Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

1.
 
Yerga nega o‘g‘it solinadi?
2. O‘g‘it turlarini sanab bering.
O‘g‘itlash me’yori, solish usullari, muddati va 
samaradorligi 
Tuproqni o‘simliklar oziqlanadigan elementlar bilan boyitish 
uchun ba’zi maydonlarda maxsus o‘simliklar ekiladi va keyin 
bu yerlar haydaladi (yashil o‘g‘itlar). Bunday o‘simliklarga 
beda, oq va sariqqashqar beda kiradi.
9-rasm. Kompost uyumi: 
1
–
o‘simlik qoldiqlari; 2
–
go‘ng
yoki tuproq; 3
–
qirqilgan somon.
2
1,5
1
6-8 m
3 m
2
m

---

203
Organik o‘g‘itlar tirik orga-
nizmlar chiqindilari sanaladi. 
Ulardan qishloq xo‘jaligida 
keng foydala 
niladi. Mineral 
o‘g‘itlarga 
qara gan da 
ular 
samaraliroq, yer eko 
logiyasi 
uchun zararsiz hisoblanadi.
Hamma ekinlarga go‘ng 
yoki kompost beriladi. Bod-
ringga yan 
gi go‘ng, qolgan hammasiga chiri 
gan go‘ng so-
linadi. Hosilni yig‘ishtirib olgach, tuproqning yuza qismi 
yumshatib chiqiladi, bu namlikni saqlashga, begona o‘tlarni 
yo‘qotishga yordam beradi.
O‘g‘it yerni haydash paytida beriladi. Yer 20–35 sm chuqur-
likda haydalib, o‘g‘it tuproq bilan aralashtiriladi (10-rasm). 
Yerni haydash chuqurligi o‘simlik turiga hamda tuproqning 
xususiyatiga bog‘liq bo‘ladi.
Quyidagi o‘g‘it sepish usullari farqlanadi: ekishgacha (aso-
siy), ekiladigan vaqtdagi (qator oralig‘iga yoki kam miqdorda 
o‘simlik ekiladigan chuqurchalarga yaqinroq qilib o‘g‘it tash-
lash) va ekishdan so‘ng (o‘simliklarni oziqlantirish maqsadida 
ularning o‘sish davrida). 
1. Tuproq unumdorligi nima? 
2. Qanday organik va mineral o‘g‘itlarni bilasiz? 
Yerga ishlov berish: yerni haydash va ekishdan oldin