Tushunchalar Izohi Qo‘shimcha ma’Iumotlar

ortiqcha so ‘zlardan tiya olmasang, unda tilning jilovini shaytonga 
topshirgan bo'lasan. 6. “So'rab berguncha urib b e r ”, “Baxilning bog'i 
ко 'karmas ” kabi gaplar shu toifadagi odamlar uchun aytilmaganmikin?
(“Tarbiya kitobi”dan)
4-amaliy ish. Matnda qo‘llangan bo‘lishsiz fe’llami aniqlang. Matnni 
o ‘z fikrlaringiz asosida davom ettiring. Bo‘lishsizlikni hosil qiluvchi 
boshqa grammatik vositalardan ham foydalanishga harakat qiling.
Halol va harom
Ba ’zilar “halol va harom ” deganda “yeb-ichish mumkin bo ‘Igan va 
yeb-ichish mumkin bo'lm agan” narsani anglaydilar ... yuzaki tushuncha! 
Aslida bu - “qilish mumkin bo ‘Igan va qilish mumkin bo ‘Imagan ” amallar, 
degani hamdir...
Bilasiz: non - eng tabarruk ne ’mat. Biroq порок yo
7 bilan topilgan 
non ham harom! “Noningni h a lo lla b ye” degan gap bejiz aytilmagan.
(O'.Hoshimov)
47

---

5-amaliy ish. Berilgan fe’llaming nisbat shaklini aniqlang.
Hidlandi, artindi, yuvildi, ayttirdi, rivojlandi, ketishdi, ко ‘rindi, turdi, 
boqildi, bekindi, о ‘zlashtirdi, zavqlandi, aytildi.
6-amaliy ish. Fe’l nisbatlari o‘rtasidagi m a’noviy farqni belgilang.
7-amaliy ish. Nuqtalar o'rniga nisbat shakllaridan mosini qo‘ying.
1. 
Qiz tezlik bilan ... (kiyildi, kiydi, kiyindi).
2. Oqsoqollar idoradan 
... (qaytdi, qaytishdi, qayttirdi). 3. Do'konga yangi mol ... (kelindi, 
keltirildi, kelishdi). 4. Yigit ust-boshini tezda
... (kiydi, kiyindi, kiyildi).
5. Bolalar orqaga
... (qayrilishdi, qayrildi, qayriltirdi).
•> 8-amaliy ish. “FSMU” metodi orqali o‘zlik va majhul 
nisbatlarining umumiy va xususiy jihatlari to‘g ‘risida ilmiy xulosa 
chiqaring.
F - fikringizni bayon eting;
S - fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating;
M - ko‘rsatgan sababingizni asoslovchi misol keltiring;
U - fikringizni um um lashtiring.