U. ǴAfurov, Q. Sharipov

Biznes-inkubator — jas isbilermenlerdi biznes-ideya islep shıǵa-
rıwdan tartıp tap onıń ámelge asırılǵanǵa shekem bolǵan barlıq 
basqıshlarda qollap-quwatlaw menen shuǵıllanıwshı shólkem.
Klasterde jaylastırılǵan isbilermenlik subyektleri xızmetkerleri shta-
tında 35 jasqa shekemgi bolǵan shaxslar úlesi 70% ten az bolmawı 
kerek.
KLASTERLER XÍZMETIN QARJÍLANDÍRÍW DEREKLERI
Klasterler xızmetin qarjılandırıw derekleri tómendegilerden ibarat:
— klaster qatnasıwshılarına pullı xızmetler kórsetiwden alına-
tuǵın dáramatlar;
— klaster qatnasıwshılarınıń paydalanıw tólemlerinen túsetuǵın 
dáramatlar;
— nızam hújjetlerine qarsı bolmaǵan basqa derekler.
BUL QÍZÍQ...
AQSHtıń Pensilvaniya shtatınan bolǵan 13 jasar Neha Gupta atlı 
qız 9 jasında-aq «Empower Orphans» dep atalǵan óziniń jobasın 
iske túsirgen. Sonnan baslap ol ózi tiykar salǵan kommerciyalıq 
emes jobası járdeminde Hindstandaǵı jetim balalar ushın 30 mıń 
dollar toplawǵa muwapıq boldı. Qız tiykar salǵan shólkem qol 
miyneti menen tayarlanǵan otkrıtkalardı satıw menen shuǵıllanadı.

---

52
Házir qızdıń aldında jáne 20 mıń dollar tabıw wazıypası turıptı. 
Biraq ol bunıń menen toqtap qalmaqshı emes. Neha keleshekte 
qayır-saqawat tarawında ózi ushın karyera etip, maqsetlerine 
erisiwin reje etip qoyǵan.
BILESIZ BE?
Biznes-inkubatorlardıń dáslepki kórinisleri XX ásirdiń ortalarında 
Ullı Britaniyada payda bolǵan. Házirgi túsiniktegi birinshi biznes-
inkubatorǵa 1959-jılı tiykar salınǵan. Jozef Mankuso Bataviya 
qalasındaǵı fabrika janındaǵı skladtı satıp alıp, Amerikada «Batavia 
Industrial Center» dep atalǵan birinshi inkubatorǵa tiykar salǵan. 
Onıń maqseti ekonomikalıq túskinlikke bet burǵan qalada jańa 
jumıs orınların shólkemlestiriwden ibarat edi.
1985-jılǵa kelip dúnyada 70 ke jaqın biznes-inkubator xızmet 
kórsetken bolsa, 1992-jılı olardıń sanı 470 ge, 1995-jılı bolsa 1100 
ge jetip, olar biznes-inkubatorlar Milliy associaciyasına birlesti.
Biznes-inkubatorlardıń eń kóp sanı AQSHta shólkemlestirilgen 
bolıp, buǵan qala orayları hám aymaqlar ekonomikasın rawajlandırıw, 
universitetlerdegi innovaciyalıq xızmet hám isbilermenlik aktivligin 
xoshametlew, sonday-aq, jeke investorlar ushın qolaylı shárt-
sharayatlardı jaratıw zárúrligi sebep bolǵan.