Uning nazariyasidagi yana bir muhim jihatlardan biri shundan iborat ediki

1. Ilmiy boshqaruv maktabi. Ilmiy boshqaruv maktabi birinchi tadqiqotlaridan boshlab moddiy va inson resurslaridan yuqori samaradorlikda foydalanishning yo’llarini izlay boshladi. Bu maktabning asosiy nazariyasi tashkilotning butun komponentlarini ratsionallashtirish g’oyasi bo’lib, tashkilotning barcha tarkibiy birligi uning maqsadlariga erishishni mo’ljallashi kerak.
Umumiy maqsadlar va ratsionallashtirishga erishish uchun tashkilotda butun organlar va
tashkiliy vazifaviy tarkiblar qat’iy ieriarxiya boshqaruvi xizmatida va har tomonlama qattiq nazorat sharoitida bo’lishi talab qilinadi.
Fredrik Teylor ilmiy boshqaruv mumtoz nazariyasining otasi hisoblanadi. Ilmiy boshqaruv
maktabining yuzaga kelishi 1911 yilda uning “Ilmiy boshqaruv tamoyillari” nomli kitobining chop qilinishi bilan bog’liq. U birinchi bo’lib, insonlar va moddiy resurslardan eng samarali foydalanish maqsadi uchun boshqaruvga ilmiy yondoshishning zarurligini isbotlab berdi.
Teylor inson samaradorligiga emas, tashkilotning samaradorligiga qiziqdi. Bunda tashkilot uchun inson mehnatidan samarali foydalanish yo’llarini izladi. Bu yo’nalishda tashkilot boshqaruvini takomillashtirish bo’yicha yondoshuvda tashkilot muhandislarining qarorlari to’g’ri bo’ladi degan natijaviy xulosani yaratdi.
Uning nazariyasidagi yana bir muhim jihatlardan biri shundan iborat ediki,
boshqaruv tizimining ishchiga bir tomonlama ta’siri va ishchining boshqaruvchiga bo’ysunishi edi. Bu tavsiyalar Teylor zamonasida kashfiyotdek qabul qilingandi. Mehnat faoliyatining undovchi motivlari va harakatlan- tiruvchi kuchlari Teylor bo’yicha samarali mehnat uchun shaxsiy iqtisodiy foyda – moddiy taqdirlanishni ta’minlashi kerak.
Ilmiy boshqaruv maktabining xizmatlari shundan iboratki, uning vakillari: mehnatning samardorligini oshirishda mehnatni ilmiy boshqarishning zarurligi isbotlab berdi; mehnatni ilmiy boshqarish tamoyillarini ishlab chiqdi va bu tamoyillarni oldinga surdi; mehnat motivatsiyasining samarali masalalarini yechish zarurligini isbotladi. Ammo, inson omili bu maktab faoliyatida amaliy jihatlar bo’yicha diqqat-e’tibordan chetda qoldi.

Menejment nazariyasida ilmiy boshqaruv maktabining hissasi:
1. Modellarni, shuningdek, iqtisodiy-matematik modellarni ishlab
chiqish va qo’llashda murakkab boshqaruv muammolarini mukammal tushinishni anglab olish.
2. Murakkab vaziyatlarda qarorlar qabul qiluvchi rahbarlarga yordam sifatida miqdoriy usullarni rivojlantirish.
3. Boshqaruvda axborot texnologiyalaridan foydalanish.
4. Boshqaruvning umumiy nazariyasini ishlab chiqish.
5. Ilmiy boshqaruv maktabining ta’siri tobora o’sib bormoqda. Chunki, bu maktab hozirda ishlatilayotgan va keng qo’llanilayotgan jarayonli, tizimli va vaziyatli yondoshuvlarga kontseptual asoslarda ilmiy-amaliy qo’shimchalar kiritmoqda.
Menejmentning ilmiy maktablari.

.Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90

yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis
F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U
inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy
boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb
tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular
Boshqaruv to‘g‘risidagi ilmni rivojlanishi F.Djilbert va L.Djilbert ismlar bilan ism
bog‘liq. Ular mehnat harakati sohasida tadqiqotlar olib bordilar, xronometraj usullarini
mukammalashtirdilar, ish joyini tashkillashtirishning ilmiy tamoyillarini ishlab chiqishdi.
Shuningdek, 1916 yilga kelganda ushbu tadqiqotlarda bir butun yo‘nalish shakllandi: bir
necha nom bilan ataladigan – “ilmiy menejment”, “klassik”, “traditsion” birinchi ilmiy
Yevropa ilmiy menejment maktabi yo‘nalishida XIX asr oxirida-20 yilda XX asrda
eng mashhur shaxs A.Fayol (1841-1925) bo‘lgan. A.Fayol ilmiy menejment
G.Ford zavodlarida yuqori rivojlanishga
erishdi. Uning boshqa kompaniyalardagi izdoshlari ishlab chiqarishni uzluksizkonveyer usulida tashkil etishlari boshqarishni markazlashtirishga, mehnatni ilmiy
tashkil etishga, unumdorlikni keskin o‘stirishga erishdilar. 1850-1860 yillarda fantexnika omilining kuchayishi mehnatni tashkil qilish va uni boshqarishda
qo‘llanilayotgan texnokratik usulning xam takomillashtirilishini taqoza etdi. Fantexnika taraqqiyoti yangi texnologiyalarni kirib kelishini jadallashtiradi. Endi ishchi
«Mehnatni tashkil qilish» tushunchasining paydo bo‘lish tarixiga to‘xtalgandi,
albatta, ushbu masalaning asoschisi sifatida F. Teylorning (1856-1915) nomi tilga olinadi.
F. Teylor mehnatni «ilmiy boshqarish» muammosini amaliy jihatdan asoslab bergan
bo‘lib, u iqtisodiyotda muhim o‘rin tutadi «
Mehnatni tashkil qilish» tushunchasining paydo bo‘lish tarixiga to‘xtalgandi, albatta, ushbu masalaning asoschisi sifatida F. Teylorning (1856-1915) nomi tilga olinadi. F. Teylor mehnatni «ilmiy boshqarish» muammosini amaliy jihatdan asoslab bergan bo‘lib, u iqtisodiyotda muhim o‘rin tutadikuchiga bo‘lgan munosabat tubdan o‘zgaradi.
G.Ford zavodlarida yuqori rivojlanishga erishdi. Uning boshqa kompaniyalardagi izdoshlari ishlab chiqarishni uzluksizkonveyer usulida tashkil etishlari boshqarishni markazlashtirishga, mehnatni ilmiy tashkil etishga, unumdorlikni keskin o‘stirishga erishdilar. 1850-1860 yillarda fantexnika omilining kuchayishi mehnatni tashkil qilish va uni boshqarishda qo‘llanilayotgan texnokratik usulning xam takomillashtirilishini taqoza etdi. Fantexnika taraqqiyoti yangi texnologiyalarni kirib kelishini jadallashtiradi. Endi ishchi kuchiga bo‘lgan munosabat tubdan o‘zgaradi. kontsepsiyalarini rivojlantirdi va chuqur o‘rganib chiqdi. Yevropa ilmiy menejment maktabi yo‘nalishida XIX asr oxirida-20 yilda XX asrda eng mashhur shaxs A.Fayol (1841-1925) bo‘lgan. A.Fayol ilmiy menejment kontsepsiyalarini rivojlantirdi va chuqur o‘rganib chiqdi. maktab. Boshqaruv to‘g‘risidagi ilmni rivojlanishi F.Djilbert va L.Djilbert ismlar bilan ism bog‘liq. Ular mehnat harakati sohasida tadqiqotlar olib bordilar, xronometraj usullarini mukammalashtirdilar, ish joyini tashkillashtirishning ilmiy tamoyillarini ishlab chiqishdi. Shuningdek, 1916 yilga kelganda ushbu tadqiqotlarda bir butun yo‘nalish shakllandi: bir necha nom bilan ataladigan – “ilmiy menejment”, “klassik”, “traditsion” birinchi ilmiy maktab. Boshqaruv to‘g‘risidagi ilmni rivojlanishi F.Djilbert va L.Djilbert ismlar bilan ism bog‘liq. Ular mehnat harakati sohasida tadqiqotlar olib bordilar, xronometraj usullarini mukammalashtirdilar, ish joyini tashkillashtirishning ilmiy tamoyillarini ishlab chiqishdi. Shuningdek, 1916 yilga kelganda ushbu tadqiqotlarda bir butun yo‘nalish shakllandi: bir necha nom bilan ataladigan – “ilmiy menejment”, “klassik”, “traditsion” birinchi ilmiy maktab. keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: Ilmiy boshqaruv maktabi menejmentni ilmiy maktabi ekan. XIX asrning 80-90 yillarida AQShda vujudga kelgan. Menejmentni ilm tariqasida ilk bor amerikalik mutahassis F. Teylor (1856-1915) ko‘rib chiqdi, u ilmiy boshqaruvning harakatiga rahbarlik qildi. U inson samadorligi bilan emas, tashkilot faoliyatining samaradorligi bilan qiziqdi. Ilmiy boshqaruv kontsepsiyasini yaratish bilan menejment mustaqil ilmiy tadqiyoqot sohasi deb tan olindi. Teylor tizimning mohiyati quydagi uchta muhum shartga bo‘y sunib ular keyinchalik boshqaruv nazariyasining rivojlanishiga asos bo‘lib hizmat qiladi: