Улашиш Фото: Tereshchenko Dmitry/Shutterstock Ҳарбий пенсионер, подполковник Шокир Долимов короновирус пандемияси дунёда кўп саволларни юзага келтираётганлиги

Конвенцияга аъзо давлатлар ўз зиммаларига:
– тури ва миқдори профилактика, ҳимоя ёки тинчлик мақсадида қўллашга дахли бўлмаган (келиб чиқиши ёки ишлаб чиқариш усули қандай бўлишидан қатъи назар) микробиологик ёхуд бошқа турдаги биологик агентларни (омилларни) ёки токсинларни (тирик организмлар ҳосил қиладиган заҳарлар, заҳарли моддаларни), шунингдек, душманлик билан ёхуд қуролли можароларда фойдаланиш мақсадларида бундай агентлар ёки токсинларни қўллаш учун мўлжалланган қурол-яроғ, жиҳоз ва ускуналар ёки элтиш воситаларини ҳеч қачон яратмаслик, ишлаб чиқармаслик, жамғармаслик, бирон-бир бошқа тарзда эга бўлмаслик ва сақламаслик мажбуриятини;
– ушбу Конвенция кучга кирганидан сўнг 9 ой ичида ўз ихтиёридаги, тасарруфидаги ёки назорати остидаги жамики агентлар, токсинлар, уларни қўллаш учун мўлжалланган қурол-яроғ, жиҳоз ва ускуналар ёки элтиш воситаларини йўқ қилиш ёки тинчлик мақсадларига қаратиш мажбуриятини;
– ман этилган агентлар ва токсинлар, уларни қўллаш учун мўлжалланган қурол-яроғ, жиҳоз, ускуна ва элтиш воситаларини бошқа давлатларга топширмаслик, эга бўлишларига ёрдам бермаслик, рағбатлантирмаслик мажбуриятини олганлар.
Шу билан бирга, Конвенцияга аъзо давлатлар ўз зиммаларига бактериологик (биологик) воситалар ва токсинларни тинчлик мақсадларида қўллаш учун мўлжалланган жиҳоз ва ускуналар, материаллар, фойдаланишга доир илмий ва техник ахборот билан ўртоқлашишга кўмак бериш мажбуриятларини олдилар.
Конвенция ОҚҚнинг хавфли турларини яратиш ишлари давом эттирилишини ман этган муҳим халқаро ҳужжатга айланди. Унинг сиёсий замирида 1985 йилдан бугунги кунга қадар 32 давлатни, шу жумладан, саноати ривожланган жамики давлатларни қамраб олган Австралия гуруҳи ташкил топди.
Ушбу гуруҳ давлатларнинг норасмий уюшмаси кўринишига эга бўлиб, унинг доирасида кимёвий маҳсулотлар, биологик препаратлар ва икки соҳада қўлланиладиган тегишли технологиялар савдоси устидан олиб бориладиган ўзаро назоратнинг тамойил ва усуллари ишлаб чиқилди, бошқа давлатларга экспорт қилинишига доир ахборот алмашинувининг шакллари белгилаб олинди.
Гуруҳга аъзо давлатлар боғлиқлик мажбуриятларини ўз зиммаларига олмаганлар, Гуруҳ қарорлари тавсия бериш хусусиятига эга бўлиб, консенсус асосида қабул қилинади.
Мазкур гуруҳ Эрон-Ироқ можаросида Ғарб давлатларида ишлаб чиқарилган маҳсулот ва технологиялардан фойдаланган тарзда тайёрланган кимёвий қурол қўлланилганлиги юзасидан БМТнинг Махсус миссияси томонидан 1984 йили чиқарилган хулосага асосан ташкил топди.
Австралия гуруҳининг мақсади кимёвий ва бактериологик қурол экспорт қилиниб тарқалиб кетишининг олдини олишдан иборатдир.