Umumiy doc
Ko‘targich elektr dvigateli ishini kodlash
Download 6.99 Mb. Pdf ko'rish
|
Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish
Ko‘targich elektr dvigateli ishini kodlash
Takt № 1 2 3 4 5 6 1 X 2 X 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 0 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 540 Z 0 1 1 0 0 0 Bu jadvalni tahlil qilishdan ko‘rinadiki, o‘zgaruvchilarning 1, 3, 5 taktlardagi X 1 = 0 va X 2 = 0 kirish kombinasiyasiga chiqish kattaligining mos ravishda turli qiymatlari Z = 0, 1, 0 mos keladi. Bu hol ko‘targichni boshqarish tizimini amalga oshirish uchun kombinasion sxemani qo‘llab bo‘lmasligidan dalolat beradi. Keltirilgan misoldan, kirish o‘zgaruvchilarining ayni bir kombinasiyasiga chiqish kattaligining turli xil qiymatlari mos keladigan barcha hollarda boshqa matematik apparatni qo‘llash, xususan chekli avtomatlar nazariyasini qo‘llash zarurligi kelib chiqadi. CHekli avtomatlar nazariyasining asosiy tushunchalarini kiritamiz. Bizning fikrimizcha, hamma diskret modellarni chekli avtomatlar deb atagan maqsadga muvofiq. Ular o‘z navbatida xotirasiz (yoki kombinasion) chekli avtomatlarga va xotirali (yoki izchil) chekli avtomatlarga bo‘linishi mumkin. Oldinroq biz asosiy tushunchalarni kiritdik va xotirasiz (kombinasion) chekli avtomatlarni sintez qilishning ba’zi masalalarini qarab chiqdik. Bu erda biz xotirali chekli avtomatlarni qarab chiqamiz. SHuni aytib o‘tish zarurki, «chekli avtomat» atamasi aniq, texnik qo‘rilmani anglatmaydi, balki matematik ABTtraksiya hisoblanadi (diskret ta’sir ko‘rsatish tizimlarida real hodisalarni aks ettiruvchi haqiqiylikning ma’lum darajadagi matematik modeli). CHekli avtomatlar nazariyasining ikki modeli farq qilinadi: ABTtrakt (mavhum) va strukturali. Ayni bir ABTtrakt chekli avtomatga bir nechta strukturali chekli avtomat mos kelishi mumkin. Xotirali chekli avtomatni bundan keyin oddiygina chekli avtomat deb, xotirasiz avtomatlarni esa kombinasion avtomatlar deb ataymiz. SHuningdek, hamma kirish va chiqish o‘zgaruvchilari chekli to‘plamda qiymat qabul qiladi, deb hisoblaymiz. Aslida chekli avtomtalarning umumiy nazariyasi to‘plam elementlari qiymatini cheklamasada, amaliy natijalar faqat ikki xonali mantiq uchun olinganini ta’kidlab o‘tish kerak. CHekli avtomat kirishiga so‘zlar deb ataluvchi ikkili kombinasiyalar PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 541 ko‘rinishidagi axborot uzatiladi. To‘plam alifbo deb ataladi, uning 0 va 1 elementlari esa harflar deyiladi. Harflarning chekli tartibli ketma-ketligi so‘zni tashkil etadi. Ravshanki, kiruvchi va chiquvchi so‘zlar mavjud. Bu holda diskret axborotning ixtiyoriy shakl almashtirishi kiruvchi so‘zlar to‘plami f ning chiquvchi so‘zlar to‘plamiga bir qiymatli akslanishi sifatida ifodalanib, bunda, kiruvchi va chiquvchi so‘zlar to‘plamlari, odatda, hamma so‘zlar to‘plamining qism to‘plami bo‘ladi. Istagan chekli avtomat bir qiymatli akslantirishni amalga oshiradi. CHekli avtomatni ta’riflaymiz. CHekli avtomat diskret dinamik tizim bo‘lgani uchun u turli vaqtda turli xil chekli holatlarda bo‘lishi mumkin. Ularni avtomatning holati deb ataymiz va y(t) orqali belgilaymiz. CHekli avtomat – bu diskret tizim bo‘lib, uning mazkur paytdagi holatlari va chiqishlari quyidagi tenglamalar bilan tavsiflanadi: (19.19) yoki (19.20) (19.20) Bu erda, t - diskret vaqt (t = 0, 1, 2 . . .). (19.19) tenglamalar tizimi bilan tavsiflanuvchi avtomatlar Mil avtomatlari deyilsa, (19.20) tenglamalar tizimlari bilan tavsiflanuvchilari Murning muntazam avtomatlari deyiladi. Mil va Mur avtomatlari orasidagi asosiy farq chiqishlar funksiyalarini aniqlashdan iborat bo‘lib, ayni paytda ularning holatlari, funksiyalari bir-biriga o‘xshashdir. Mur avtomatlarida chiqishlar avtomatning holati bilangina aniqlanadi. SHunday qilib, chekli avtomat kirish so‘zlari va holatlari to‘plamlarini holatlar va chiqish so‘zlari to‘plamiga bir qiymatli akslantiradi. Ravshanki, holatlar to‘plami ham ikkili so‘z ko‘rinishida ifodalanishi mumkin. CHekli alifbo va holatlar sonida aniqlangan so‘zlar to‘plamida ifodalangan (berilgan) avtomat akslanishlar chekli avtomati deyiladi. [ ] [ ] [ ] [ ] . ) ( ) ( ) ( ), 1 ( ) ( ) ( ), 1 ( ) ( ) ( ) , 1 ( ) ( t y t z t t y t y t t y t z t t y t y ψ ρ ϕ ρ ψ ρ ϕ = − = − = − = PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 542 Avtomatni ifodalashning uchta usuli mavjud: analitik, jadvalli va geometrik usullar. Analitik ifodalash usulini qarab chiqamiz. Agar quyidagi ob’ektlar ma’lum bo‘lsa, ya’ni kiruvchi so‘zlar to‘plami X, chiquvchi so‘zlar to‘plami Z, holatlarning chekli holati u, element u 1 (boshlang‘ich holat deb aytiladi) va U to‘plamni o‘ziga akslantirish (istagan u ∈ u ga va kiruvchi so‘z r ∈ X ga y i ∈ U holatlar va chiqish so‘zi u ∈ U moc qo‘yiladi) ma’lum bo‘lsa, chekli avtomat berilgan deyiladi. Bu usul ancha qo‘pol, chunki (kiruvchi va chiquvchi alifbolarni berishdan tashqari) akslantirishlarni chiqish so‘zlarini kiruvchi so‘zlar va holatlarining mumkin bo‘lgan hamma birikmalariga moslashtirish jadvali ko‘rinishida ifodalash zarur. Ifodalashning ancha ixcham shakli jadval shaklidir. Bu holda chekli avtomat o‘tishlar va chiqishlar jadvallari ko‘rinishida ifodalanadi. O‘tishlar jadvalida ustunlar avtomat holatlariga, satrlar esa kirishlarga mos keladi. Tegishli satr va ustunning kesishgan joyida avtomatning kirish ta’sirida avvaligi holatidan o‘tish holati yoziladi. O‘tishlar jadvalining tuzilishini o‘tishlar va chiqishlar jadvalari misolida tushuntiramiz. Faraz qilaylik, avtomat 1 y holatda bo‘lsin, 1 ρ kirish ta’sirida u 2 y holatga, 2 ρ ta’sirida esa 1 y holaatga o‘tadi. 2 y holati uchun ham xuddi shunday. CHiqishlar jadvalida ustunlar| avtomatning holatiga, satrlar esa kirishlarga mos keladi. Jadvalning o‘ziga esa chiqishlar yoziladi. Odatda, chiqishlar jadvali Mili avtomati uchun yoziladi. Mir avtomati uchun u zarur emas, chunki chiqish avtomatning holati bilan bir qiymatli aniqlanadi. Download 6.99 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling