Tuzuvchi : shohruh arabjonov

"E" 
1)"e" olinma so'zlarning urg'usiz bo'g'inida "i" tarzida aytiladi. 
M : teatr, okean, material 
2)"e" so'zning boshida kelib, undan so'ng tutuq belgi qo'yilsa, "e" tovushi "i" arzida 
aytiladi. 
M : e'tibor, e'tiqod 
3)"e" ~ so'zning boshida kelib yopiq bo'g'inda bo'lsa, "i" aytiladi. 
eh/son, er/mak, eh/tiyot, eh/timol 
4)"e" unlisi ikkita undosh o'rtasida kelsa, qisqa aytiladi. 
M : sezgi, telba, mehnat 
5)"e" ~ olinma so'zlarning urg'uli bo'g'inida "e" tarzida aytiladi. 
M : ekskavator, internet 
QO'SH UNLILIK - bir so'zda bir xil unlining yonma-yon kelishi 
M : tabiiy, mudofaa, inshoot, shuur 
Es : o'zbek tilida "e" va "o'" unlilar yonma-yon kelmaydi. 
ES : O'zbek tilida qo'sh unlilik so'zlarning o'rtasi va oxirida uchraydi. 
Es : o'zbek tilidagi qo'sh unli so'zlarning barchasi arab tilidan kirgan!!!! 
QATOR UNLILIK - Bir so'z tarkibida ikki har xil unlining yonma-yon kelishi. 
Qator unlilar so'zning barcha joyida kela oladi!!!! 
boshida : oila, aeroport 
o'rtasida : shoir, tabiat 
oxirida : muddao, radio 
Es : o'zbek tilida qator unlilar uchramaydi, ular arab va yevropa tillaridan o'tgan!!! 
MASHQ : Nuqtalar o'rniga i yoki u unlilaridan mosini qo'ying. 
But...n, sov...q, uyq..., kulg..., shov...lla, sup...rmoq, quv...r, uch...n, qiz...q, ...st...qlol, 
kund...z, yuld...zcha, tov...q, tut...n, qas...r-qus...r, uchq...n, kampirqov...n, 
chur...llamoq, tuyg'..., chopq..., qayg'..., tulk..., guv...llamoq. 

---

MASHQ : Nuqtalar o'rniga a yoki o harfini qo'yib yozing. 
S...mon, t...mosha, m...bodo, mu...mala, ch...la, al...qa, bul...q, b...ho, j...hongir, om...n, 
f...netika, h...mon, j...vob. 
MASHQ : Nuqtalar o'rniga mos unlilarni qo'ying. 
Z...omagazin, mu...llif, ta...mil, mu...vin, ge...log, d...ira, sh...ir, j...iz, ma..sh, 
mu...mmo, ge...metriya, ...ila, do...mo, t...mon, manfa..t, insho...t, sano...t, matbu...t, 
hash...rot, milli...n, so...t, mudofa..., milli...rd, ukra...n. 
MASHQ : Daraxt hayron edi bir holga xasta 
Uni turfa yo'lda ishlatdi usta 
Bir uchi beshikka atalgan bo'lsa 
Bir uchi tobutga bo'lgandi dasta. 
Savollar : 
1.faqat lablanmagan unlilardan tuzilgan so'zlar soni? 
2.Keng unlilar necha o'rinda? 
3.O'rta keng unlilar qatnashgan so'zlarda nechta yuqori tor lablangan unli mavjud? 
4.O'rta keng lablanmagan unlilar soni qancha? 
5.Old qator quyi keng unli necha o'rinda ochiq bo'g'inda kelgan?