Transport vositalarini loyihalash va hisoblash

P„p- 
siquvchi prujinalaming kuchi;
Ц - ishqalanish koeffitsienti; ( M =0,35.. .0,45)
Лср -yetaklanuvchi diskning o ‘rtacha radiusi;
/- ishqalanuvchi yuzalar soni.(bir diskli ilashish muftasi uchun /= 2 )
Yetaklanuvchi diskning tashqi D va ichki d  diametrlari GOST 
bo‘yicha tanlanadi. Warning qiymatlari quyidagicha:
Yengil avtomobillar uchun D = 160-225 mm, d= 110-150 mm 
yuk avtomobillari va avtobuslar uchun D = 300-420 mm, d= 165-220 
mm
V.3. Ilashish muftasidagi yuklanishlarni aniqlash
Siquvchi prujinalaming kuchi ulaming turlariga bog‘liq ravishda 
aniqlanadi:
1) 
Silindrsimon siquvchi prujina. Ilashish muftasidagi silindrsimon 
siquvchi prujinalaming soni ajratish richaglariga karrali bo‘lishi kerak. 
Siquvchi prujinalaming kuchi quyidagicha aniqlanadi:
P = R' *7 
Pr 
Pr 
Pr
Bitta siquvchi prujinaning kuchi R'pr = Rpi/zpi (zp,~ prujinalar soni) 
800N dan oshmasligi kerak.
Siquvchi prujinaning kuchi va ezilishi o ‘zaro bog‘liq:
R’pr= / prG / p/(8«rvD3v),
bu yerda:
f pr-prujinaning ezilishi;
51

---

Q -  siljish moduli, po‘lat uchun G =(8...9) • 104 MPa; 
dp-  prujina simining diametri;
nrv- ishchi chulg‘amlar soni [to‘liq chulg‘amlar soni p pv = p rv + (1,2... 
2)];
Д , -  chulg‘amning o‘rtacha diametri.
Ilashish muftasining samaradorligi siquvchi prujinaning bikrligiga 
bog‘liq
C pr= R'p//p r = G ^ p /(8 W,.vD 3v).
Silindrsimon siquvchi prujinaning kuchlanishi:
Xpr = 8 R'p,Dv/(7ui3), [
t
] =700...900 MPa.
Ilashish muftasidagi silindrsimon siquvchi prujinalar haqida ma’lu- 
mot quyida keltirilgan:
Yengil
avtomo­
bil
Yuk avtomobillari
Prujinalar soni
9x2
12
16
14x2
Ajratish richaglari soni
3
3
4
4
Bitta 
prujinaning ku­
chi, N
260+220
630
680
400
Chulg‘amning o‘rtacha 
diametri Dv, mm
28,5
24,8
25,5
31,5
Prujina simining dia­
metri d0, mm
3
4,2
4,5
4,5
Ishchi chulg‘amlar soni
»rv
7 + 9,5
7
8,5
9
Bikrlik koeffitsienti 
N/mm
6,2+10,7
29,8 ... 
32,4
36 ... 40
13,6...
15,8
2) Konussimon siquvchi prujina. Konussimon prujinaning elastiklik 
xarakteristikasi egri chiziqli boiadi. To‘g ‘ri to‘rtburchak qirqimli 
konussimon prujinaning kuchi quyidagicha aniqlanadi:
Р-пр,______ ____________
konussimon prujinaning bikrligi:
= £ k
4Gif/°p 
” W ® * I *КШ  I
52

---

2 fab?
bu yerda:
a v a b -  to‘g‘ri to‘rtburchak qirqimning eni va bo‘yi
va c£k- konussimon prujina chulg‘amining katta va kichik diametrlari; 
Г va а/b ga bogMiq koeffitsientlar:
a /b .......... 2,0 
2,5 
3,0
у ................. 0,246 0,258 
0,267
S................. 1,713 1,256 0,995
3) 
Diafragmasimon siquvchi pruiina. Diafragmasimon prujinaning 
yaproqlari ajratish richagi vazifasini bajaradi va bu yaproqlaming 
elastikligi ilashish muftasini ravon qo‘shilishiga yordam beradi. 
Diafragmasimon prujinaning qalinligi yengil avtomobillarda 2,0-2,5 
mm va yuk avtomobillarida 3,0-5,0 mm atrofida boMadi.