Toshkent tibbiyot akademiyasi tibbiy biologiya fakulteti 203-a guruh talabasi kimsanova sabrinaning mikrobiologiya, immunologiya va virusologiya kafedrasidan tayyorlagan mustaqil ishi

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI TIBBIY BIOLOGIYA FAKULTETI 203-A GURUH TALABASI MUHAMMEDOVA MUHLISANING MIKROBIOLOGIYA, IMMUNOLOGIYA VA VIRUSOLOGIYA KAFEDRASIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

Mavzu : Bemorlarning ovqatlanishini tashkil qilish sifatini nazorat qilish

• Mavzu : Bemorlarning ovqatlanishini tashkil qilish sifatini nazorat qilish
• Ovqatlanish gigiyenasi - gigiyenaning bir tarmogʻi, sogʻlom odamning toʻfi va bekamu koʻst ovqatlanish muam-molarini oʻrganadigan fan. Uning mustaqil boʻlimi — diyetologiya bemorlar ovqatini oʻrganadi va parhez ovqatlar tarkibini ishlab chiqadi. Goʻdaklnk davridagi ovqatlanishni oʻrganish ham Ovqatlanish gigiyenasining mustaqil boʻlimidir. Ovqatlanish gigiyenasi odamning ovqatlanishini jins, yosh, kasb, mehnat harakteri, jismoniy zoʻriqish, iklim sharoiti, milliy va boshqa xususiyatlari, turli hududlardagi aholi ovqatining miqdori va sifat tomonlariga bogʻlab oʻrganadi va kishilarning meh-nat sharoitiga qarab oziq moddalarga ehtiyojini belgilab beradi.
• Ovqatlanish gigiyenasi korxonalarining jamoalari, maktablardagi, maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar va boshqa muassasalarning bolalar jamoalari uchun ratsional ovqat ishlab chiqish, umumiy ovqatlanish va ovqat sanoati korxonalarida oziq-ovqat masalliklarini zararli moddalar qoʻshilishidan saklashga doir taʼsirli sanitariya nazorati usullarini ishlab chiqish, ovqatdan boʻladigan toksikoin-feksiyalar va intoksikatsiyalarttg ol-dini olish tadbirlarini ishlab chiqish ovqat sanoati, savdo va umumiy ovqatlanish korxonalarini loyihalash, qurish va ishga tushirishni profilaktik sanitariya nazoratiga olish, yangi sanoat tovarlarining vaqtincha texnika shartlari va davlat andozasiga mos ishlab chiqishda qatnashish Ovqatlanish gigiyenasining amaliy vazifalaridir.

Bemorlarni oqilona ovqatlantirishning gigiyenik asoslari. Bemorlar uchun tugri tashqil etilgan ovqatlantirish tartibi ularni kompleks davolashdagi muxim elementlardan biridir. Bunday ovqatlanishnin asosi qilib 2 ta prinsip olinishi mumkin: Bemorlarning ovqati fiziologik tula qiymatli bo’lishi kerak. Bemordagi patologiyaning tabiatiga ko’ra ularning ovqatlantirilishi terapevtik hususiyatga ega bo’lishi kerak. DPMda bir hil tizimdagi raqamli parhezli ovqatlantirish qabul qilingan bo’lib u eng asosiy kasallik turlarini o’z ichiga olgan. Parhezli taomlar tarkibiga kiritiladigan mahsulotlarlarning tarkibi va ta‘sir etish xususiyatlari birbiridan tubdan farq qiladi. SHu bilan bir qatorda xar bir parxezli taomga qo‘linariya ishlovini berish, taomlarning kimyoviy tarkibi, energetik qiymati, ovqatlantirish tartibi ham bir-biridan farq qiladi.

Ovqatdan zaharlanishlar va ularni oldini olish tadbirlari  Ovqatdan zaharlanish ko’p hollarda o’tkir va ayrim hollarda surunkali ko’rinishda bo’lib, sanitariya nuqtainazardan sifatsiz bo’lgan ovqat maxsulot larini istemol qilish natijasida kelib chiqadi. Bunda ovqat maxsulotlari tarkibida ayrim turdagi mikroorganizmlar eki ular ishlab chiqargan toksinlar eki boshqa tabiatga ega bo’lgan kimyoviy moddalar bo’lishi mumkin. Ovqatdan zaharlanish ko’pincha jamoa shaklida ovqatlanishda kuzatiladi, ammo yakka tartibda kuzatladigan holatlar ham uchrab turadi. Ovqatdan zaharlanishlarni tasniflash asosida ularning etiologik va patogenetik prinsipi etadi. Quyida ovqatdan zaharlanish turlari va ularni oldini tadbirlari qisqacha tarzda keltirilgan