Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Kerakli asboblar va jihozlar: 
1. Kritik temperaturani namoyish qilish uchun barokamera (371 401) – 1ta 
2. Lampa, 6 V/30 Vt (450 51) – 1ta 

---

104 
3. Lampa korpusi (450 60) – 1ta 
4. Asferik kondensor (460 20) – 1ta 
5. Transformator, 6 VAC, 12 VAC, 30 VA (562 73) – 1ta
6. Kichik optik kursi (460 43) – 1ta 
7. Tutgichli linza, f = 100 mm (460 03) – 1ta 
8. Toʻgʻri burchakli prizma (461 11) – 1ta 
9. Leybold multi qisgichlar (301 01) – 4ta 
10. Katta V shaklsimon shtativ asosi (300 01) – 1ta 
Qizdirish uchun: 
11. Sirkulyasion termostat, 30 ... 100 °C (666 768) – 1ta 
12. Silikon quvurlar, ichki.diam.7x1.5 mm, 1m (667 194) – 2ta 
Yoki 
13. Bugʻ generatori, 550 Vt/230 V (303 28) – 1ta 
14. Silikon quvurlar, ichki.diam.7x1.5 mm, 1m (667 194) – 1ta
15. Menzurka, 400 ml (664 104) – 1ta 
Temperaturani oʻlchash uchun: 
16. Bir kirishli raqamli termometr (666 190) – 1ta 
17. Temperatura datchigi, NiCr-Ni (666 193) – 1ta 
Yoki 
18. Termometr, -10 dan 150 °C gacha (382 33) – 1ta 
 
Tajriba qurilmasi
33-rasmda tajriba qurilmasi tasvirlangan
Bugʻ generatoridan foydalanishda quyidagilarga e′tibor bering: 
Quvurda kondensasiyalanishning oldini olish uchun, silikon quvurlarni har birining 
uzunligi 0.5 m boʻlgan ikkita boʻlak qilib kesib oling.
Silikon quvurlarni biriktirishdan oldin, barokameraning qizdirish kanalini puflash 
orqali tekshiring va uning ichidagi toʻsiqlardan xoli boʻling.

---

105 
Temperatur datchigini oʻz joyiga oʻrnatishdan oldin, ozgina moylovchi modda 
suring, masalan issiqlik uzatilishini yaxshilash maqsadida mos teshiklarni suvlang. 
- Asferik kondensorni lampa nasadkasiga oʻrnating.
33-rasmda 
tasvirlangan qurilmani shunday yigʻingki, bunda lampa, 
barokameraning shisha tuynugi, linza va toʻgʻri burchakli prizma bir oʻqda 
joylashsin. 
Har safar apparat bilan ishlashdan oldin, hyech qanday bugʻ yoki issiq suv 
nazoratsiz sizib oʻtib ketmasligiga, apparatga ziyon yetmasligiga yoki 
buzmasligiga amin boʻlish uchun silikon quvurlarning ulanish joylarini tekshiring. 
33-rasm: Kritik nuqtani kuzatish uchun moʻljallangan tajriba qurilmasi. 
Barokamerani sirkulyasion termostat bilan qizdiriladigan toʻliq yigʻilgan qurilma 
(a). Optik kursidagi alohida komponentlarning aniq oʻrni ekran sirtigacha boʻlgan 
masofaga bogʻliq va u linzani siljitish orqali osongina topilishi mumkin. 
Qurilmaning barokamerani qizdirish uchun moʻjallangan bugʻ generatori qismi 
(b) 

---

106 
Har safar apparat bilan ishlashdan oldin, hyech qanday bugʻ yoki issiq suv 
nazoratsiz sizib oʻtib ketmasligiga, apparatga ziyon yetmasligiga yoki 
buzmasligiga amin boʻlish uchun silikon quvurlarning ulanish joylarini tekshiring. 
Lampani transformatorga ulang va barokamera tarkibini rangi ochiq sirtga 
proyeksiyalang (masalan devorga qotirilgan oq qogʻoz varagʻi). - Zururiyat 
boʻlganda, qurilmani oʻrnatish tartibini qayta oʻqib chiqing. 
Kichik optik kursidagi linzani siljitish orqali suyuqlik meniskining tasvirini 
toʻplang.