Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma
b) Gʻaltak uzunligi L ning funksiyasi sifatida oʻchashlar
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
UMUMIY FIZIKA KURSIDAN PRAKTIKUM OQUV QOLLANMA
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sinash uchun savollar
- 7- laboratoriya ishi VOLTENGOFEN MAYATNIGI: AYLANMA TOʻKNING KAMAYISHI NAMOYISH ETISH.
- Qisqacha nazariya
|
b) Gʻaltak uzunligi L ning funksiyasi sifatida oʻchashlar.
- Gʻaltakdan oʻtayotgan toʻk kuchini 1-20 A ga oʻrnating. - Gʻaltakning uzunligi L ni oʻzgartirish uchun b va c klemmalami simmetrik ravishda ikki tarafga siljiting va xar safar  magnit maydonini oʻlchang. - Xar bir yangi tajribada toʻk kuchini kamaytira borib uning qiymati 0 ga borguncha takrorlang va teslametr nolini tekshirib koʻring. Sinash uchun savollar: 1. Amper qonunini fizik ma′nosini tushuntiring. 2. Induktivlik qanday kattalik? 3. Teslametr ishlash prinsi tushuntiring. 4. Xoll effektini fizik mohiytini tushuntiring. 144 7- laboratoriya ishi VOLTENGOFEN MAYATNIGI: AYLANMA TOʻKNING KAMAYISHI NAMOYISH ETISH. (Qoʻshimcha foydalanish uchun adabiyotlar: 15, 17, 18, 49, 51, 52, 56, 57.) Tajriba maqsadi: Magnit maydonda Voltengofen mayatnigining tebranishlarining aylanma toʻk ta′sirida soʻnishini oʻrganish. Teshikli metal plastinkada aylanma toʻklarning kamayishini namoyish qilish. Qisqacha nazariya: Agar metal plastinka birjinsli boʻlmagan magnit maydonida harakatlansa plastinkaning alohida qismlaridan oʻtayotgan magnit oqimi oʻzgaradi va bu oʻz navbatida shu qismlar aylanasida sirkulyatsiyalanadigan kuchlanishning davomli ravishda hosil boʻlishiga olib keladi. Shuning uchun metal plastinkaning ixtiyoriy qismida aylanma toʻklar oqadi. Magnit maydonda bu aylanma toʻklarga Lorens kuchi ta′sir etish natijasida metal plastinkaning harakatlanishi susayadi (55- rasm). Agar metal plastinkada teshiklar hosilqilinsa aylanma toʻklar qiymati kamayadi, chunki toʻklar bir teshik atrofida boshqasiga aylanib oʻtishga majbur boʻladi. 55-rasm. Metal plastinkada hosil boʻladigan J aylanma toʻk va uning ikki qismiga ta′sir etuvchi F 1 va F 2 Lorens kuchlari (B 1 va B 2 : bir jinsli boʻlmagan magnit maydoni, v -plastinka tezligi). Harakat yoʻnalishida ta′sir etadigan kuch harakat yoʻnalish boʻyicha ta′sir etadigan kuchdan kattaroq. Voltengofen mayatnigi yordamida aylanma toʻklarning hosil boʻlishini va kamayishini ajoyib tarzda namoyish etish mumkin. U kuchli elektromagnit qutblari 145 oʻrtasida tebranadigan metal plastinkadan iborat. Tebranib turgan mayatnik yetarlicha kuchli magnit maydon qoʻshilganda maydonga kirayotganda toʻxtaydi. Ammo teshiklari mayjud boʻlgan mayatnikning tebranma harakati shu magnit qoʻshilganda kuchsiz oʻsadi. Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|