Toshkent shahar Toshkent

Vodoprovod tarmog’ining tugun va masofalar sxemasi

Tugunlarning suv sarfini topish
9-jadval

Tugun	Bo’laklar		Solishtirma suv sarfi l/sek	Yo’ldosh suv sarfi l/sek	Tugun suv sarfi l/sek	Yirik suv istemolchi		Tugundagi umumiy suv sarfi l/sek
	Belgisi	Uzunligi				Nomi	Suv sarfi
1	1-2 1-11	500 300	0.009866	4.93 2.96	3.95		4.82+0.08+1.01		3.95
2	2-1 2-3	500 300		4.93 2.96	3.95				9.86
3	3-2 3-4	300 300		2.96 2.96	2.96				2.96
4	4-3 4-12 4-5	300 500 300		2.96 4.93 2.96	5.44				5.44
5	5-4 5-6	300 400		2.96 3.94	3.46				3.46
6	6-5 6-7	400 350		3.94 3.45	3.69				3.69
7	7-6 7-8	350 400		3.45 3.94	3.69				3.69
8	8-7 8-9	400 450		3.94 4.44	4.19				4.19
9	9-8 9-12 9-10	450 500 500		4.44 4.93 4.93	7.15				7.15
10	10-9 10-11	500 300		4.93 2.96	3.95				3.95
11	11-10 11-1	300 300		2.96 2.96	2.96				2.96
12	12-9 12-4	500 500		4.93 4.93	4.93				4.93
					50.32				56.23

Vodoprovod tarmog`ining gidravlik hisobi
Vodoprovod tarmog`ining gidravlik hisobini bajarishdan maqsad quvurlarning iqtisodiy jihatdan Afzal diametrlarni tanlash, bo`laklar bo`yicha bosim isrofini qiymatini aniqlash. Shunda, harakat tezligi ruxsat etilgan minimal tezlikdan kata bo`lishi zarur. O`rta rezervuarli sxema bo`lganda, vodoprovod tarmog`i hisobi 2 ta holat uchun bajariladi.
1. Maksimal xo`jalikka suv berish.
2. Bir vaqtning o`zida ham maksimal xo`jalikka ham yong`inni o`cherish holati uchun suv berish.
Maximal xo’jalik holati uchun gidravlik hisobni Andreyashev usulida bajaramiz: Vodoprovod tarmog’ida suv yo’nalishini aniqlab, bo’laklar bo’yicha yo’ldosh suv sarflarini tugunlaridagi suv sarfiga almashtirib gidravlik hisobni bajarish uchun sxema tayyorlanadi.
Tugun suv sarflari hisob sxemasiga kiritilgandan keyin suvni tarmoq bo’laklari bo’ylab taxminiy tarqatishni amalga oshiramiz. Bunda quyidagi asosiy shartlar bajarilishi zarur:

1. 
   Asosiy suv oqimini bosh yo’nalish bo’yicha yo’naltirish kerak va parallel tomonlardagi quvurlar diametrlari taxminan o’zoro teng bo’lishi zarur.
   
2. 
   Tugunga oqib kelayotgan suv sarflari yig’indisi tugundan olinayotgan va undan oqib kelayotgan suv sarflari yig’indisiga teng bo’lishi zarur.
   

Hisobiy suv sarflariga qarab quvurlar diametrlari tanlanadi. Diametrlar maxsus jadvaldan tanlanadi.
Uzunlik bo’yicha yo’qolgan bosim isrofi formulasi quyidagicha:

1000i-1km uzunlikda bosim isrofi.
Shevelov jadvalidan suv sarfi, quvur diametriga(d) va materialiga bog’liq holda olinadi.(Сho’yan quvur).
Har bir halqada gidravlik muvozanat sharti tekshiriladi. Bosim isroflarining algebraik yig’indisi ±0.5 dan oshmasligi kerak. ∆
Halqalar bo’yicha muvozanat sharti suvni dastlabki tarqatishda bajarilmasligi mumkin. Shuning uchun har bir halqada tuzatma suv sarfi quyidagicha aniqlanadi.

∑h-bosim isroflarini algebraik yig’indisi.
Tuzatma suv sarfining ishorasi + bo’lganda soat strelkasi bo’yicha suv beruvchi bo’laklarda suv sarfi ortiqcha bo’ladi. Manfiy (-) ishora bo’lsa teskarisi.
Ikki halqani o’rtasidagi bo’laklarda tuzatma suv sarfi qo’shni halqadan o’zini ishorasi bilan hisobga olinadi.
Bir vaqtning o`zida ham maksimal xo`jalikka ham yong`inni o`chirish holati uchun suv berishLobachev usulida bajariladi. Tugunlardagi suv sarflari 1- holatdagidek bo’ladi, faqat yong’in o’chirish noqulay nuqtada (eng uzoq va eng baland) tugundagi suv sarfi yong’in o’chirish sarfiga oshadi. (15 litr)
Hisob interatsiya usulida bajariladi. Lobochov formulalari bilan foydalanilgan holda.

Shu usulda bosim isrofi qiymati ham hisoblanadi.
A-solishtirma qarshilik quvur diametri va materialiga bog’liq holda (sek/l)²

Halqa	Bo'laklar	Uzunligi, km	Diametr, mm	Dastlabki suv tarqatilganida
				Suv sarfi, l/sek	Solishtirma qarshilgi, 1000i	Bosim isrofi, h	Suv tezligi, m/sek
I	1-2	0.500	250	29.41	2.437	-1.218
	2-3	0.300	200	19.55	3.486	-1.045
	3-4	0.300	200	16.59	2.585	-0.775
	4-12 12-9	0.500 0.500	100 100	2 2.93	1.61 3.305	-1 1.652
	9-10	0.500	200	15.96	2.409	1.204
	10-11 11-1	0.300 0.300	200 250	19.91 23.87	3.601 1.674	1.080 1.674
				qo’rt=16.27		∆h=+0.4
				∆q=0.38		∑h=4.438
II	4-5	0.300	150	9.15	3.472	-1.041
	5-6	0.400	125	5.69	4.409	-1.763
	6-7	0.350	100	2	1.61	-0.7
	7-8	0.400	100	1.69	1.382	0.552
	8-9	0.450	125	5.88	3.702	1.665
	9-12 12-4	0.500 0.500	100 100	2.93 2	2.61 1.61	1.307 1
				qo’rt=4.19		∆h=-0.287
				∆q=0.06		∑h=4.524

10-jadval


Gidravlik hisobni Lobochov usulida kompyuterda hisoblanishi
11-jadval

Xalqa	Bo’lak nomi	Uzunligi (metr)	Diametri (mm) (dm)	Suv sarfi	Solishtirma qarshilik A	S		H		Q
1	2	3	4	5	6	7		8		9
I	1-2	500	250	-36.41	2.638e-6	0.01		-1.799		-36.93
	2-3	300	200	-26.55	8.092e-6	0.02		-1.779		-27.07
	3-4	300	200	23.59	8.092e-6	0.02		-1.412		-24.11
	4-12	500	100	-2	311.7e-6	1.55		-0.812		-2.29
	12-9	500	100	2.93	311.7e-6	1.55		1.092		2.64
	9-10	500	200	23.96	8.092e-6	0.04		2.223		23.44
	10-11	300	200	27.91	8.092e-6	0.02		1.821		27.39
	11-1	300	250	31.87	2.638e-6	0		0.777		31.35
							∆h=0.114		∆q=0.111
II	4-5	300	150	-16.15	37.11e-6	0.011		-2.99		-16.39
	5-6	400	125	-12.69	96.72e-6	0.038		-6.466		-12.93
	6-7	350	100	-9	311.7e-6	0.109		-9.31		-9.24
	7-8	400	100	9.68	311.7e-6	0.124		11.116		9.44
	8-9	450	125	13.88	96.72e-6	0.043		8.1		13.64
	9-12	500	100	2.93	311.7e-6	0.155		-1.093		-2.65
	12-4	500	100	2	311.7e-6	0.155		0.811		2.28
							∆h=0.171		∆q=0.074