TüRKİYE’de bölgesel geliŞme poliTİkalari ve projeleri İsmail sarica

 
 
190
sosyal hizmetlerin sunumunun hem daha pahalı olmasına, hem de yetersiz 
kalmasına neden olmaktadır. 
DOKAP Bölgesinin Kaynak Kapasitesi 
Toprak Kaynakları 
a. Mevcut 
arazi 
kullanımı: Tarım arazileri toplam DOKAP 
alanının yüzde 28’ini kaplamaktadır. Tarım arazisinin yüzde 44’ünde özel 
ürünler olan çay ve fındık yetiştirilirken, sulu tarım yapılan alanların toplam 
tarım arazisi içindeki payı sadece yüzde 8’dir. Ormanlık araziler ise tüm 
bölgenin yüzde 42’sini kaplar.
b. Arazi 
kabiliyeti: Erozyon tehlikesi, toprağın nemliliği ve fizyo-
kimyasal özellikleri dikkate alındığında DOKAP bölgesinde araziler, yedi 
verimlilik sınıfına ayrılır. Toprakların büyük bir kısmı (yüzde 85) ekime 
elverişli olmayan VI. ve VII. sınıfa girer. Hiçbir tarımsal faaliyet için uygun 
olmayan VIII. sınıf toprakların büyüklüğü 1, 940 km
2
’dir. I - IV. sınıfa 
giren topraklar toplam 2, 182, 689 km
2
ile DOKAP bölgesinin yüzde 
5.6’sını oluşturur. Tarıma elverişli en büyük araziye sahip il 996 km
2
ile 
(toplam il yüzölçümünün yüzde 17’si) Ordu’dur. Ordu’nun ardından 
Bayburt (yüzde 22) ve Gümüşhane (yüzde 11) gelmektedir. 
c. Tarımsal işletmeler: DOKAP bölgesindeki tarım işletmelerinin
(380, 826 adet) ortalama büyüklüğü 2.5 hektar olup, bu değer ülke 
ortalamasının (5.9 ha.) yarısından da küçüktür. Arazi mülkiyeti yüzölçümü 
ortalamasının en küçük olduğu il, 1.7 ha. ile Artvin’dir. Bu ili 1.8 ha. ile 
Rize ve 2.1 ha. ile Trabzon izlemektedir. Sadece Bayburt ili, 7.4 ha’lık bir 
ortalama ile ülke genelini geçmektedir. 
Su Kaynakları 
a. Nehir 
havzaları: Türkiye sınırları içindeki 26 nehir 
havzasından; Çoruh Nehri Havzası, Doğu Karadeniz Havzası ve 
Yeşilırmak Havzası, Doğu Karadeniz Bölgesi ile bağlantılı havzalardır.
b. Yağış: Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en önemli özelliklerinden 
birisi çok yağış almasıdır. Ortalama yıllık yağış miktarı, kıyı şeridinde 900 
mm’den başlayarak 2, 000 mm’nin üzerine kadar çıkar. İç kesimlerde 400-
500 mm civarındadır. 
c. Su 
kaynakları potansiyeli: Bölgenin ortalama yüzey suyu 
miktarı yaklaşık 15 milyar m
3
olarak tahmin edilmektedir. Bu miktar 
Türkiye geneli için öngörülen yüzey suyu potansiyelinin yüzde 7.9’una 
karşılık gelmekle birlikte Doğu Karadeniz Bölgesi yüzölçümünün ülkenin 
toplam yüzölçümü içinde aldığı paydan (yüzde 5.1) yüksektir. Bu çerçevede 
bölgenin yüzey suyu kaynakları bakımından zengin olduğunu söylemek 
mümkündür. 
 

---

 
İsmail Sarıca