Uglerod Uglerod (lotincha: lot. Carbo — kumir, lotincha: Carboneum), C


Download 355.58 Kb.
bet17/22
Sana16.06.2023
Hajmi355.58 Kb.
#1511604
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
Adolat kimyo uglerod elementi

Kimyoviy xossalari:

N2 + 3Mg = Mg3N2 3Mg + N2 = Mg3N2


N2 + O2 = 2NO 3H2 + N2 = 2NH3
H2 + 2C (koks) + N2 = 2HCN 6Li + N2 = 2Li3N
6Li + N2 = 2Li3N 3LiH + N2 = Li3N +NH3
2C + N2= C2N2 2C + H2 + N2 = 2HCN
3Si + 2N2 = Si3N4 3SiO2 + 6C (koks) + 2N2 = Si3N4 + 6CO
6SiC + 7N2 = 2Si3N4 + 3C2N2 N2 + 3H2 = 2NH3
N2 + H2= N2H2(g) N2 + O2= 2NO
2N2 + 3O2 = N2O3 ↓ N2 + 3F2 = 2NF3
N2 + 2C (grafit) = C2N2 N2 + 6Li = 2Li3N
N2 + 6Na = 2Na3N N2 + 2Al (kukun) = 2AlN
N2 + 3LiH = Li3N + NH3 N2 + CaC2 = Ca(CN)2
N2 + CaC2 = CaCN2 + C (grafit) 6Na + N2 = 2Na3N
O2 + N2 = 2NO 3F2 + N2 = 2NF3
2Sc + N2 = 2ScN 2Y + N2 = 2YN
2La + N2 = 2LaN 2Ce + N2 = 2CeN
3Th + 2N2 = Th3N4 2Tl + N2 = 2TlN
2Zr + N2 = 2ZrN 2Hf + N2 = 2HfN
2V + N2 = 2VN Cr + N2 = 2CrN
Fe + N2 + 3Li = (Li2Fe)N2 3Be + N2 = Be2N2
3Ca + N2 = Ca3N2 3CaH2 + N2 = Ca3N2 + 3H2
CaC2 + N2 = Ca(CN)2 CaC2 + N2 = CaCN2 + C (grafit)
2CaC2 + N2 + 2NH3 = 2CaCN2 + C2H2 + 2H2 3Sr + N2 = Sr3N2
3Ba + N2 = Ba3N2 3BaH2 + N2 = Ba3N2 + 3H2
3Ra + N2 = Ra3N2 2B + N2 = 2BN 2Al (kukun) + N2 = 2AlN2
Al2O3 + 3C (koks) + N2 = 2AlN + 3CO
Al2O3 + 3C + N2 = 2AlN + 3CO 2B + N2 = 2BN
3Be + N2 = Be3N2 3Ca + N2 = Ca3N2
CaC2 + N2 = CaCN2 + C 2La + N2 = 2LaN
3Li + Fe + N2 = Li3[FeN2] 6Li + N2 = 2Li3 N
2Li3N + 2Fe + N2 = 2Li3[FeN2] 3LiH + N2 = Li3 N + NH3
3Mg + N2 = Mg3N2 N2 + 3H2 = 2NH3
2Ti + N2 = 2TiN 2V + N2 = 2VN


Tarix
NH4CI ammoniy xlorid shaklidagi azot alkimyogarlarga ammoniy tuzi sifatida ma'lum bo'lgan. Misrda go'ng, tuz va siydik aralashmasini isitish orqali ishlab chiqarilgan.
Azot gazining o'zi 1760-yillarda Genri Kavendish va Jozef Priestli tomonidan olingan va ular buni havodan kislorod chiqarib olish orqali amalga oshirgan. Ular yonib turgan sham o'chib ketganini va kalamushning nafasi tez orada o'lishini ta'kidladilar. Hech kim buni element deb xulosa qilmadi. Buni birinchi bo'lib taklif qilgan kishi 1772 yil sentyabrda Shotlandiyaning Edinburg shahrida doktorlik dissertatsiyasida qatnashgan yosh talaba Daniel Ruterford edi.

Belgilar - N


Davriy jadvalning V guruhiga kiruvchi rangsiz gazsimon element.
Atom raqami: 7
Elektron konfiguratsiya: 1s2 2s2 2p3
Atom massasi: 14,0067
d = 1.2506 g L-1
Birlashma nuqtasi: -209,86 ° S
Qaynatish nuqtasi: -195,8 ° S.
Protonlar / elektronlar soni: 7
Neytronlar soni: 7
Tasnifi: metall bo'lmagan
Kristall tuzilishi: Olti burchakli
Zichlik @ 293 K: 1.2506 g / sm3
Rang: rangsiz.
Kashf etilgan sana: 1772
Kashfiyotchi: Daniel Rezerford.
U havoda uchraydi (hajmi bo'yicha 78%) va tirik organizmlarda oqsillar va nuklein kislotalarning ajralmas qismidir.
Azot sanoat havosi uchun suyuq havoni fraksiyonel distillash bilan olinadi.
Laboratoriyada toza azotni metall azidni qizdirish yo'li bilan olish mumkin.
Uning ikkita tabiiy izotopi bor: 14N va 15N (taxminan 3%).
Element Harber jarayonida ammiak ishlab chiqarish, shuningdek payvandlash va metallurgiya jarayonlarida inert muhit yaratish uchun ishlatiladi.


Gaz diatomik va nisbatan inertdir.
Vodorod bilan yuqori haroratda va elektr zaryadsizlanishi paytida kislorod bilan reaksiyaga kirishadi.
Shuningdek, u ba'zi metallar bilan nitridlarni hosil qiladi.
O azot 1772 yilda D. Rezerford tomonidan kashf etilgan.
Foydalanish
O azot u sovutish kameralarida sovutuvchi gaz sifatida ishlatiladigan ammiak (NH3) ishlab chiqarishda qo'llaniladi.
Suyuq N2 ba'zi kimyoviy reaktsiyalarda zarur bo'lgan inert atmosferani olishdan tashqari, hayvonlarning urug'ini saqlab qolish, shuningdek ovqatni muzlatish va sterilizatsiya qilish uchun ishlatiladi.
N2 gazi gaz xromatografiyasida mobil faza sifatida ishlatiladi.
Azotli birikmalar (NaNO3 va KNO3) portlovchi moddalarda, o'g'itlarda va fişeklarda ishlatiladi.
Boshqalari giyohvand moddalar, oqsillar va boshqalarda mavjud.
Foydalanadi
Azot kimyo sanoati uchun muhim ahamiyatga ega.
Undan o'g'itlar, azot kislotasi, neylon, bo'yoqlar va portlovchi moddalar tayyorlanadi.
Ushbu mahsulotlarni tayyorlash uchun avval azot bilan reaksiyaga kirishish kerak vodorod ammiak ishlab chiqarish uchun. Bu Haber jarayoni tomonidan amalga oshiriladi. Har yili shu tarzda 150 million tonna ammiak ishlab chiqariladi.
Azotli gaz u reaktiv bo'lmagan muhitni ta'minlash uchun ham ishlatiladi.
U oziq-ovqat mahsulotlarini saqlab qolish uchun shu usulda, tranzistorlar va diodlar ishlab chiqarish jarayonida elektronika sanoatida qo'llaniladi.
Ko'p miqdorda azot zanglamaydigan po'lat va boshqa po'lat buyumlarni tavlashda ishlatiladi. Tavlash - bu po'lat bilan ishlashni osonlashtiradigan issiqlik bilan ishlov berish.
O azot suyuqlik ko'pincha sovutish vositasi sifatida ishlatiladi.
U tibbiy tadqiqotlar va reproduktiv texnologiyalar uchun sperma, tuxum va boshqa hujayralarni saqlash uchun ishlatiladi.
Bundan tashqari, u ovqatni tezda muzlatish uchun ishlatiladi, bu uning namligini, rangini, ta'mini va tuzilishini saqlab qolishga yordam beradi.



Download 355.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling