Tuzuvchi : shohruh arabjonov

Iboralar  ilmiy va rasmiy uslubda qo'llanilganda muayyan tushunchalarni nomlash 
uchun xizmat qiladi. 
M : qo'l qo'ymoq, xulosaga kelmoq, qarshi chiqmoq, ovoz bermoq, qo'l ko'tarmoq 
💢Leksik - frazeologik sinonimiya

---

So'z va ibora o'rtasida bo'ladi. 
M : yog' tushsa yalagudek - toza 
Ilonni yog'ini yalagan - ayyor 
💢Leksik frazeologik antonimiya
Do'ppisi osmonda - xafa 
Suvtekin - qimmat 
💢So'z va ibora omonimligi
✔Gapni qulog'iga quydi - uqtirdi 
✔Dorini qulog'iga quydi 
� O'ylamay gapirib qovun tushirdi 
� Mashinadan qovun tushirdi 
💥Quvonchdan ichiga sig'madi 
💥Yuk mashina ichiga sig'madi 
🔘Uning gapini eshitib tarvuzi qo'ltig'idan tushdi 
🔘Yo'lda kelayotib tarvuzi qo'ltig'idan tushdi 
✅U do'stini soxta gaplar bilan qo'ynini puch yong'oqqa to'ldirdi 
✅Ahmad yeb bo'lmaydi deb qo'ynini puch yong'oqqa to'ldirdi. 
⚠SO'ZLARNING QO'LLANISHIGA KO'RA TURLARI
1)qo'llanilishi chegaralangan 
2)qo'llanilishi chegaralanmagan (Faol leksika) 
⚠Qo'llanilishi chegaralanmagan so'zlar- o'zbek tilida so'zlashuvchilarning barchasi 
uchun birdek tushunarli bo'lgan, kundalik hayotda tez-tez ishlatib turiladigan so'zlar : 
gul, daftar, qalam, ruchka 
⚠Qo'llanilishi chegaralangan so'zlar(nofaol leksika) : 
Ma'lum bir ijtimoiy guruh yoki hudud tomonidan tez-tez ishlatiladigan umumxalq 
leksikasiga oid bo'lmagan so'zlar 
Shoti (narvon) bo'la (jiyan), jo'yak, tangens, vohli, jichcha, jinday 
🔰Qo'llanilish davri chegaralangan so'zlar :
1.Eskirgan so'zlar (ila,garchi, butradi) 
2.Yangi so'zlar(digulstatsiya) 
Eskirgan so'zlar : arxaik, istarizm (tarixiy) 
🔰Qo'llanilish davri chegaralangan so'zlar -vaqt o'tishi bilan kishilar nutqida 
eskirganligi yoki o'ta yangiligi tufayli hali umumxalq leksikasiga kirib kelmagan 
so'zlar. 
M : modernizatsiya, menejment, monitoring, monitor, innovatsiya, investitsiya, 
qutidor, foytun 
🔰Eskirgan so'zlar : til taraqqiyoti natijasida oldin qo'llanilib hozirgi kunda 
qo'llanilmaydigan so'zlar. 

---

🔰Arxaik so'zlar ( archois - ilk, qadimgi) - o'z o'rnini muqobiliga, boshqa so'zga 
bo'shatib bergan so'zlar : Batsiq, ochun, butradi, huvaydo, ern, behbud, bitik, figor 
Abro' - qosh, 
Zavja - rafiqa 
Handasa - geometriya 
Ulus - xalq, el 
Afandi - ustoz (turklarda) 
Irin – lab 
Daler - qo'rqmas 
Rayon – tuman 
Adiz - buyuk, yuksak 
Tilmoch – tarjimon 
Ajoyibxona - muzey 
Dudoq – lab 
Muhoraba - urush 
Ilik - qo'l 
Qamar - oy 
Cherik - lashkar, askar 
Lang - cho'loq 
Puchmoq - ovloq joy 
Ochun - dunyo 
Oraz – yuz 
Shams – quyosh 
Moh – oy 
Loppos - do'mboq 
Tamanno - orzu-istak 
Tamaddun- madaniyat 
Sarvinoz – yuksak
♻