Тошкент молия институти “кредит-иқтисод”факультети

2.2. Tijorat banklarida samarali korporativ boshqaruv tizimining bank 

barqarorligiga ta’sirining tahlili 

 

O‘zbekiston  iqtisodiyotining  barqaror  va  mutanosib  rivojlanishi,  jahon 

bozorida  mustahkam  o‘rin  egallashi,  barqaror  iqtisodiy  o‘sishni  ta’minlash,  aholi 

turmush  darajasi  va  farovonligini  yanada  oshirish  olib  borilayotgan  iqtisodiy 

siyosatning  asosiy  vazifalaridan  hisoblanadi.  Bu  esa  jahon  iqtisodiyotining 

globallashuv  ko‘lami  tobora  kengayib  borayotgan  bir  sharoitda  har  qanday 

kon’yunktura  o‘zgarishlari  qarshi  tura  oladigan,  ichki  va  tashqi  bozor  talablariga 

tezlik  bilan  moslasha  oluvchi  korxonalarni  shakllantirishni  taqozo  etadi.  Shuning 

uchun  innovatsiyalarni  ishlab  chiqarish  jarayoniga  keng  joriy  etish  hamda 

mahsulot va xizmat turlarini muttasil yangilab borish hisobiga raqobatbardoshlikni 

ta’minlovchi korporativ tuzilmalarni rivojlantirish zarur. 

Ma’lumki,  aksiyadorlik  jamiyatida  mulkka  (aksiyalarga)  egalikqilish  bankni 

boshqarish  ishidan  alohida  holda  mavjud.  Bankning  moliya-xo‘jalik  faoliyati 

menejmenti  bevosita  bankning  ijroiya  organi  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Mulk 

---

43 

 

egalari uchun bank menejmenti qoniqarli yoki qoniqarsiz ekani,birinchi navbatda, 

dividendlar  miqdorida  ifodalanadi.  Qolaversa,dividend  bankdagi  boshqa  ishlab 

chiqarish  va  moliyaviyko‘rsatkichlar  natijasi  xolos,  u  bankning  kelajagini  hamma 

vaqt ham to‘la va to‘g‘ri ifodalay olmaydi. 

Masalaning yana bir muhim tomoni shundaki, bozor munosabatlari sharoitida 

moliyaviy  barqarorlikni  ta’minlash  joriy  davrda  ham  korxona  uchun  hayotiy 

masala  bo‘lib  qoladi.  Aksiyadorlik  jamiyatlarida  moliyaviy  axborot  boshqaruv 

qarorlari  qabul  qilinishida  hal  qiluvchi  rol  o‘ynab,  moliyaviy-iqtisodiy  tahlil, 

boshqaruv jarayonining ajralmas qismiga aylanadi. 

Bank  aksionerlari  tarkibida  oddiy  va  imtiyozli  aksiyalar  egalari  mavjud 

bo‘lib, ular o‘z navbatida turli xil imtiyozlarga ega.