Umumiy o'rta ta'lim maktabi direktori: Farg ona

borgan bo‘lar edingiz?
2. «Kitob javonim» she’rida qanday g ‘oya ilgari surilgan?
3.
She’rda nomlari zikr etilgan shoirlar hayoti va ijodiga oid nimalami 
bilasiz?
XI-Yangi mavzu bayoni:
Aytmat bobomni kocrmaganman. U 1918—20-ylllarda 
vafot etgan. Men esa 1928-yil 12-dekabrda tug‘ilganman. 
Bizning Shakar ovulimiz chekkasidagi Qurqurov daryosi 
qirg‘og‘ida eski, yerga botib borayotgan tegirmon toshi bor. 
Yillar o‘tgan say in u ko‘proq yemirilib, yerga chuqurroq sin- * 
gib bormoqda. Ana shu yerda bobomning tegirmoni boclgan. 
Bu tegirmon bir yilcha ishlagan, xolos, keyin yonib ketgan. 
Shundan keyin inqirozga uchragan bobom 12 yoshli o'g'li 
To‘raqul — mening otam bilan u yerdan ketib, temiryo‘1 
tonnellari qurilishida ishlagan. Shu yerdan mening otam ms 
bojxona m a’muriyati yordamida Avliyoota shahridagi rus-
67

---

tu zem m aktabiga o ‘qishga kirdi. K eyin u ikki m aro tab a 
M oskvada o ‘qidi. Qirg‘izistonda rahbarlik lavozim larida ish- 
ladi. O nam — N agim a H am zayevna A ytm atova o'qim ishli, 
o ‘z davrining ilg‘o r ayollaridan b o ‘lgan. Bu narsa ota- 
onam ga m eni rus m adaniyati, tili va adabiyotiga oshno qilish 
im konini bergan.
Buvim esa h ar yozda m eni toqqa olib ketardi. U ovuldagi 
eng aqlli va hurm atga sazovor ayollardan edi. U m en uchun 
ertak, doston, qadim iy q o ‘shiqlarning bitm as-tuganm as xa- 
zinasi edi. E htim ol, 
0
‘shanda buvim o czi sezm agan holda o ‘z 
tilim ni sevishga, hu rm at qilishga o ‘rgatgandir. Bunga hech 
qanday shubham y o ‘q.
O na tili! U haqda nihoyatda ko‘p gapirilgan. Lekin uning 
sirli m o ‘jizasin i tasvirlab b o ‘lm aydi. B olalikda shuurga 
singdirilgan ona tiligina qalbni she’riy at bilan sug‘orishi, 
insonda milliy g ‘urum ing ilk kurtaklarini uygcotishi va ajdodlar 
tilining naqadar serqirra va serm azm un ekanligini anglatishi 
m um kin. Bolalik nafaqat quvnoq davr, bolalik — inson shaxsi 
shakllanishining ilk davri ham dir.
Buvim m ening bolaligim ni turli ertak, q o cshiq, dostonlar 
bilan bezagan. U m eni turli davralarga, t о‘y-hasham larga o ‘zi 
bilan birga olib borardi. M enga tez-tez o ‘zining tushlari haqida 
gapirib berardi. Bu tushlar shunchalik qiziq ediki, u m udrab 
uxlab qolgan vaqtida ham m en uni uyg£otib, tushning davo- 
m ini aytib berishini so'rardim . Qisqa tushlar m eni qoniqtir- 
masdi. Shunda buvim q o cshnilarinikiga chiqib, «qarzga» tush 
so'rar va m enga so‘zlab berardi. K eyinchalik tushundim ki, 
buvim bu tu sh lam i m en uchu n to £qib berarkan.
Buvim k o ‘p о Ч т а у vafot etdi. E ndi m en shaharda, o ‘z 
uyim izda yashay boshladim . Keyin m aktabga bordim . Ikki yil 
o ‘tgach, sevimli ovulimga qaytib bordim . Bu safargi kelishim 
uzoq va qiyinchilik bilan kechdi. 1937-yil m ening otam —