Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

52-rasm. Randani 
yo‘naltirishda harakat qilish.

---

65
ularni rostlay olishlari, tuzata bilishlari, yog‘ochning turlari 
va xossalarini yaxshi tushunishlari, chizmalarni, eskizlarni, 
texnik rasmlarni o‘qiy olishlari kerak.
Randalashda amal qilinadigan texnika xavfsizligi qoidalari:
1. Randalashdan oldin randalarning sozligini tekshirish 
lozim.
2. Randalashdan oldin zagotovkani dastgohga mustahkam 
o‘rnatish kerak.
3. Randani ishlatishda o‘ng qo‘lda uning ponasi bilan 
temirini qo‘shib ushlash kerak bo‘ladi.
4. Ishlov berilgan sirtlarning sifatini va tig‘ning o‘tkirligini 
qo‘l bilan siypalab tekshirmaslik lozim.
5. Ishlash vaqtida qirindilarni asbobning ost tomonidan to-
zalash kerak.
6. Jarohatlanishning oldini olish uchun tanaffus paytida ran-
dalarni yonboshlatib, tig‘ini narigi tomonga qaratib qo‘yish 
lozim.
1. Yog‘ochni arralash uchun qanday arralar ishlatiladi?
2. Arralar bir-biridan qaysi belgilariga qarab farqlanadi?
3. Qo‘l arralarning qanday turlari bor?
4. Ikki kishilik arralar bilan qanday ishlar bajariladi?
54-rasm. Sirtlarning tekisligini chizg‘ich (a) yoki go‘niyada (b) 
tekshirish.
a
b
5 – Mehnat ta’limi, 5-sinf

---

66
a
5. Arralar vazifasiga ko‘ra qanday turlarga ajratiladi?
6. Arralashda qaysi xavfsizlik qoidalariga rioya qilish shart?
7. Randalash orqali yog‘ochga qanday ishlov beriladi?
8. Randalar tuzilishiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi? 
1. Ustaxonadagi turli arralarning qaysi ishlar uchun ishlatilishini 
aniqlang.
2. Yog‘och bo‘lagi bilan turli xil arralash va randalash ishlarini 
to‘g‘ri bajarishni mashq qilish.