Turkm dili-7 2017. indd

nji gönükme. Orun doldurgyçlaryny tapyň. Göçüriň. Olaryň aşagyny çyzyň. Sözlemleriň soňunda degişli dyngy bel- gilerini goýuň.

Ähli zady öwredip ýören mährem enäniň ganatynyň aşagynda saýalamak wagty maňa miýesser etmändi ( ) Meniň çagalygym ýaşlygym çagalar öýünde geçdi ( ) ýöne enesiniň mährinden ine-gana ganan, onuň ganatlarynyň saýasynda saýalap, terbiýesini alan gyzyň bitin bir goý
(?)nuň etini gow(?)rup bilmän zaýalaýşyna näme diýip ňäme aýdarsyň ( ) Onsoňam gep diňe bir Aýjerende, on…ň Şol goý(?)nuň etini zaýalanyndamy näme( ) Ýok gazananyňy aýamak, tygşytlamak ýaly pikir orta atylanda, Aýjeren ýalylaryň bu sözlere kinaýaly ýylgyrýanlygynda ( ) Zähmete, hawa, hawa, ynsan zähmetine sarpa goýmaýanlygynda. (Žurnaldan).

113. 
     nji gönükme. Orun doldurgyçlaryny tapyň we olaryň baglanýan sözleriniň manylaryny anyklap gelişlerini aýdyň.
     

Aşhanada gören zatlaryň ýüregimi jigletdi. Gatan çörek- ler onda-munda münderlenip goýlupdyr. Bir jamda kesilen süýt kesmekläp durdy. Beýleki okarada tozan siňen bal ga- tap, daşa dönüpdir. Aýjeren dograp duzlan etini almak üçin gazanyň gapagyny galdyrdy. Gazan gaýnatmadan dolabara bolup durdy.

• 
  Naharyň bar eken-ä, sen azara galyp ýörsüň.
  
• 
  Ýok-la, muny iýip bolmaz. Men muny derrew itlere döküp geleýin.
  

Garryja enem: «Isrip haramdyr. Oňat hojalykçy zadyny yrýa etmez. Ol üstünden gün aşan çöregini çorba dograr, gawun-garpyz paçaklaryny malyna berer, onuň çigidini güne serer…» diýerdi.
Enemiň paýhasy meniň kalbymda baky orun tutdy⁴. Ol bütin durmuş ýolumda ýörelgäm boldy. (Žurnaldan).

113. 
     nji gönükme. Göçüriň. Böleklerden orun doldurgyjyny tapyň we olaryň aşagyny çyzyň.
     

1. 
   Nähak gan ýerde ýatmaz. (Nakyl).
   
2. 
   Süýde agzy bişen suwy üfläp içer. (Nakyl).
   
3. 
   Tamda gulak bar.
   
4. 
   Hatarda ner bolsa, ýük ýerde galmaz.
   
5. 
   Gülüň biten ýerinde gadty ýok.
   
6. 
   Atda aýak bolsa, özge syn bolmaz, ärde gaýrat bolsa işi kyn bolmaz. (Nakyl).
   
7. 
   Her bir ýerde ädimiňi oýlap basmaly. (Hadys).
   
8. 
   Bedew diýgeç, bolmaz hemme bedew deň,
   

Çyn bedewler meýdanynda bellidir. (Magtymguly).

9. 
   Bazarda satýan zatlaryň aýbyny aýdyp satmaly. (Şe- rigat).
   
10. 
    Özge ýurtda şa bolandan, öz ýurduňda geda bol. (Nakyl).
    
11. 
    Öýde sykylyk atmaly däl.
    
12. 
    Bosagada oturmaly däl. (Yrym).
    

113.