- Толман илмий тизимида унинг ўрганиш тушунчаси муҳим ўрин эгаллади. Толман торндайкнинг қонунларини рад этади, чунки тарғибот ўрганишга кам таъсир қилади,
- Когнитив ўрганиш назариясини таклиф қилади. У тананинг вазиятлар (рағбатлантириш) ва реакциялар ўртасидаги семантик алоқаларни ўрнатишни ўрганишини таклиф қилади.
- Шу тарзда, тана (ҳайвон ёки инсон) унинг атрофидаги дунёни ўрганади. Тренинг натижаси семантик алоқалар бўлиб, Толман ўзи "гештальт -белгилар" деб номлаган; улар маълум бир вазиятда ҳаракатни такрорлаш натижасида ҳосил бўлади. Ўрганиш натижасида тананинг барча нуқталарида (ҳолатларида) гешталт белгиларининг бутун тармоғи ишлаб чиқарилади. Толман бундай тармоқни "когнитив харитаси" деб атади. Қайсидир маънода, каламуш ўзининг лабиренти ёки бошқа атроф-муҳит ҳақида кенг маълумотга эга бўлади.
- Б.Скиннернинг оперант бихевиоризми
- 1931-ЙИЛДА ДОКТОР ДАРАЖАСИГА ЛОЙИҚ ТОПИЛАДИ.1931-1936-ЙИЛЛАРДА СКИННЕР ГАРВОРДДА ИЛМИЙ ИШ БИЛАН ШУҒУЛЛАНАДИ, У ЎЗИНИ ИЛМИЙ ҚАРАШЛАРИНИ ҲАЙВОНЛАРНИНГ АСАБ СИСТЕМАСИНИ ЎРГАНИШГА ҚАРАТГАН.
- 1936-45 ЙИЛЛАРДА У МИНИСОТ УНИВЕРСИТЕТИ ЎҚТУВЧИСИ БЎЛИБ ИШЛАДИ.БУ ДАВРДА СКИННЕР ЖУДА КЎП ИЖОДИЙ ИШЛАР БИЛАН ШУҒУЛЛАНГАН ВА АҚШ ДА ЕТАКЧИ БИХИВИОРИСТ СИФАТИДА ТАНИЛГАН.
- 1945-47 ЙИЛЛАРДА У ИНДИАНА ШТАТИ УНИВЕРСИТЕТИ ПСИХОЛОГИЯ КАФЕДРАСИ МУДИРИ ЛАВОЗИМИДА ИШЛАГАН, 1947-74 ЙИЛГА ҚАДАР ГАРВОРДДА НОТИҚ БЎЛИБ ИШЛАГАН ВА НАФАҚАГА ЧИҚГАН.
СКИННЕР - СКИННЕРНИНГ НАЗАРИЯСИГА ЁНДАШУВЛАРИ: БИХИВИОРИЗМ УЧУН “ХУЛҚ” АСОСИЙ ТУШУНЧАГА АЙЛАНИБ, УНИНГ ПСИХИКАСИ БИЛАН АЛОҚАСИ ЧЕКЛАБ ЎТИЛГАН КЎПГИНА ПЕРСАНОЛОГ НАЗАРИЁТЧИЛАР ИККИ ХИЛ ЙЎНАЛИШДА ИШЛАЙДИЛАР:
- АЛБАТТА, ИНСОНЛАРНИНГ БАРҚАРОР БИР-БИРЛАРИДАН ФАРҚИНИ ЎРГАНИШ;
- ШАХСЛАРНИ ХУЛҚ-АТВОРИНИ ТУРЛИ ВА МУРАККАБЛИГИНИ ГИПОТИТИК ТУШУНТИРИШ.
ШАХС ХУЛҚ-АТВОРИ - СКИННЕР ИНСОННИНГ ХУЛҚ-АТВОР НАЗАРИЯСИНИ ЯРАТИБ, ПСИХОЛОГЛАРГА СОХТА ИШОНЧ ПАЙДО ҚИЛИБ, АМАЛДА ХУЛҚ-АТВОР ВА АТРОФ-МУҲИТ БОҒЛИҚЛИГИНИ КЎРСАТА ОЛМАГАН.
- СКИННЕР ЎЗИНИ НАЗАРИЁТЧИ ДЕБ ҲИСОБЛАГАН ВА ШАХСНИ ЎРГАНИШ НАЗАРИЯСИНИ ШАКЛЛАНТИРГАН.
- СКИННЕР ЎЗ ИНТЕРВЮСИДА:” МЕН ЎЗГА ДУНЁ, АҚЛ ВА АСАБ СИСТЕМАСИНИ НАЗАРИЯСИНИ ЯРАТИБ, ХУЛҚ-АТВОРНИ ТУШУНТИРИШГА ҲАРАКАТ ҚИЛГАН. БУНДАН ТАШҚАРИ БУЛАР, ХАВФЛИ ҲАМДИР, ЧУНКИ БЕЗОВТАЛАНИШГА АСОС БЎЛАДИ.У ШАХС ХУЛҚ-АТВОРИНИ УМУМИЙ НАЗАРИЯСИНИ ХУШ КЎРГАН, ЧУНКИ КЎП ФАКТОРЛАРНИ БИРЛАШТИРИБ УМУМИЙ ТУШУНЧА БЕРАДИ.
Do'stlaringiz bilan baham: |
