Toshkent moliya instituti iqtisodiy tahlil


Download 1.54 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/40
Sana04.12.2020
Hajmi1.54 Mb.
#159217
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40
Bog'liq
iqtisodiy tahlil


 

Internet saytlari 

49. 


http://www. gov.uz. (O‘zbekiston Respublikasi hukumat 

portali). 

50. http://www.mf.uz (O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi). 

51. http://www. ziyonet.uz (Axborot ta’lim tarmog’i). 

52. http://www. lex.uz (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari 

ma’lumotlari milliy bazasi). 

53. http://www. stat.uz (O‘zbekiston Respublikasi Statistika 

qo‘mitasi). 

54. http://www.norma.uz (Axborot – huquqiy portali). 

55.  http://www.soliq.uz  (O‘zbekiston Respublikasi davlat soliq 

qomitasi). 

56. http://www. buhgalt.ru ( журнал “Бухгалтерский учет”). 

57. http://www.audit-it.ru (Бухгалтерский  учет,  налогообложе-

ние, аудит в РФ). 

58. 

http://www.books/bankir.ru (Информационное агентство)



59. http://www.finanaliz.kiev.ua./ 



397 

 

 



 

 

MUNDARIJA 



 

Kirish.....................................................................................................3 

 

I bob. IQTISODIY TAHLILNING MAZMUNI,  

PREDMETI VA VAZIFALARI .........................................................4 

1.1. Iqtisodiy tahlilning fan sifatida

 

 

shakllanishi va rivojlanish tarixi .........................................................4 



1.2. Iqtisodiy fanlar tizimida iqtisodiy tahlilning o‘rni .......................8 

1.3. Iqtisodiy tahlilning asosiy tamoyillari........................................10 

1.4. Iqtisodiy tahlilning mazmuni .....................................................11 

1.5. Iqtisodiy tahlilning predmeti va vazifalari .................................15 



 

II bob. IQTISODIY TAHLIL METODI VA UNDA 

QO‘LLANILADIGAN USULLAR...................................................19 

2.1. Iqtisodiy tahlil metodi, uning o‘ziga xos xususiyatlari ..............19 

2.2. Iqtisodiy tahlilda qo‘llaniladigan usullar....................................22 

2.2.1. Taqqoslash usuli......................................................................23 

2.2.2. Nisbiy va o‘rtacha miqdorlardan foydalanish .........................26 

2.2.3. Iqtisodiy tahlilda guruhlash usuli ............................................29 

2.2.4. Iqtisodiy tahlilda balans usuli..................................................30 

2.2.5. Zanjirli o‘rin almashtirish usuli...............................................31 

2.2.6. Mutlaq farqlar usuli.................................................................35 

2.2.7. Nisbiy farqlar usuli..................................................................36 

2.2.8. Indeks metodi ..........................................................................37 

2.2.9 Korrelyatsion tahlil usullari......................................................40 

2.2.10. Integral usul va uning iqtisodiy tahlilda qo‘llanishi ..............42 

 

III bob. MAHSULOT(ISH, XIZMAT)LAR ISHLAB 

CHIQARISH VA SOTISH HAJMINING TAHLILI .....................47 

3.1. Mahsulot ishlab chiqarish va sotish hajmi 

tahlilining mazmuni va vazifalari......................................................47 

3.2. Ishlab chiqarish rejasi bajarilishi va dinamikasi tahlili ..............49 

3.3. Strukturaviy o‘zgarishlarning mahsulot 

hajmiga ta’siri tahlili .........................................................................52 



398 

3.4. Mahsulotlar nomenklaturasi va assortimenti tahlili ...................54 

3.5. Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi tahlili............................56 

3.6. Mahsulot sotishning mohiyati, vazifalari

 

va tahlil manbalari ....59 



3.7. Mahsulotni sotishdan tushumni shakllantirish omillari..............61 

3.8. Sotish hajmiga ta’sir qiluvchi omillar tahlili..............................63 

3.9. Mahsulotlar yetkazib berish bo‘yicha shartnoma     

majburiyatlari tahlili..........................................................................65 

3.10. Mahsulot sifati tahlili ...............................................................68 

 

IV bob. KORXONALARNING MEHNAT RESURSLARI 

BILAN TA’MINLANGANLIGI TAHLILI.....................................75 

4.1. Mehnat resurslari tahlilining vazifalari,

 

asosiy yo‘nalishlari va 



axborot manbalari..............................................................................75 

4.2. Korxonaning mehnat resurslari bilan

 

ta’minlanganligi tahlili....76 



4.3. Xodimlar qo‘nimsizligi tahlili....................................................79 

4.4. Ish vaqtidan foydalanish tahlili ..................................................81 

4.5. Mehnat unumdorligi tahlili.........................................................84 

4.6. Bir ishchining o‘rtacha yillik ishlab chiqarishiga                       

omillar ta’sirini hisoblash..................................................................90 

4.7. Mahsulotning mehnat sig‘imi va soatlik ....................................94 

ishlab chiqarish tahlili .......................................................................94 

 

V bob. MODDIY RESURSLAR BILAN TA’MINLANGANLIK 

VA ULARDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI TAHLILI

..............................................................................................................99 

5.1. Moddiy resurslar bilan ta’minlanganlik hamda

 

ulardan 


foydalanish samaradorligi tahlilining vazifalari

 

va                           



axborot ta’minoti...............................................................................99 

5.2. Moddiy resurslar bilan ta’minlanganlik tahlili.........................101 

5.3. Ombor zaxiralari holati tahlili ..................................................103 

5.4. Material resurslardan foydalanish samaradorligini ifodalovchi 

ko‘rsatkichlar ..................................................................................104 

5.5. Material resurslardan foydalanish tahlili..................................106 



 

VI bob. MAHSULOT ISHLAB CHIQARISH TANNARXI 

TAHLILI...........................................................................................112 

6.1. Mahsulot tannarxi tahlili vazifalari, asosiy yo‘nalishlari va 

axborot ta’minoti.............................................................................112 

6.2. Korxona xarajatlari tasnifi........................................................113 



399 

6.2.1. O‘zgaruvchan xarajatlar, doimiy va

 

doimiy-o‘zgaruvchan 



xarajatlar..........................................................................................115 

6.3. Ishlab chiqarish xarajatlarining umumiy miqdori tahlili ..........117 

6.4. Mahsulotning 1 so‘mi uchun xarajatlar tahlili .........................118 

6.5. Tannarx elementlari va moddalari bo‘yicha

 

xarajatlar tahlili ..121 



6.6. Moddiy xarajatlarning omilli tahlili .........................................125 

6.7. Mehnat haqi xarajatlari tahlili ..................................................128 

6.7.1. Mehnat haqi fondining mutlaq yoki nisbiy tejalishi yoki 

ortiqcha sarflanishini aniqlash.........................................................131 

6.8. Mahsulotlarning alohida turlari tannarxi tahlili........................134 

6.9. Yaroqsiz mahsulot tufayli yo‘qotishlar tahlili..........................136 

6.10. Mahsulot tannarxini pasaytirish zaxiralarini aniqlash   

metodikasi .......................................................................................138 



 

VII bob. KORXONANING MOLIYAVIY

 

HOLATI TAHLILI .140 

7.1. Korxonaning moliyaviy holati tahlili

 

mazmuni va vazifalari...140 



7.2. Moliyaviy tahlil bosqichlari va standart usullari......................142 

7.3. Buxgalteriya balansi mazmuni va tarkibi.................................147 

7.4. Balans aktivi moddalari tahlili .................................................150 

7.5. Balans passiv moddalari tahlili ................................................155 

7.6. Joriy aktivlar tarkibi va dinamikasi tahlili................................159 

7.7. Balans bo‘yicha o‘z aylanma mablag‘lar mavjudligi va 

korxonaning ular bilan ta’minlanganligi tahlili...............................162 

7.8. Likvidlik ko‘rsatkichlari tahlili ................................................165 

7.9. Balans likvidligi tahlili.............................................................168 

7.10. Korxonaning moliyaviy barqarorligi tahlili ...........................174 

7.11 Aylanma mablag‘lar aylanuvchanligi tahlili ...........................188 

 

VIII bob. KORXONA FAOLIYATINING MOLIYAVIY 

NATIJALARI TAHLILI.................................................................194 

8.1. Korxona faoliyatining moliyaviy natijalari tahlilining 

mazmuni va vazifalari .....................................................................194 

8.2. Moliyaviy natijalarni shakllantirish va hisoblash.....................195 

8.3. Umumiy moliyaviy natijalar darajasi va

 

dinamikasi tahlili .....199 



8.4. Yalpi foyda tahlili ....................................................................202 

8.5. Asosiy ishlab chiqarish faoliyatidan

 

foydaning omilli tahlili...205 



8.6. Davr xarajatlari tahlili ..............................................................211 

8.7. Moliyaviy xarajatlar va daromadlar tahlili...............................214 



400 

8.8. Rentabellik ko‘rsatkichlari tahlili.............................................215 

8.9. Sof foyda taqsimlanishi va undan foydalanish tahlili ..............227 

 

IX bob. DEBITORLIK VA KREDITORLIK

                                

QARZI TAHLILI.............................................................................232 

9.1. Debitorlik va kreditorlik qarzi tahlili

 

mazmuni va vazifalari...232 



9.2. Debitorlik va kreditorlik qarzi tarkibi

 

va dinamikasi tahlili.....233 



9.3. Debitorlik qarzi holatining tahlili.............................................236 

9.4. Kreditorlik qarzi holati tahlili...................................................241 



 

X bob. ASOSIY VOSITALAR HOLATI VA ULARDAN 

FOYDALANISH TAHLILI ............................................................245 

10.1. Asosiy vositalar tahlilining vazifalari,

 

asosiy yo‘nalishlari va 



axborot ta’minoti.............................................................................245 

10.2. Asosiy vositalar tarkibi, tuzilishi

 

va dinamikasi tahlili ..........247 



10.3. Asosiy vositalar harakati tahlili..............................................250 

10.4. Asosiy vositalardan foydalanish samaradorligini

 

baholash 



ko‘rsatkichlari .................................................................................255 

10.5. Fond qaytimining omilli tahlili ..............................................258 

10.6. Uskunalardan foydalanish tahlili............................................262 

 

XI bob. PUL MABLAG‘LARI HARAKATI TAHLILI...............268 

11.1. Pul mablag‘lari harakati tahlilining

 

mazmuni va vazifalari ...268 



11.2. Pul oqimlari tasnifi.................................................................270 

11.3. Pul mablag‘lari kirimi tahlili ..................................................274 

11.4. Pul mablag‘lari chiqimi tahlili................................................277 

11.5. Pul mablag‘lari harakati tahlili (bilvosita usul)......................280 

11.6. Valyuta mablag‘laridan foydalanish tahlili ............................284 

11.7. Pul mablag‘lari taqchilligi (ortiqchaligi)ni

 

tartibga solish .....286 



Nazorat savollari .............................................................................289 

 

XII bob. XUSUSIY KAPITAL TAHLILI......................................290 

12.1. Xususiy kapital tahlilining mazmuni va vazifalari.................290 

12.2. Xususiy kapitalning o‘zgarish sabablari tahlili ......................292 

12.3. Xususiy kapital tarkibi, tuzilishi

 

va dinamikasi tahlili ...........295 



12.4. Xususiy kapitaldan foydalanish samaradorligi tahlili ............298 

 

401 

XIII bob. QISHLOQ XO‘JALIGI KORXONALARIDA 

MAHSULOT YETISHTIRISH VA ISHLAB CHIQARISH 

RESURSLARIDAN FOYDALANISH TAHLILI.........................303 

13.2. O‘simlikchilik mahsulotlari yetishtirish va uning hajmiga    

ta’sir etuvchi omillar tahlili.............................................................306 

13.3. Chorvachilik mahsulotlari yetishtirish va uning

 

o‘zgarishiga 



ta’sir etuvchi omillar tahlili.............................................................310 

13.4. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini sotish va

 

unga ta’sir etuvchi 



omillar tahlili...................................................................................316 

13.5. Ishlab chiqarish resurslaridan foydalanish tahlili...................319 



 

XIV bob. QISHLOQ XO‘JALIGI MAHSULOTLARI 

YETISHTIRISH TANNARXI TAHLILI ......................................328 

14.1. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirish tannarxi

       

tahlilining mazmuni va vazifalari....................................................328 



14.2. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari

 

yetishtirish xarajatlari tahlili..329 



14.3. Mahsulotning alohida turlari tannarxi tahlili..........................331 

14.4. O‘simlikchilik mahsulotlari yetishtirish xarajatlari va uning 

o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili ........................................335 

14.5. Chorvachilik mahsulotlari tannarxi va uning o‘zgarishiga    

ta’sir etuvchi omillar tahlili.............................................................339 

 

 

 



 

XV bob. SAVDO TASHKILOTLARIDA TOVAR 

AYLANMASI TAHLILI .................................................................343 

15.1. Raqobatdosh iqtisodiyot sharoitida savdo tashkilotlarining 

tutgan o‘rni, ahamiyati va tahlilning vazifalari ...............................343 

15.2. Chakana tovar aylanmasining umumiy hajmda va tovar  

guruhlari bo‘yicha bajarilishi tahlili................................................345 

15.3. Tovar balansi. Tovar aylanmasi hajmining

 

o‘zgarishiga ta’sir 



etuvchi omillar tahlili ......................................................................349 

15.4. Muomala xarajatlari tahlili .....................................................351 



 

XVI bob. QURILISH TASHKILOTLARIDA MODDIY VA 

MEHNAT RESURSLARIDAN FOYDALANISH TAHLILI......356 

16.1. Qurilish obyektlarini ishga tushirish rejasining                      

bajarilishi tahlili ..............................................................................356 


402 

16.2. Qurilishda mehnat resurslaridan, mashina, mexanizm                    

va boshqa asosiy vositalardan foydalanish tahlili ...........................362 

16.3 Qurilish ishlari tannarxi tahlili ................................................367 



 

Iqtisodiy tahlildan testlar ................................................................374 

Foydalanilgan adabiyotlar...............................................................393 

 

 



403 

 

 

 

 

 

 

 

Sagdillayeva Zulfiya Asanaliyevna,  

Choriyev Isroil Xamzayevich,  

Mahmudov


 Azamat Normudovich,  

Yuldasheva 

O‘g‘iloy Asanaliyevna 

 

 



 

IQTISODIY TAHLIL 

 

 



Kasb-hunar kollejlari uchun darslik 

 

 

 

Muharrir  N. Artikova 

Badiiy muharrir  M. Odilov 

Kompyuterda sahifalovchi  O. Fozilova 

 

 



Nashr. lits. AI № 305. 22.06.2017.  

Bosishga ruxsat 05.01.2018-yilda berildi. 

Bichimi 60x84 

1

/



16

. Ofset qog‘ozi №2. «Times» 

garniturasi. Shartli b.t. 23,2. Nashr hisob t. 24,3. 

Adadi 50 dona. 

80-buyurtma. 

 

 

“IQTISOD-MOLIYA” nashriyoti 

100000, Toshkent, Amir Temur, 60 

«A»


.

404 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“HUMOYUNBEK-ISTIQLOL MO‘JIZASI” 

bosmaxonasida chop etildi. 

100000, Toshkent, Amir Temur 60 



«A»



 



Download 1.54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling