Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma
Measurement → Append New Measurement Series
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
UMUMIY FIZIKA KURSIDAN PRAKTIKUM OQUV QOLLANMA
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qisqacha nazariya
|
Measurement → Append New Measurement Series funksiyasini tanlang va
kichik burchak tezliklardan boshlang. Sinash uchun savollar: 1. Markazdan qochma kuch qurilmasini ishlash prinsipi haqida ma′lumot bering. 2. Aylana boʻyicha harakat haqida ma′lumot bering. 3. Koriolis kuchi haqida ma′lumot bering. 4. Butun dunyo tortilish qonuni haqida ma′lumot bering. 43 7-laboratoriya ishi ERKIN GIROSKOPNI AYLANMA HARAKATINI OʻRGANISH. (Qoʻshimcha foydalanish uchun adabiyotlar: 2, 3, 5, 6, 10, 32, 38, 57.) Tajriba maqsadi: Erkin giroskop pressesiyasini va Giroskop chayqalishini oʻrganish. Qisqacha nazariya: Giroskop pressesiyasi giroskop tashqi kuch ta′sirida harakatlanganda sodir boʻladi. Giroskop shindeliga aylantiruvchi moment tasir qilsa shindel bu aylantiruvchi momentga mos aylanmaydi, u faqat toʻgʻri burchakka buriladi. Giroskopda koordinata boshidan oʻtuvchi va koordinata boshiga burchak ostida boʻlgan aylanish oʻqi mavjud (13-rasm). Koordinata boshidan giroskop ogʻirlik markazigacha boʻlgan masofa s va giroskop oʻqining Z-oʻqiga nisbatan ogʻishi 𝛼 ga teng. Giroskopning impuls momenti quyidagiga teng 𝐿⃗ = 𝐽 ∙ 𝜔 ⃗⃗ (1.32) bu erda ω- giroskop aylanma chastotasi, J-giroskopning 3-oʻqqa nisbatan inertsiya momenti. L qiymati odatda vaqtga bogʻliq boʻladi ya′ni 𝐿 = 𝑓(𝑡). Giroskopning ogʻirlik markaziga ta′sir qiluvchi 𝐹 = 𝑚𝑔 ogʻirlik kuchi aylantiruvchi momentni hosil qiladi va giroskop oʻqining aylanishiga sabab boʻladi. 𝑀 ⃗⃗ = 𝑑 ∙ 𝐹 = 𝑚 ∙ 𝑑 ∙ 𝑔 shuning uchun 𝑀 = 𝑑 ∙ 𝐹𝑠𝑖𝑛𝛼 = 𝑚 ∙ 𝑑 ∙ 𝑔 𝑠𝑖𝑛𝛼 (1.33) M kuch momenti F va d ga bogʻliq boʻlib tekislikka nisbatan perpendikulyar yoʻnalgan boʻlib dL impuls momentining oʻzgarishiga olib keladi. dL impuls momentining oʻzgarishi impuls momenti oniy qiymatiga perpendikulyar yoʻnalgan. M kuch momenti tomonidan hosil qilingan qoʻshimcha impuls momenti quyidagicha boladi: 44 𝑀 ⃗⃗ = 𝑑𝐿 𝑑𝑡 𝑑𝐿 = 𝐿𝑠𝑖𝑛𝛼 𝑑𝜑 (1.34) bundan (13-rasmga qarang), quyidagi kelib chiqadi, bu erda 𝑀 = 𝐿 𝑠𝑖𝑛𝛼 𝑑𝜑 𝑑𝑡 = 𝐿 𝑠𝑖𝑛𝛼 𝜔 𝑝 Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|