Tushunchalar Izohi Qo‘shimcha ma’Iumotlar

quyoshi nuridan biz ham bahramand bo ‘laylik,
- debdi.
Qamish unga qaragisi ham kelmabdi, ja vo b ham bermay burnini 
jiyirib qo'ya qolibdi. Vaqti-soati kelib avval qamishni, s o ‘ng yakanni 
о ‘ribdilar. Tasodifni qarangki, о ‘sha qamishdan yasalgan bo ‘yrani bir 
uyga to'shabdilar. Tasodifni qarangki, shu uy to'sinlariga uzumlarni 
osibdilar, yakandan to ‘qilgan savat qalpoqlarni esa devordagi qoziqlarga 
ilibdilar. Oradan kunlar о ‘taveribdi. Qamish pastda, oyoq ostida, yakan 
esa tepada ekan. Oyoqosti bo ‘laverib xorlangan qamish axiyri yakanga 
qarab zorlanibdi:
- Meni о ‘rib olib quritdilar, tepkilab qovurg 'alarimni sindirdilar, 
so'ng suvga bo'ktirdilar. So'ng qayirib-bukib mana shu b o ‘yra holiga 
keltirdilar. Endi esa tinimsiz, har kuni tepkilaydilar. Bu ham yetmaganday 
sal qayirib, ostimga noslarini tupuradilar.
Bu zorlanishni eshitib yakan debdikim:
- Siz bekorga g ‘o ‘ddaydingiz. G 'o ‘ddayib о ‘saverdingiz. Ichingiz 
g ‘ovak ekanini unutdingiz. G ‘ovak bo ‘Iganingiz uchun ham tepkilashdan 
bo'lak narsaga yaramadingiz. H ali ham kech emas, siz o'sgan yerda 
ildizingiz qolgan. Siz o'sajak qamishlarga yetkazing, sizning holingizga 
tushmasinlar.
(T.Malik. “Mehmon tuyg‘ular”)
43

---

3-amaIiy ish. Berilgan fe’llar ichidan tafakkur fe’llarini ajrating.
Ko'rmoq, fikrlamoq, so'zlamoq, oylam oq, singdirmoq, tasaw ur
qilmoq, yechmoq, bukmoq, hal qilmoq, xayol surmoq, yotmoq, oshirmoq, 
anglamoq.
4-amaliy ish. Berilgan fe’llar ichidan ruhiy holat fe’llarini ajrating.