Unli tovushlarni talaffuz qilganimizda
un paychalari, til, lab ishtirok etadi.
Undosh tovushlarni talaffuz qilganimizda
og'iz, bo'g'iz, til faol ishtirok etadi.
NUTQ TOVUSHLARI
Nutq tovushlari – inson nutq a‘zolari orqali yuzaga keladigan tovushlar.
Es : Nutq tovushlarining asosiy vazifasi
ma'no farqlashdir.
Nutq tovushlari :
unli va undosh
Unli tovushlar :
A, E, I, O, U, O'
UNLILAR TASNIFI
1.Lablarning ishtirokiga ko'ra :
a)
lablangan -
U, O' b)
lablanmagan -
A, E, I c)
oraliq –
O
2)Tilning vertikal holatiga (og'izning ochilish darajasiga) ko'ra :
a)
tor unli (yuqori tor) :
I, U (ukki)
b)
keng unli (o'rta keng) :
O', E (o'zbek)
c)
keng unli (quyi keng) :
A, O (ona)
3)Tilning yotiqligiga (gorizontal holatiga) ko'ra :
a)
Old qator :
A, E, I b)
Orqa qator :
U, O, O'
Unli va undosh tovushlarning farqli belgilari
UNLILAR
UNDOSHLAR
Sof ovozdan iborat
Shovqindan iborat (sonor va jarangli
undoshlarda shovqindan tashqari ovoz
ham ishtirok etadi).
O‟pkadan chiqayotgan havo og‟iz
bo‟shlig‟ida to‟siqqa uchramaydi.
O‟pkadan chiqayotgan havo og‟iz
bo‟shlig‟ida to‟siqqa uchraydi.
Bo‟g‟in hosil qiluvchi asosiy vosita, yakka
o‟zi va undoshlar bilan birga bo‟g‟in hosil
Do'stlaringiz bilan baham: