Turkiston general-gubernatorligi

---

legal, medical, social, scientific journal 
 
www.pedagoglar.uz
Volume 11. Issue 3. NOYABR 2021
 
Page: 130 
TURKISTON GENERAL-GUBERNATORLIGI 
 
Hayitova Mehrigul Yusupovna 
Qashqadaryo viloyati Mirishkor tumani 1-sonli IDUM tarix fani oʻqituvchisi
Annontatsiya: Turkiston general-gubernatorligi (rus.Туркестанское генерал-
губернаторство) — maʼmuriyhududiy birlik.
Kalit so’z: Gʻarbiy, farmon, Yettisuv, Mustamlakachilar, mirshablik 
Rossiya Imperiyasibosib olgan Gʻarbiy Turkiston hududida Rossiya 
imperatori Aleksandr II farmoni bilan tashkil etilgan (1867-yil 11-iyul). Xuddi 
shu yili Turkiston harbiy okrugi ham tuzilgan. Turkistonning birinchi 
generalgubernatori etib rus podshosining yaqin mulozimi generaladʼyutant 
K.P.fon 
Kaufman 
tayinlandi. 
U 
14 
yil 
mobaynida 
(1867—1881-
yillarda)Turkiston oʻlkasini qattiqqoʻllik bilan boshqargan.
Kavkaz, Boltiqboʻyi oʻlkalaridagi ozodlik harakatlarini bostirishda tajribali 
maʼmur va usta siyosatchi ekanligini koʻrsatgan fon Kaufmanni "Turkistonning 
Bunyodkori" deb ulugʻlashgan. U Toshkentjamoatchiligi vakillari yigʻilishi 
(1868-yil 22-yanvar)da birinchi bor ruslarni Turkiston xalqlarining "Katta 
Ogʻasi" deb atagan. Turkiston 19-asrning boshlarida Britaniya Imperiyasi va 
Rossiya Imperiyasi orasidatortishuvlarga sabab boʻlgan. Rossiya imperatori fon 
Kaufmanga oʻlkani boshqarishda cheklanmagan huquq va vakolatlar bergan, 
natijada uni xalq "Yarim Podsho" deb bilgan. Ichki va tashqi siyosatda uning 
erkin ish yuritishi mumkinligi imperator tomonidan berilgan "Oltin Yorliq"da oʻz 
aksini 
topgan. 
1868—1880-yillar davomida harbiy istilolar natijasida dastlab 2 viloyatdan 
iborat generalgubernatorlikka yana 3 viloyat qoʻshildi. 19-asrning oxirlarida 
Turkiston 
general-gubernatorligiga Sirdaryo, Yettisuv,Samarqand, Fargʻona va 
Zakaspiy kabi 5 viloyatdan iborat boʻlib hududi Yevropa Rossiyasining U3 

---