Umumiy tilshunoslik

turk” lug‘ati (1500 y.). U 1862 yilda venger olimi Vamberi tomonidan
chop ettirilgan.
 Hirotiyning “Badoyi ul-lug‘at” asari, Navoiy asarlaridagi so‘zlar
tavsiflangan 1000 so‘zlik lug‘at. 
 Fazlullaxonning “Lug‘ati turkiy” asari (XVI asr), 1925 yilda Kalkuttada
nashr etilgan. 
 Fatx Alixon Katoriyning “Kitobi lug‘ati atrokiya” asari, unda 8000ta
so‘zning turk va fors tillaridagi tarjimasi berilgan.
 Shayx Sulaymon Buxoriyning “Lug‘ati chig‘atoyi va turki usmoni” 
lug‘ati. U 1828 yilda Istambulda chop etilgan bo‘lib, 92 ta o‘zbek qabilasi va 
100ga yaqin shoirlarning asarlari haqida ma’lumot berilgan.

---

YЕVROPADA UYG‘ONISН DAVRIDAGI TILSHUNOSLIK
XV asrdan XVII asrning boshlarigacha bo‘lgan davr G‘arbiy Yevropada 
uyg‘onish (renessans) davri deb ataladi. Feodalizm o‘zining eng yuqori taraqqiyot
darajasiga chiqqan, kapitalizm endigina rivojlana boshlagan bu davrga kelib, 
arman, fors, o‘zbek, hungar, yapon, koreys, ispan, niderland, fransuz, ingliz, rus,
ukrain, portugal, nemis, polyak, chex, auten, meksika tillari rivojlana boshlagan 
edi. XV-XVI asrlarda Yevropaliklar Shimoliy Amerika, Hindistondagi qator tillar,
chunonchi, indoneziya, xitoy, arab, fors, turk, manchjur tillari bilan tanishdilar. 
Olingan ma’lumotlar asosida fan olamiga ma’lum bo‘lgan barcha tillarning
kartotekalari tuzildi va tillar klassifikatsiya qilindi.


Asosiy tushunchalar glossariysi
 Konfutsiy – Qadimgi Xitoyning mashhur faylasufi
 Neogrammatika – grammatikadagi yangi yo‘nalishlar
 Vedalar – induizm dinining asosiy muqaddas kitoblari
 Sanskrit – ishlangan, mukammal
 Prakrit – oddiy, tabiiy
 Panini – Qadimgi Hindlarning mashhur tilshunosi
 Antik – qadimgi
 Aleksandriya – qadimgi grek ilm markazi
 Analogiya – o‘xshashlik, mutanosiblik 
 Anomaliya - nomutanosiblik
 Turonlar – qadimgi turkiy qavmlar
“Devonu lug‘otit turk” – turkiy tillarga tegishli 9 000 ga yaqin so‘zning lisoniy
xususiyatlari haqida ma’lumot beruvchi izohli lug‘at. 


Adabiyotlar:
1. Кондрашев Н.A. История лингвистических учений. – M.,1979. 
2. Usmonov S. Umumiy tilshunoslik. – T., 1972.
3. Кодухов В.И. Общее языкознание. – M., 1974. 

---

4. Baskakov N.A. va b. Umumiy tilshunoslik. – Toshkent: O‘qituvchi, 1979.

5. Щербак A.M. Сравнительная типология тюрских языков. – Л., 1970.
6. Амирова Т., Олховиков Б.А., Рождественский Ю.В. Очерки по истории
лингвистики. -М., 1975. 
7. Bo‘ronov Sh.B. Ingliz va o‘zbek tillari qiyosiy grammatikasi. – T., 1973.
8. Nurmonov A. O‘zbek tilshunosligi tarixi. – T., 2002.
9. Nurmonov A., Iskandarova Sh. Umumiy tilshunoslik. – Andijon, 2007.
10. Rasulov R. Umumiy tilshunoslik. – T., 2016.
11. Ломтев Т.П. Современное языкознания и структурная лингвистика. В
кн: “Тоеритическое языкознание”. – М., 1964.
12. Левицкий Ю.А. Общее языкознание. – М., 2009.
13. Попова З.Д., Стернин И.А. Общее языкознание. – М., 2007. 
14. Umarxo‘jaev M. Umumiy tilshunoslik. – Andijon, 2010.

---