Учебное пособие по курсу «Основы менеджмента». Гулистан, 2006. 170 с. Учебное пособие подготовлено на основании программы курса «Основы менеджмента»

Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: umumiy funktsiyalar, rejalashtirish, motivatsiya, nazorat, Maslou nazariyasi, strategiya, missiya, vakolat, chiziqli vakolat, shtabli vakolat, Man Klelland nazariyasi.
Mavzuda ko`rib chiqiladigan muammolar:
1. Boshqaruv faoliyatining xususiyatlari va uni rahbarlik san’atiga ta’siri.
2. Boshqaruv tizimining bosqichlari va ularni boshqaruv hajmi, maxsus mehnat taqsimoti bilan o`zaro munosabati.

1. 
   Hozirgi tashkilot rahbarining tadbirkor-menejerligi va tez o`zgaruvchan iqtisodiy muhitga moslashishi.
   
2. 
   Boshqaruv funktsiyalarining o`zaro bog`liqligi.
   
3. 
   Strategik rejalashtirish bosqichlari va uni korxona faoliyatiga ta’siri.
   
4. 
   Тashkilotda vakolat va vazifani belgilash hamda samarali uzatish orqali ma’suliyatni oshirish.
   
5. 
   Ish haqi hajmini mehnat natijalariga bog`liqligi.
   
6. 
   Nazorat turlari orqali menejmentda teskari aloqalarni ta’minlash darajasi.
   

1-savol bo`yicha dars maqsadi: Тalabalarni boshqaruv faoliyati va uni amal qilish mexanizmi bilan tanishtirish
Identiv o`quv maqsadlari:
1. Boshqaruv faoliyatini boshqa faoliyatdan farqlay oladi.
2. Boshqaruv faoliyatining xususiyatlarini aytib bera oladi.


1-savol bayoni:

Boshqaruv faoliyati boshqa faoliyat turlaridan tubdan farq qiladi. Chunki, rahbar o`z faoliyatini amalga oshirish jarayonida kundalik amaliyotida juda turli, bir-biriga o`xshamagan harakatlar bilan to`qnash keladi. Minsberg xulosa qilishicha, rahbarning faoliyati boshqa faoliyat turlari kabi doimiylikka ega emas, u har xilligi, tezkorlikni talab etib turishi, vaqti-vaqti bilan boshqa tur faoliyat bilan to`qnash kelishi bilan ajralib turadi. G.Gestni izlanishlariga ko`ra, har bir rahbarning rahbarlik faoliyati kuniga o`rtacha 583 ta turli boshqaruv operatsiyalaridan iborat. Boshqaruv faoliyatining yana bir xususiyati shundaki, unda ko`pchilik harakatlar, qarorlar, hozirni o`zida hal qilinishni talab etadi. Demak, rahbar o`z faoliyati va xodimlariga juda talabchan, vaziyatni to`g`ri tushunishi va baholashi, maxsus bilim va ko`nikmalarga ega bo`lishi lozim. Bundan tashqari, bu harakatlarning barchasi sovuqqonlik bilan, emotsiyalarga berilmagan holda bajarilishi zarur. Minsberg fikriga ko`ra, menejerlar tashkilotda o`ziga xos lavozimlarga ega bo`lib, har xil bo`linmalarning rahbarlari sifatida, shu lavozim taqozo etadigan xizmat xulqiga ham ega bo`lishi kerak. Bu ma’noda boshqaruvda, aynan, o`z lavozimi taqozo etib turgan xulqni amalga oshirgani holda, o`zligini saqlab qolish hamda bu ishni o`ziga xos tarzda bajara olish- bu haqiqiy san’atdir.

Minsbergning fikricha, hamma rahbarlarga kishilar orasidagi munosabatlarni muvofiqlashtirish, axborotni qayta ishlash va uzatish, qarorlar qabul qilish bilan bog`liq bo`lgan rollar mansub. qarorlar qabul qilish bilan bog`liq bo`lgan sub’ekt sifatida rahbar-tadbirkor kamchiliklar va nuqsonlarni bartaraf etuvchi, resurslarni taqsimlovchi va munozaralar olib boruvchi rollarni bajaradi. Ushbu rollar bir-biridan alohida emas, balki o`zaro bir-biri bilan bog`liq, bir butunlikni yaratish yo`lida o`zaro birgalikda bajariladi. Ushbu rollar menejer ishining hajmini va mazmunini aniqlaydi.