Toshkent moliya instituti budjet hisobi va davlat jamg’armalari fakulteti «moliyaviy tahlil» kafedrasi

 
1-chizma. Xalqaro audit tizimin nazorat qilish yo’nalishlari.
2
Auditning milliy standartida qo’yilgan va xalqaro standartda bayon 
qilingan maqsadlar bilan birga oshkora bajariladigan vazifalardan eng muhimi 
bu auditni amalga oshirish davomida auditorlik tashkilotlari hodimlarining 
2
Международный аудит в схемах. \Учебно-методическое пособие.- 
Ш.Н.Файзиев, С.Х.Юлдашева -Т.: ТФИ, 2014. 150с. 
Xalqaro audit tizimi 
quyidagilarni nazorat qilishga 
yo’naltirilgan 
 
Auditorlik faoliyati 
natijalari 
 
Auditorlik tekshiruvlarini 
o’t azish
Tashkilot
yagonaligi 
 
Jarayonlarning tartibi
rasmiylashtirilishi 

---

57 
burchlarini aniqlashdan iborat. Auditorlik firmalari faoliyati muddati uzoq 
emasligi hisobga olinsa, bunday tashkiliy jihatlarning bayon qilinishi o’zini to’la 
oqlaydi. Auditorlik 
firmasining o’zida ishni tashkil etishga oid talablar 
xalqaro standartlarda ham shuningdek, tahlil qilinayotgan standartda ham bayon 
qilinmagan. Shu jihatdan auditning milliy standarti auditorlik firmalari uchun 
to’laroq ahborot beradi. 
Yuzaki qaraganda standartlardagi qoidalarning majburiyligiga yondoshuv 
turlichadir. Biroq auditning milliy standartiga muvofiq, rasmiy auditorlik 
hulosasi tayyorlashni ko’zda tutuvchi tekshiruv xalqaro auditorlik standartiga 
muvofiq moliyaviy hisobotning auditorlik tekshiruviga tengdir. Chunki bunday 
tekshiruv muqarrar hulosani berish bilan tugashi kerak. Ayni paytda xalqaro 
auditorlik standartiga ko’ra alohida hollarda samarali natijalarga erishish 
uchun xalqaro auditorlik standartlaridan chekinish zarur, deb hisoblash 
mumkin. Shuningdek, auditorlar xalqaro auditorlik standartlariga taalluqli 
barcha qoidalarni hisobga olishlari lozim: xalqaro standartlar faqat muhim 
jihatlarga qo’llanilishi mumkin. 
Xalqaro standart tekshiruvida ishtirok etuvchilar auditorlarga va ularning 
yordamchilari (auditor bo’lmagan hodimlar)ga bo’linadi. Bunda auditorlik 
firmasi rahbari ham, tekshiruv rahbari ham auditor sifatida ishlashi mumkin. 
Chunki, 700-xalqaro auditorlik standarti - «Moliyaviy hisobot bo’yicha 
auditorli hulosasi»da auditorli hulosasi auditorli firmasi nomidan, auditor 
tomonidan imzolanishi, zarur hollarda i i imzo bo’lishi lozimligi aytiladi. 
Auditorlik 
faoliyatining 
milliy 
standartidagi 
tekshiruvi 
barcha 
ishtirokchilarining vazifalari batafsil bayon qilingan. Auditorlik tashkiloti 
hodimlariga aniq vazifalarning biri tirib qo’yilishi auditning sifat tizimidagi 
faoliyatini va uning nazorat tizimini yahshilashga o’ma lashadi. Xalqaro 
standartda bunday bo’lim mutlaqo yo’q, chun i o’p yilli ta ribada auditorli
firmasida ishni tashkil qilish qoidalari allaqachon shakllangan va hodimlarning 
vazifalarini birinchi navbatda firmalarning o’zlari mustaqil belgilaydi. 

---

58