Turkm dili-7 2017. indd

Kä, käte bilen gelen deňdeş agzalaryň yzlaryndan otur goýulýar.

Meselem:
Sazanda kä (kä, käte) saz çalardy, kä (käte, käte) hiňlenerdi. [kä D, kä D], [kä D, käte D], [käte D, käte D].

4. 
   Ýoklugy görkezýänler – ne, ne-de.
   

Bu baglaýjylar bilen gelen deňdeş agzalaryň yzlaryndan otur goýulýar.

Bular deňdeş agzalaryň öňlerinden gelip, olardan aňlanylýan düşünjeleriň hiç haýsynyň-da bolmaýandygyny, ýagny ýoklugyny görkezýärler.
Meselem:
Ne okadyň, ne (ne-de) işldeiň. [ne D, ne D], [ne D, ne- de D].

113. 
     nji gönükme. Okaň. Deňdeş agzalaryň baglanyş ýollaryny aýdyň. Baglaýjy kömekçileriň gelen ýerlerinde oturyň goýlup-goýulmazlygynyň sebäbini düşündiriň.
     

1. Gurban aga ne turup bilýärdi, ne-de ýöräp. (Gazet- den). 2. Men ýa keýigiň, ýa gaplaňyň suratyny çekerin⁴.

3. 
   Arça ne ýylgyrdy, ne-de gyňraldy. (K.Gurbannepesow).
   
4. 
   Kä guşlaryň hoş owazlary, kä sygyrlaryň molaşýan ses- leri, käte goýun-guzularyň mäleşmeleri eşidilýärdi. 5. Olar käte degişýärdiler, käte bolsa çynlakaý jedelleşýärdiler⁴.
   

113. 
     nji gönükme. Özüňizden aşakdaky shemalar boýunça sözlemler düzüň. Deňdeş agzalaryň we baglaýjy kömekçileriň aşagyny çyzyň: [ýa D, ýa-da D], [kä D, kä D, käte D], [ne D, ne-de D].
     
114. 
     nji gönükme. Deňdeş agzalaryň baglanyş ýollaryny düşündiriň. Göçüriň. Galdyrylan dyngy belgilerini goýuň. Deňdeş agzalaryň aşagyny çyzyň we yz ýanlaryndan olary she- mada görkeziň.
     

1. Ne sen ne Aýlar ne-de Ogulsuraý Diýardan habar tutupdyr⁴. 2. Biz agşam ýa teatra bararys ýa kino gide- ris. 3. Sen ne okadyň ne oýnadyň. 4. Nurmät sapaklaryna kä Orazlarda kä Gözellerde kä öýlerinde taýýarlanýarlar.

3. 
   Ol boş wagtlarynda ýa Keminäniň ýa-da Magtymgulynyň goşgularyny okardy.
   

113.