Toshkentmoliya instituti

Orient Finance Tijorat bankining active operatsiyalari.
Orient Finance Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari – bu, birinchinavbatda, ularning kredit operatsiyalari, investitsiya operatsiyalari,tijorat bankining mol-mulkini shakllantirish bilan bog’liq operatsiyalar, kassa-hisob operatsiyalari v.b. Shuningdek, tijorat banklari aktivoperatsiyalari qatoriga vositachilik bilan bog’liq faktoring, lizing, forfeyting operatsiyalarini ham kiritish mumkin.
Orient Finance Tijorat banklari o’zining joriy faoliyatini amalga oshirish, muddati kelgan, jalb qilingan jamg'arma mablag’larini qaytarib berish, turli operatsion xarajatlarni, jumladan, xodimlarga ish haqi va boshqamaterial hamda xizmatlarga to’lovlarni amalga oshirish uchun kassasidayetarli miqdorda pul mablag’iga ega bo’lishi lozim. Xorijiy davlatlarbanklarida naqd puldagi kassa aktivlarining hajmi bizningbanklardagiga qaraganda kam miqdorni egallaydi.
Orient Finance Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari o’z shakli, ahamiyati va yo’nalishi, iqtisodiy mohiyati, likvidligi, risk va daromad darajasiga qarab turlicha o’rin va ahamiyatga ega.
Tijorat banklari aktivlari bilan bog’liq bo’lgan risklar ichida kreditoperatsiyalar bo’yicha risklar asosiy o’rinni egallaydi. Kreditoperatsiyalari tijorat banklarining yuqori riskli operatsiyalaridanhisoblansada, bankka yuqori foyda olishini ta‘minlaydi. Bu aktivoperatsiyalar bilan bog’liq bo’lib, bu risklarga berilgan kreditlar hamdato’lov muddati kechiktirilgan ssudalar bo’yicha risklar kiradi.
Kredit riski nafaqat kredit obyektiga, balki kredit subyektigayangicha yondashishi orqali ham o’sib boradi.
Bu risk mijozning moliyaviy ahvoli og'irlashganda, ularningfaoliyatida ko’zda tutilmagan qiyinchilik va muammolar yuzagakelganda, bozorda noqulay sharoit yuzaga kelgani sababli paydo bo’lishi mumkin.

Bank aktivlarining qiymatini va ulardan keladigan daromadlarnito’g’ri hisob-kitob qilib rejalashtirish bank faoliyatining samaradorligigaolib kelishi, aktivlar qiymatini noto’g’ri hisoblash, ularni joylashtirishbankning moliyaviy ahvolida qiyinchiliklar tug’dirishi mumkin.

Faktoring operatsiyada bank yoki maxsus kompaniyalar tomonidano’z mijozi bo’lgan mol yetkazib beruvchining mol sotib oluvchigabo’lgan, yetkazib berilgan tovarlar yoki ko’rsatilgan xizmatlar bo’yichaTalabini ma‘lum haq evaziga sotib olinishi tushuniladi. Tijorat bankigaYuqori daromad keltiruvchi aktiv operatsiya turi – bu investitsiyaOperatsiyalari bo’lib, bank yuqori daromad olish maqsadida o’z va jalbQilgan mablag’larining ma‘lum qismini uzoq muddatlarga qimmatliQog’ozlarga, investitsiyalarga yo’naltiradi. Bunda mablag’larni:

• 
  To’g’ridan-to’g’ri investitsiyalash;
  
• 
  Portfel investitsiyalash, ya‘ni bir necha emitentning qimmatliqog’ozlari yagona paket sifatida boshqariladi;
  
• 
  Lizing operatsiyalari;
  
• 
  Bank faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan binoinshootlar, nomoddiy aktivlarga qo’yilmalar.
  

Tijorat banklari aktiv operatsiyalarining xususiyatli tomonlarishundaki, u bankning passiv operatsiyalariga nisbatan ikkilamchidir. Chunki aktiv operatsiyalarni amalga oshirish, ularning muddati, miqdori passiv operatsiyalar yordamida jalb qilingan resurslar miqdori vamuddatiga uzviy bog'liq.
Orient Finance Tijorat banklarining resurslarni joylashtirishbilan bog’liq operatsiyalarning aktiv operatsiyalar deyilishini quyidagijihatlar bilan asoslash mumkin:
Birinchidan, tijorat banklarni jalb qilgan resurslarini mijozlarnomidan emas, balki bank nomi joylashtiradi, ya‘ni bank mazkurmablag’ning egasi sifatida maydonga chiqadi.
Ikkinchidan, agar passiv operatsiyalarda bank mijozga resurs uchun foiz to’lovi to’lagan bo’lsa, aktiv operatsiyalarda banklar buResurslar uchun foiz to’lovini olish imkoniga ega bo’lishadi.