Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

 

---

161 
Tajriba qurilmasi. 
Tajriba qurilmasi 63-rasmda tasvirlangan. Qurilmani ulash quyidagi ketma-
ketlikda bajarilishi mumkin: 
-P diodni universal shtativga kiritish uchun shisha shtiftlami yaxshilab joyiga 
yoʻnaltiring va keyin barcha shtift kontaktlari ulaming rozetkalariga uzmaguncha 
ehtiyotlik bilan qiling. 
63-rasm. Diodning xarakteristikasini oʻlchash uchun eksperimental qurilma. 
-Toʻk manbaini taqsimlash shiti orqali tarmoqqa ulang. 
-Qizdirish kuchlamshi chiqishining(a) manfiy qutbini vat ok manbaidagi 500 V 
chiqish (b) ni xavfsiz ulash kabellari bilan ulang va bundan tashqari ulami 
taqsimlash shitining “yer” razetkasiga ulang. 
-Qizdirish kuchlanishi chiqishning manfiy qutbini universal shtativning F4 
razetkasiga va musbat qutbini F3 rozetkasiga ulash uchun xavfsiz ulash 
kabellaridan foydalaning. 
-
𝐼
𝐴
 
anod toʻkini oʻlchash uchun anod ulash kabelini ampermetming minus 
klemmasiga ulang va ampermetming plyus klemmasini 500 V chiqishning musbat 
qutbiga ulang. 
-
 
𝑈
𝐴
 
anod kuchlanishini oʻlchash uchun voltmetmi 500 V chiqishga ulang.
- Mos keluvchi oʻlchash diapazonini tanlang (maslan, ampermetrda mA va 
voltmetrda 500 V).

---

162 
-Agar zarurat tugʻilsa diodni tekshirib koʻrish uchun oling va universal shtativ P 
diod oʻrtasidagi kontaktlar yaxshi ulanganligini tekshirib kî′ring. 
Tajribaning oʻtkazish tartibi: 
Eslatma: Vakuumli diodga qizdirish kuchlanishi ulanganda yoki kuchlanishning 
qiymati oʻzgarganda qizdirgich yangi temperaturaga bir necha sekund ichida 
erishadi. Shuning uchun qizdirgich ulangandan tajribalarni boshlash mumkin. 
- Aylanma potensiometr yordamida 5.0 V qizdirish kuchlanishini oʻrnating. 
-
𝑈
𝐴
anod kuchlanishini aylanma potensiometr (b) yordamida 0 V dan boshlab 
orttira borib bir qancha kuchlanishlar uchun anod toʻki 𝐼
𝐴
ni yozib oling (oʻlchash 
misollariga qarang). 
- Kuchlanishning 5.5 V va 6.0 V qiymatlari uchun ham tajribalarni takrorlang.