Тта термиз филиали ўқтувчиси Бозарова М. И. Абдуиаликов И. И. Тта термиз филиали талабаси Инодуллаева Д.Қ. Мавзунинг долзарблиги

Ўсимлик ва ҳайвон организмида учрайдиган антиоксидантларнинг фойдали хусусиятлари.
ТТА Термиз филиали ўқтувчиси Бозарова М.И. Абдуиаликов И.И.
ТТА Термиз филиали талабаси Инодуллаева Д.Қ.
Мавзунинг долзарблиги: Инсон организмида фойдали ва тасалли бўлган биокимёвий моддалар гуруҳи. Улар турли хил озиқ-овқат маҳсулотлари орқали танага тушадиган паст молекуляр бирикмалардир. Оксидланишни сусайтирадиган ва уни олдини оладиган моддаларга антиоксидантлар дейилади .
Ушбу моддаларнинг асосий хоссаси танадаги эркин радикалларни, масалан, токсинлар, оғир металлар , заҳарли оксидларни чиқарадиган ва организмни сусайтирадиган касалликлардан ҳимоя қилувчи . Улар эркин радикаллар билан боғланиб, танадаги зарарли таъсирини тўхтатишади. Антиоксидантлар шунингдек табиий ва синтетик бўлганларга бўлинади . Биз табиийки озиқ-овқатда мавжуд бўлган табиий нарсаларга муҳтожмиз: сабзавотлар, мевалар, ёнғоқлар, ўсимликлар ва бошқалар. Синтетик антиоксидантларга келадиган бўлсак, улар дори-дармонлар ва шунингдек озиқ-овқат қўшимчалари.
Мақсад ва вазифалари:Ушбу антиоксидантларга маҳсулотдаги оксидланиш реакцияларини секинлаштириш керак масалан, ёғли аралашмалар инсон соғлиғига фойдали ҳеч нарса келтириб чиқармайди. Аксинча уларнинг баъзилари аллергия, астма хуружлари, шиш ва атеросклерозга олиб келиши мумкин - бу одамлар доимо ярим тайёр маҳсулотлар, консерва ва бошқа тайёр маҳсулотларни дўкондан истеъмол қилганда келиб чиқади.
энг кучли антиоксидант хусусиятлар флавоноллар ва антоциянинлардир - ўсимликлар таркибидаги моддалар ва уларнинг рангини аниқлайди. Шу сабабли, ўсимлик маҳсулоти таркибида антиоксидантлар, айниқса, нордон-ширин ва нордон мевалар ва апелсин, қизил, кўк ва қора сабзавотларда энг кўпдир. Сариқ, ёрқин яшил ва қуюқ яшил ўсимликлардаги антиоксидантлар кўп. Бизнинг умримиздаги ҳар биримиз антиоксидантлар, ҳаёт ҳимоячилари ва ўлимга олиб келадиган эркин радикаллар ўртасидаги доимий курашдир. Тадқиқотлар қонда (бета-каротин ва Е витамини) антиоксидантларнинг паст даражаларига боғлиқ бўлиб, юрак-қон томир касалликлари, саратон касалликлари (айниқса, йўғон ичак) ва кекса ёшдаги айрим дегенератив касалликларга олиб келади.
Оддий метаболизмда инсон организмида эркин радикаллар (кислороднинг актив шакллари) шаклланади. Бу жараён инфектцион воситалар, чекиш, ултрабинафша нурлар, радиатция ва ҳаво ифлосланиши таъсирида кучаяди.
Антиоксидловчи моддалар эркин радикаллар билан хавфсиз алоқада бўлиши мумкин бўлган молекулалардир.Антиоксидловчи молекула фақат битта эркин радикал билан реаксияга киришади. Шу сабабли, антиоксидантлар инсон танасида доимо таъминланиши керак. Сабзавот ва сабзавотларни соғлом овқатланиш билан боғлаб туришнинг асосий сабаби улар таркибидаги антиоксидантлардир.