«umumkasbiy va iqtisodiy fanlar» kafedrasi metrologiya va standartlashtirish fanidan amaliy mashg

2-bosqich. Standart loyihasi manfaatdor tashkilotlarning takliflari asosida va 
(yoki) tayyorlovchi-korxonalarning tashabbusi bilanishlab chiqiladi. 
Standartning loyihasini ishlab chiqish bilan bir vaqtda standart loyihasiga 
tushuntirish yozuvi tuziladi va zarur bo‘lganda, standartni joriy etish bo‘yicha 
asosiy tashkiliy-texnik tadbirlar rejasining loyihasi (keyinchalik — asosiy
tadbirlar rejasining loyihasi) ishlab chiqiladi. Standart loyihasi tushuntirish 
yozuvi va asosiy tadbirlar rejasining loyihasi bilan nusxasi ko‘paytiriladi va 
fikr olish uchun quyidagi ro‘yxat bo‘yicha manfaatdor tashkilotlarga 
tarqatiladi: 
— buyurtmachi-tashkilot (asosiy iste’molchi)ga yoki standartning loyihasini 
kelishish bo‘yicha tayanch tashkilot deb tayinlangan 
uning tashkilotlaridan biriga; 
— standart loyihasida vakolatlariga qarashli talablar o ‘rnatilgan 
bo‘lsa, davlat nazorati idoralari, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Atrofmuhitni 
muhofaza qilish qo‘mitasiga; 
— mahsulotning biriktirilgan turlari bo‘yicha standartlashtirish 
tayanch tashkilotlariga; 
— standartni joriy etuvchi va joriy etilishini ta’minlovchi tashkilotlar va 
korxonalarga. 
Korxona va tashkilotlar taqdim etilgan standart loyihasini ko‘ribchiqib, o‘z 
fikr-mulohazalarini yozadi va standartni ishlab chiquvchiga, standart 
loyihasini olgan kundan boshlab 15 kundan kechiktirmay jo‘natadi. 
3-bosqich. Ishlab chiquvchi-yetakchi tashkilot olingan fikrmulohazalar 
asosida fikr-mulohazalar to‘g‘risida ma’lumot tuzadi. 
Ishlab chiquvchi-yetakchi tashkilot va hamkor bajaruvchi tashkilotlar fikr 
mulohazalar asosida standart loyihasining oxirgi tahririni ishlab chiqadi va 
tushuntirish yozuviga va asosiy tadbirlar 
rejasining loyihasiga aniqlik kiritadi. 
Ishlab chiquvchi-tashkilot va boshqa manfaatdor tashkilotlar 
o‘rtasida standart loyihasi bo‘yicha kelishmovchilik mavjud bo‘lsa,ishlab 
chiquvchi tashkilot kelishmovchiliklarni ko‘rib chiqish bo‘yicha asosiy 
manfaatdor tashkilotlar vakillarining, shu jumladan, standartning
ko‘rilayotgan loyihasi bo‘yicha qaror qabul qilishga vakolatlangan 
buyurtmachilar (asosiy iste’molchilar)ning vakillari ishtirokida kelishuv 
majlisini o ‘tkazadi. 
Standart loyihasining aniqlik kiritilgan tahririning alohida moddalari 
bo‘yicha kelishmovchiliklar mavjud bo‘lsa, majlis bayonnomasida

---

26 
tashkilotlarning vakillari bu moddadar bo‘yicha alohida fikrga ega, deb 
ko‘rsatiladi. 
Majlisda qabul qilingan qarorlar asosida standart loyihasining oxirgi tahriri 
tuziladi, tushuntirish yozuvi va asosiy tadbirlar rejasining loyihasiga aniqlik 
kiritiladi. 
Standart loyihasining oxirgi tahririni tasdiqlashga taqdim etish oldidan ishlab 
chiquvchi-tashkilot uni buyurtmachi-tashkilotga (asosiy iste’molchiga) 
kelishishlik uchun jo ‘natadi. 
Standart loyihasini kelishishlik standart loyihasi keltirilgan kundan boshlab 
ko‘pi bilan 15 kun muddat ichida amalga oshiriladi. 
Yangi (takomillashtiriladigan) mahsulot yaratish bo‘yicha ishlar tarkibida olib 
boriladigan, standart loyihasini ishlab chiqishda standart loyihasini qabul
komissiyasi, badiiy-texnik kengash (BTK), degustatsiya (sifatini aniqlash) 
komissiyasi va boshqalar manfaatdor tashkilotlarning mas’ul vakillari 
ishtirokida kelishib oladi. Standart loyihasining kelishilganligini tasdiqlovchi 
hujjat tajriba nusxaning qabul dalolatnomasi (BTKbayonnomasi)dan iborat 
bo‘ladi. 
Standartga 
kiritiladigan 
o‘zgartirishlar, 
agar 
ilgari 
kelishishgan 
tashkilotlarning manfaatlariga ta’sir etmasa, faqat buyurtmachi (asosiy 
iste’molchi) bilan kelishib olinadi. 
Standart loyihasining oxirgi tahririni tasdiqlashga taqdim etishda avval 
tayanch tashkilot o ‘ziga biriktirilgan mahsulotga oid yoki faoliyat sohasida 
standartlashtirish bo‘yicha TQ standartni ilmiytexnik va huquqiy 
ekspertizadan o ‘tkazadi.