Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

Marketing bo‘linmalarida marketing xizmatini tashkil etishda 

bosqichma-bosqich yondashish 

 

Marketingning 

funksiyalari 

Faoliyat turi 

Bozorni kompleks 

tadqiq qilish 

Bozorning asosiy ko‘rsatkichlarini aniqlash. Bozorning rivojlanish 

istiqbollari. Iste’molchilarni o‘rganish (iste’molchilarning tovarga 

munosabati, xarid qilish sabablari, xarid qilish usullari). 

Raqobatchilar pozitsiyalarining va faoliyat amaliyotining tahlili. 

Bozorni segmentlash. «Muvaffaqiyatning hal qiluvchi omillari»ni 

aniqlash. 

Tovar 

assortimentini 

rejalashtirish 

Ishlab chiqarishning assortiment tarkibini ishlab chiqish. Tovarning 

rivojlanish an’analari. Tovarning iste’mol va texnik ko‘rsatkichlari 

o‘rtasida o‘zaro aloqani o‘rnatish. Yangilik kiritish siyosati. Tovar 

raqobatbardoshligini baholash. Baho siyosati. 

Talabni 

shakllantirish va 

sotishni 

rag‘batlantirish 

Aloqalar o‘rnatishni rivojlantirish. Reklama. Sotishda ishlovchilarni 

ixtisoslashtirish. Korxona imijini shakllantirish. 

Savdo sotish 

faoliyatini 

rejalashtirish va 

tashkil etish 

Sotish va tovar harakati kanallarini tanlash. Tovar aylanishi, 

assortiment pozitsiyalari bo‘yicha rejalashtirish. Mahsulotni 

sotishning optimal sharoitlarini aniqlash. Sotishni bashoratlash. 

 

Marketingning hozirgi zamon konsepsiyasi quyidagicha: 

-bozorni kompleks o‘rganish;  

---

92 

 

-tovar navlarini rejalashtirish;  

-talabni shakllantirish va sotishni rag‘batlantirish; 

 -savdo-sotiq faoliyatini rejalashtirish va tashkil qilish. 

Marketingning asosiy vazifalari bo‘linmalarning xizmat vazifalarini 

taqqoslash yo‘li bilan aniqlanadi. Bir tomondan mahsulotlar turlarining 

keskin yetishmasligi, boshqa tomondan ishlab chiqarilgan lekin sotilmay 

qolgan tovarlar mavjud bo‘lgan vaziyatda iste’molchilar talablari va 

ishlab chiqarish dasturlari o‘rtasida epchilroq va tezkor o‘zaro aloqalarni 

ta’minlash uchun marketingdan foydalanish zarurati tug‘iladi.