Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

 

4.2. Makromarketing va mikromarketing 

 

1986 – yilda F.Kotler megomarketing tushunchasini muomalaga 

kiritdi. Bu tushuncha maqsadli iste’molchilarga nafaqat tovar va 

xizmatlar taklif etish, balki bozor muhitining makro guruhlari bilan 

imkoniyat darajasida kelishilgan holda faoliyat olib borishni nazarda 

tutadi. 

Ayirboshlashning maqsadi, u yoki bu faoliyatning natijalariga ko‘ra 

tijorat va notijorat marketingi farqlanadi. Tijorat marketingi – foyda 

olish maqsadida daromadi yuqori kompaniyalarda asosan, savdo va 

xizmatlar sohasida qo‘llaniladi. Ko‘p tarqalgan tovarlar va xizmatlar 

turlariga muvofiq shakllangan faoliyatdir. 

Ijtimoiy tashkilotlarda – maktab, kasalxona, bolalar bog‘chasi, 

qariyalar pansionati kabilarda notijorat marketing tadbirlari o‘tkazilib, 

---

82 

 

tashkilotlardagi muammolar aniqlanadi va chora-tadbirlar ishlab 

chiqiladi.

8

 

Professor X.Meffert tomonidan tijorat marketingining asosiy 

shakllari tavsiflangan. 

Hududiy jihatlariga qarab: milliy, mintaqaviy, lokal va xalqaro 

(eksport, global va jahon) marketingi; qo‘llanish sohasiga qarab 

iste’mol, sanoat, investitsion va xizmatlar marketingi xarakterlanadi. 

Bugungi kunda jismoniy shaxs yoki tashkilotning faoliyat turiga 

qarab tashkilot marketingi, shaxs marketingi, joy marketingi, ijtimoiy 

marketing qo‘llaniladi.