U j o ‘rayev jahon tarixi

V. G uruhlarda ishlash.
0 ‘quvchilar guruhlarga b o ‘linadi va ulam ing har biriga alohida 
topshiriq beriladi.
/ -
guruhga topshiriq.
M erovinglar sulolasi hukmronligining barham topish sabablarini 
aniqlash.
2- guruhga topshiriq.
K arolinglar sulolasining hokim iyatni egallashi, sulolaning Rim 
cherkovi bilan d o ‘stona m unosabat o ‘m atganligi sabablarini aniqlash.
3- guruhga topshiriq.
Buyuk Karl am algaoshirgan ishlar, imperiyaning qay tariqa tashkil 
etilganligini aniqlash.
4- guruhga topshiriq.

---

16
Im periya parchalanishi sabablarini aniqlash.
5- 
guruhga topshiriq.
Verden shartnomasining imzolanishi va uning oqibatlarini aniqlash.
VI. Dars yakunini chiqarish.
Guruhlar ishiga baho berish. G ‘olib guruhlam i rag‘batlantirish.
VII. Uyga vazifa.
M avzu savollariga qisqacha javob yozish. Bugungi G erm aniya va 
Italiya davlatlari haqida m a’lum otlar to ‘plab kelish.
Q O ‘S H IM C H A M A ’L U M O T
Buyuk Karlning sakslarga qarshi olib borgan urushi to ‘g 'risida
33 yil davom etgan va har ikki tom on uchun shiddatli b o ’lgan, 
ammo sakslarga k o ’proq zarar keltirgan urush ham boshlanib ketdi. 
U larning necha m arta m a g ’lubiyatga uchragani va qirolim izning 
marhamatiga sig’inib taslim b o ’lganini aytish qiyin.
Qirol ulam ing bu xil harakatlarini hech mahal jazosiz qoldirgan 
em asdi v aqilg an xiyonatkorliklari uchun adabini berar, qilm ishlariga 
yarasha jazo choralari k o ’rar yo o ‘zi lashkar tortar yoki o ‘z graflari 
boshchiligida askar yuborardi. N ihoyat, q o ‘z g ‘olon k o ’targanlarning 
barchasini yakson qilib, Elbaning har ikki q irg ‘o g ‘ida yashab turgan 
10 ming kishini xotin va bola-chaqalari bilan birga k o ’chirib, butun 
G alliy a va G erm an iy a b o ’y lab ta rq a tib y u b o rd i. K o ‘p y illarg a 
c h o ’zilgan bu urush qirol tak lif qilgan va ular tan olgan shartlar bilan 
tugadi.
Karlning sakslar bilan olib borgan urushlari to ‘g ‘risida xronika
775. Qirol Karl q o ’shini bilan Saksoniyada b o ’ldi, uni xarob qilib, 
vayronaga aylantirdi.
783. Qirol jan o b lari katta q o ’shin bilan S aksoniyaga j o ’nadi, 
q o ‘z g ‘olon k o ’targan sakslar bilan urush boshlanib ketdi, natijada 
ilgarigidan ham k o ‘p, minglab saks o ’ldirildi.
796. Shu yili Karl ikki o ‘g ‘li bilan birgalikda Saksoniyada b o ’ldi, 
u yerlarga o ‘t q o ’yib, vayron qildi, behisob erkak, ayol va bolalarni 
asir qilib olib keldi, shuningdek, hisobsiz o ’lja keltirdi.
799. Q irol Karl ju d a k o ‘p sakslarni q o ’lga kiritdi, ularni o ‘z 
davlatining turli viloyatlariga tarqatdi, yerlarini o ‘z yepiskoplari va 
graflariga b o ’lib berdi.

---

17