Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Kerakli asbob va jihozlar: 
1. 
Waltengofen mayatnigi (560 34) – 1ta 
2. 
Oʻtkir uchli tutgich (342 07) – 1ta 
3. 
U- simon oʻzak (562 11) – 1ta 
4. 
250 oʻramli gʻaltak (562 13) – 2ta 
5. 
Bir juft magnit qutblari (560 31) – 1ta 
6. 
DC energiya mandai 0-16 V / 0-5 A (521 545) – 1ta 
7. 
Shtativ, V-shakldagi, 20 cm (300 02) – 1ta 
8. 
Shtativ tayoqchasi, 47 cm (300 42) – 1ta 
9. 
Shtativ tayoqchasi, toʻgʻri burchakli (300 51) – 1ta 
10. 
Leybold koʻptutgichi (301 01) – 1ta 
11. 
Ulash simlari 
 
Tajriba qurilmasi:
Elektromagnit: Elektromagnitni U shaklidagi oʻzak, 250 oʻramli 2 ta induktiv 
gʻaltak va ikki boʻlak qutblardan tuzing. Induktiv gʻaltaklami DC toʻkmanbaiga 
ketma-ket ravishda ulang. 
Voltengofen mayatnigi: 
- Dastlab alyuminiy plastinkaning teshikli tomonini mayatnik oʻqiga 
mahkamlang. 
- Oʻtkir uchli tutqichga ega boʻlgan shtativni tuzing va Voltengofen mayatnigini 
unga osib qoʻying. 
- Alyuminiy plastinkaning teshikka ega boʻlmagan tomonini shunday oʻmatingki, 
u toʻxtab turganda magnit qutblarining teng oʻrtasida joylashsin va 
harakatlanganda qutblar oʻrtasida erkin tebrana olsin. 

---

146 
- Qutblar orasidagi masofani mumkin qadar kichik qilib oʻmating ammo ular 
mayatnik tebranma harakatiga halaqit bermasin. Qutb boʻlaklarini oʻzakka 
mahkamlang. 
56-rasm. Voltengofen mayatnikli tajriba qurilmasi 
Tajriba oʻtkazish tartibi: 
- Elektromagnit orqali oʻtayotgan toʻk kuchini qadam-baqadam orttirib boring. 
(5A dan kata toʻk kuchi faqat qisqa vaqt davomida oʻtkazilishi mumkin). 
- Mayatnik tinch turgan paytdan unga turtki bering va tebranishlarini kuzating. 
- Alyuminiy plasinkaning teshiklarga ega boʻlmagan tomonini mayatnik oʻqiga 
oʻrnating va tajribalarni taqqoslang.