Toshkent kimyo-texnologiya instituti «vinochilik texnologiyasi va sanoat uzumchiligi» fakulteti «biotexnologiya» kafedrasi


O’simliklarni klonal mikroko’paytirishni usullari va bosqichlari


Download 4.48 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/36
Sana06.11.2023
Hajmi4.48 Mb.
#1749917
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   36
Bog'liq
Biologiya ma\'ruza 2022

O’simliklarni klonal mikroko’paytirishni usullari va bosqichlari 
Klonal mikroko’paytirish jarayonini to’rt bosqichga bo’lish mumkin: 
-birinchi – donor o’simlikni tanlash, eksplantlarni ajratish va yaxshi o’sadigan steril kultura olish; 
-ikkinchi – mikroko’paytirishni o’zi, meriklonlarni eng ko’p (maksimal) miqdorini olishga erishilgan 
davrni va sharoitni tanlash; 
-uchinchi – ko’paytirilgan navdani ildiz olishi va ularni tuproq sharoitiga moslashtirish, kerak 
bo’lganda regenerant – o’simliklarni sovuq haroratda (+20S, +100S) saqlash; 
-to’rtinchi – o’simlikni issiqxona sharoitida o’stirish va ularni maydonga chiqarib ekish yoki sotishga 
tayyorlash (1-rasm). 


51-rasm o’simlik poyasi 
Tabiatda tabiiy holda holda ham ba’zi o’simliklar o’zini – o’zi klonlash qobuliyatiga ega. 
Masalan: Qulpnay o’simligi o’zinig ontognezi davrida, ya’ni o’simlikning o’sishshi va navdalarining 
o’sib borishi jarayonida bo’g’imlaridan ildiz chiqib ko’payish qobuliyatiga ega (klonlanadi). 
Bunday holat barcha o’simliklarda ham kuzatilmaydi. Kerakli o’simliklar Biologiya fani rivojlanishi 
natijasida biotexnologik usullardan foydalanib maxsus laboratoriyalarda, issik xonalarda amalga oshiriladi.
Sog’lom o’simlik poyasini olish 
va uy sharoitida ekish 
Namuna 
(hech 
qanday 
moddalar ta’sir ettirilmagan) 
O’sishni telashtiruvchi garmon 
ta’sir ettirilgan 
52-rasm Bog’dorchilik sohasida mevali daraxtlarni usimliklarni klonlash 


53-rasm O’simlik namunalarni maxsus idishlarda suyuq ozuqa muhitda ekish 
54-rasm Maxsus laboratoriyalarda o’simliklarni klonlash usullari rasmlarda. 
2-ilova
Mavzu bo‘yicha nazorat savollari.
1. Qishloq xo’jaligi sohasi xaqida nimalarni bilasiz?
2. Qishloq xo’jaligi mahsulotlarni mikroko’paytirish usullarini sanab bering?


3. Biotexnologiya sohasi bilan qishloq xo’jaligi bir biri bilan nimasi bilan bog’li
4 Qishloq xo’jaligi xalq xo’jaligidagi ahamiyati? 
5. Biotexnologiya sohasini xozirgi kundagi o’rnini izohlab bering?
3-ilova
Mavzu bo‘yicha foydalanilgan adabiyotlar.
1. Mirxamidova R., Vaxobov A.X., Davronov Q., Tursunboeva G.S. Mikrobiologiya va 
biotexnologiya asoslari. Darslik.Ilm ziyo.Toshkent-2014. 336 b. 
2. С.И.Колесников. Обшая биология. Учебного пособия. Москва. 2020 г. Стр 287.
3. Н.В.Чебишев. Биология. Учебник для студентов высших учебник заведений. 2016 г. Стр. 
640. 

Download 4.48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling