Қумнинг бўшлиқлигини ҳисоблаш umumiy malumotlar

---

ҚУМНИНГ БЎШЛИҚЛИГИНИ ҲИСОБЛАШ 
Umumiy malumotlar: Ашѐнинг маълум ҳажмида жойлашган ғовак ва бўшлиқлар миқдори унинг ғоваклигини 
ифодалайди. Қум доналарининг тўкилган ўртача зичлигини қум донасининг чин зичлигига бўлган нисбати қумнинг 
оралиқ бўшлиги деб аталади. 
İshning maqsadi:
 Қумнинг бўшлиқлигини (ғоваклигини) ҳисоблаш 
Tajriba tartibi:
Синалаѐтган қумнинг қуруқ ҳолатдаги ўртача зичлиги билан абсолют зичлиги 
аниқлангандан кейин қуйидаги формуладан унинг бўшлиқлиги 0,1 % аниқликда ҳисобланади. 


%
100
1000
1












m
V
Бунда: ρ - қумнинг абсолют зичлиги, г/см
3
; 
ρ
м
- қумнинг ўртача зичлиги, кг/м
3
. 
Қумнинг бўшлиқлигини билиш бетон ѐки қоришма таркибини ҳисоблашда катта аҳамиятга эга.
 
Бетон қоришмасини тайѐрлашда йирик тўлдиргичдаги бўшлиқ ҳажмини қум эгалласа, қумдаги 
бўшликни эса, одатда цемент эгаллайди. Демак, қумнинг бўшлиқлигини билсак, бетон ѐки қоришма 
учун қанча цемент кетишини билиш қийин бўлмайди. Бўшлиқлиги 40% дан кам бўлган қум бетон 
учун яроқли деб ҳисобланади. 
ҚУМНИНГ НАМЛИГИНИ АНИҚЛАШ 
Umumiy malumotlar: 
Қумни қабул қилишда, бетон ѐки қоришма тайѐрлашда унинг намлигига 
кўра ҳажмининг ўзгариши эътиборга олиниши керак. 
İshning maqsadi:
 Қумнинг намлигини аниқлаш 
Zarurli asbob-uskunalar va ashyolar: tabiiy nam qumdan namuna, tarozi, idish, quritish shkafi, kurakcha. 
Tajriba tartibi:
Оғирлиги 1
кг табиий қумни қуритиш шкафида (100-110
0
Cда) турғун 
оғирлигикгача қуритиб ва уни тарозида тортиб, олинган натижаларни қуйидаги формулага қўйилади 
ва қумнинг намлиги (W, %да) аниқланади: