Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali oziq-ovqat mahsulotlar texnologiyasi va sanoat uzumchiligi fakulteti


Download 1.61 Mb.
bet16/34
Sana25.02.2023
Hajmi1.61 Mb.
#1229600
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   34
Bog'liq
Amaliyot Organika

11, 12 -MAVZU: KARBOKSILLI BIRIKMALAR VA ULARNING FUNKSIONAL HOSILALARI.


Tuzilishida - karboksil guruhi bo‘lgan organik birikma-larga karbon kislotalar deyiladi.


Karboksil guruhining soniga qarab ular bir va ko‘p asosli kislotalarga bo‘linadilar. Karboksil guruhi to‘yingan uglevodorod qoldig‘i bilan bog‘langan bo‘lsa to‘yingan kislotalar, agar karboksil guruhi to‘yinmagan uglevodorod qoldig‘i bilan bog‘langan bo‘lsa to‘yinmagan kislotalar deyiladi.
To‘yingan bir asosli karbon kislotalar.
To‘yingan bir asosli karbon kislotalar CnH2n+1COOH yoki R-COOH umumiy formulalar bilan ifodalanadi. R-COOH formulada R=-H: - CH3; -C2H5 va boshqa radikallar bo‘lishi mumkin.
Izomeriyasi va nomlanishi. Karbon kislotalarning gomologik qatori chumoli kislota H-COOH dan boshlanadi. Ularning dastlabki 3 vakilini izomerlari yo‘q. To‘rtinchi vakilidan boshlab izomeriya xodisasi kuzatiladi.
Kislotalarni sistematik nomenklatura bo‘yicha nomlashda tegishli to‘yingan uglevodorod nomi oxiriga kislota so‘zi qo‘shib o‘qiladi. Quyida to‘yingan bir asosli karbon kislotalarni empirik va sistematik nomenklaturada nomlashga misol keltiramiz:

Kislotaning tuzilishi

Empirik (tasodifiy) nomenklatura bo‘yicha nomi

Sistematik nomenklatura bo‘yicha nomi

H - COOH

Chumoli kislota

Metan kislota

CH3-COOH

Sirka kislota

Etil kislota

CH3-CH2-COOH

Propion kislota

Propan kislota

CH2-CH2-CH2-COOH

Moy kislota

Butan kislota






Izomoy kislota

2-metil propan kislota

CH3–CH2–CH2–CH3–COOH

Valerian kislota

Pental kislota








Metiletil sirka kislota

2-metil butan kislota


Download 1.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling