Turon nashr

Харажатлар ва ортиқча нархлар
Таклиф эгри чизиғини ифодаловчи маржинал харажат эгри чизиғи ғояси фирманинг қисқа муддатли таклиф эгри чизиғининг анъанавий назариясидир. Бироқ, фирманинг сўнгги назариялари нарх-наво ва нархлаш ёндашувини ўз ичига олади.
Нархлар ва ортиқча нархлаш ёндашувига кўра, фирма ҳар қандай ишлаб чиқариш даражасидаги ўртача нархига фойда маржасини қўшади унинг сотиш нархини белгилаш учун. Ушбу муқобил назария горизонтал таъминот эгри чизиғини ҳосил қилади.
Узоқ муддатли таклиф эгри чизиғи. Анъанавий назарияда маржинал харажат эгри чизиғи узоқ муддатда таклиф эгри чизиғи бўлиб қолади. Бироқ, у энди юқори қияликда бўлмаслиги мумкин.
Таклиф эгри чизиғи маржинал харажат эгри чизиғига камайиб бораётган даромадларнинг таъсири туфайли қисқа муддатда юқорига чиққан. Бироқ, бу фақат қисқа муддатли ҳодиса, чунки ишлаб чиқаришнинг бир омилини чеклаш фақат қисқа муддатли шартдир.
Узоқ муддатда таклиф эгри чизиғи ҳали ҳам юқорига қиялаган бўлиши мумкин (агар фирмада шкаланинг ноқулайликларидан азият чекса), лекин агар фирма шкала иқтисодиётидан фойда кўрса, у тенг равишда ўнгга пастга қиялаган бўлиши мумкин. Агар фирманинг маржинал қиймати ишлаб чиқаришнинг барча даражаларида доимий бўлиб қолса, эгри чизиқ ҳатто горизонтал бўлиши мумкин. Тўлиқ нарх ва ортиқча нархлаш назарияси узоқ муддатда горизонтал таъминот эгри чизиғини ҳам сақлаб қолади. Қисқа муддатга нисбатан эгри чизиқнинг даражаси фирманинг ҳар қандай иқтисод ёки миқёснинг ноқулайлигини бошдан кечиришига боғлиқ бўлади. Бироқ, максимал ва minimal чиқиш даражалари ҳали ҳам АC = АR бўлган жойда бўлади.¹³⁴Ушбу талаб ва таклиф бўйича Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART A: Chapter 03 «Microeconomic factors»даги қарашлар ўзига хос хусусиятга эга эканлигини кўрсак бўлади.
Аммо юқоридаги қарашларни тингловчиларимизга ёритишимиз учун келинглар батафсил талаб ва таклиф тушунчаси, унга таъсир этувчи омиллар, нархнинг таъсири, даромад ошишининг таъсири ва бир қанча талаб ва таклиф эгри чизиғига таъсир этадиган иқтисодий қарашларга кейинги параграфда батафсил тўхталамиз (3.17).

15.