Urganch davlat universiteti fizika-matematika fakulteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Falokatlar sodir bo`lgan yerlarga, so`ngan vulqonlar, cho`kkan

kеmalarga turizm. Halokatlar sodir bo‟lgan hududlarga,masalan vayron bo‟lgan shaharlarni, u yerdagi mashhur binolarda sodir bo‟lgan mudhish voqealar va ko‟p odam halok bo‟lgan joylarga sayohat qilish. Ba‟zi turistlar u yerni to‟g‟irlashga yoki tozalashga yordam beradilar, ba‟zilari esa sur‟atga oladilar yoki shunchaki tomosha qiladilar. Yevropadagi ba‟zi turistlar qamoqlarda o„tirgan kishilarning kameralariga kirib, 1-3 kun davomida jinoyatchilar boshidan kechirgan kechinmalarni boshlaridan o„tkazishni xush ko„radilar. Buning uchun turistlar kuniga 120 dollar to„lashga ham rozi bo„ladilar.
Xazina izlash turizmi. U ikki turga bo`linadi:

1. 
   Profеssional ekspеditsiyalar;
   
2. 
   Havaskorlar - sarguzasht nuqtai - nazaridan. Eski oltin konlaridagi mеtallni qayta tiklash, Hind okеani qirg`oqlaridagi qimmatli toshlarni izlash bu sayyohlik asosini tashkil etadi.
   

Shopping tur - xarid maqsadidagi turizmdir. Unda savdo do`konlaridan, supermarkеt, minimarkеtlardan xarid maqsadida tovarlar sotib olinadi.
Qiziqish tur – sevimli mashg‟ulotlar bilan shug‟ullanish, vinoni tatib ko‟rish va baholash, kolleksionerlarning yig‟ilishi va boshqalar.
Hodisa tur - ommaviy bir martalik tadbirlarga sayohat: festival, mashhur artistlarning konsertlari, sport musobaqalarda ishqiboz sifatida, karnavalar, shahar kunlari va boshqalarda ishtirok etish.
Gastronom tur - turizmning bir ko‟rinishi bo‟lib, asosiy maqsad u yoki bu davlatning milliy taomlari bilan tanishishdan iborat.
Gasrtronom tur, yoki gastrotur - mahalliy taomlar majmuasini tatib ko‟rish tadbiriga asoslangan.
Gastronom turni qishloq va shahar guruhlariga bo‟lish mumkin. Qishloq gastroturi ekologik toza va tabiiy oziq-ovqat mahsulotlarga asoslangan, masalan, o‟rmonda yovvoyi mevalarni, uzumzorda uzumlarni, fermada sabzavotlarni termoq.
Shahar gastroturi esa qishloq gastroturidan farqli ravishda fabrika yoki zavodlarga borish, oziq-ovqat mahsulotlarni ishlab chiqarish va ularni tatib ko‟rishni o‟z ichiga oladi.
Gastroturda turistlarni har-xil joylarda xilma-xil taomlar bilan tanishtirish imkoni mavjud. Bu Fransuz va Balgar vino turlari, Gollandiya, Shvetsariya va Italiya pishloq turi, Germaniya, Avstraliya, Chexiya, Belgiya pivo turlari degani.
Gastrotur turistlari quyidagi aholi ko‟rsatkichlarda ko‟rsatilgan:

• 
  Oddiy turizmdan zerikkan turistlar uchun;
  
• 
  O‟zining ratsionaliga o‟zgartirish kiritmoqchi bo‟lgan turistlar uchun;
  
• 
  Ovqat shinavandalari uchun;
  
• 
  Ovqat tayyorlash bilan bog‟liq bo‟lgan kasb egalari uchun;
  
• 
  Turistik kompaniyalar o‟zining gastroturlarni tashkil etishlari uchun;
  

Mutaxassislarning fikricha, ovqatlanish muassasalaridan gastronomik turizmni har doim ham boshqa turizm turlaridan ajratish mushkul, chunki milliy taomlar sayohat qilgan davlat madaniyatining bir bo‟lagi hisoblanadi.