Urganch davlat universiteti tabiatshunoslik va geografiya fakulteti «u m u m iy k im y o» k a fe d r a si
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
kimyo oqitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari
|
g-------- - щ O ’Z B E K IS T O N R E SPU B L IK A SI OLIY VA O ’RTA M A XSU S T A ’LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI TABIATSHUNOSLIK VA GEOGRAFIYA FAKULTETI «U M U M IY K IM Y O » K A FE D R A SI I
5140500 - K IM Y O ta’lim y o ’nalishi bo’yicha bakalavr darajasini olish uchun BITIRUV MALAKAVIY ISHI M a v z u : KIMYO O Q IT ISH N I DIFFERENSIALLASH VA IN D IV ID U A L L A Sin IRISH M A S ^ E ^ l ^ R I s in /v f - • V'/.’Л Ilmiy rahbar: ^ ^ dots. Eshchanov E.U. Llrganch - 2015 yil • i
i — —. '. И
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI TABIATSHUNOSLIK VA GEOGRAF'' IYA FAKULTETI «UMUMIY KIMYO» KAFEDRASI KIMYO OQITISHNI DIFFERENSIALLASH VA INDIVIDUALLASHTIRISH MASALALARI Bajaruvchi: Matmuratov O.B. Rahbar: dots. Eshchanov E.U. Urganch shahri 2015-yil URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI TABIATSHUNOSLIK VA GEOGRAFIYA FAKULTETI «UMUMIY KIMYO» KAFEDRASI BITIRUV MALAKAVIY ISHNI BAJARISH BO’YICHA TOPSHIRIQLAR REJASI: 1. Matmuratov Ollayor Baxtiyorovich Universitet rektorining № 217-Т §3-sonli 20.12.2014 dagi buyrug’i bilan bitiruv malakaviy ish bajarish uchun “Kimyo o’qitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari” mavzusi tasdiqlangan. 2. Kafedra majlisining qaroriga binoan p.f.n.,dotsent Eshchanov E.U. bitiruv malakaviy ishini bajarishga rahbar qilib tayinlangan. 3. Bitiruv malakaviy ishining tarkibiy tuzilmasi: kirish, 2 ta bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan iborat. 4. Bitiruv malakaviy ish uchun ma’lumotlar ilmiy maqolalardan, adabiyotlardan va internetdan olindi. 5. Bitiruv malakaviy ishga - ilova yo’q. Bitiruv malakaviy ishni bajarish jadvali № Bajarilgan ishning mazmuni Bajarish muddati 1 Kirish. 10.01.2015 2 I BOB. Ta’lim jarayonida idividual va differensial yondashuvni amalga oshirishning ilmiy -metodik asoslari
11.02.2015 3 II BOB. Kimyo o’qitishda individual va differensial yondashuvdan foydalanish metodikasi 19.03.2015 4 Olingan natijalar asosida qilingan xulosalar 22.04.2015 5 Bitiruv malakaviy ishining elektron shaklini yaratish 10.05.2015 6 Meyoriy hujjatlarni rasmiylashtirish 28.05.2015 Bitiruv malakaviy ish rahbari: p.f.n.,dotsent Eshchanov E.U. Bajaruvchi talaba: . Matmuratov Ollayor Baxtiyorovich 2014 yil «14» Noyabr Topshiriqlar rejasi va jadvali kafedra majlisida 14 noyabr 2014 yil tasdiqlandi. («6»- sonli bayonnoma) Kafedra mudiri: k.f.n. dots. Hasanov.Sh
BITIRUV MALAKAVIY ISH BO’YICHA RAHBARINING MULOHAZALARI Talaba: . Matmuratov Ollayor Baxtiyorovich Bitiruv malakaviy ish mavzusi: “Kimyo o’qitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari” Bitiruv malakaviy ish hajmi: 61 bet. Tushuntirish qismi: 61 bet. Ilovalar soni: - yo’q
o’quvchilari bilan ish olib borganda o’rtacha bilimga ega bo’lgan o’quvchiga qarab yo’l tutadi. Bunda ba’zi o’quvchilar bilimining ortishi sekinlashadi va boshqa o’quvchilar uchun yengib bo’lmaydigan darajada qiyinchiliklar yuzaga keladi. Bu esa o’qitishni inividuallashtirishni taqoza etadi.
Matmuratov Ollayor Baxtiyorovich kimyo yo’nalishi bo’yicha fanlarni mukammal o’zlashtirdi.
Matmuratov Ollayor Baxtiyorovich o’qish davomida olgan bilimlari asosida oldiga qo’yilgan muammolarni mustaqil yecha oladi. Ilmiy adabiyotlardan va Internetdan foydalana oladi. U qobilyati, muomalasi, bilimga tirishqoqliligi bilan kursdoshlari orasida o’ziga xos shahsiy xususiyatlarga ega. Bitiruv malakaviy ishning ijobiy tomonlari: Kimyo o’qitishda individual va differensial yondashuvga oid dars senariylari ishlab chiqilgan va ularni amaliyotda qo’llash uchun tavsiyalar berilgan.
bitiruv malakaviy ishga qo’yilgan talablar asosida bajarilgan. Bitiruv malakaviy ish rahbari: dots. Eshchanov E.U. 2015 yil « 3 » Iyun Urganch Davlat universiteti Tabiatshunoslik va geografiya fakulteti Kimyo ta’lim yo’nalishi talabasi Matmuratov Ollayor Baxtiyorovichning Bitiruv malakaviy ishiga T A Q R I Z Malakaviy ish mavzusi“Kimyo o’qitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari” Malakaviy ishning hajmi 61 bet a) tushuntirish qismi varaqlar soni: 61 bet b) ilovalar soni: - yo’q
borganda o’rtacha bilimga ega bo’lgan o’quvchiga qarab yo’l tutadi. O’qitishning bunday tizimida asosiy kamchilik shundan iboratki,ba’zi o’quvchilar bilimining ortishi sekinlashadi va boshqa o’quvchilar uchun yengib bo’lmaydigan darajada qiyinchiliklar yuzaga keladi. Shuning uchun o’qituvchi oldida o’quvchilarning individual xususiyatlariga qarab, o’qitishni inividuallashtirishni taqoza etadi. O’qituvchi dars o’tish davomida har bir o’quvchining moyilligi, qobiliyati, qiziqishi, xotirasi va fikrlashidagi xususiyatlarini bilib oladi. Bu turli o’quvchilarga individual yondashish uchun harakat qilish va butun sinf jamoasini tarbiyalash, differensial o’qitish metodini tashkil etish imkonini beradi. Kimyo o’qitishni inividuallashtirish va differensiallash ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini oshirish omili bo’lishiga qaramay shu kungacha u ilmiy jihatdan yetarli darajada tadqiq etilmagan.Shu boisdan ham tanlangan mavzu dolzarbdir. Ish Umumiy kimyo kafedrasida tasdiqlangan reja asosida bajarilgan.
mavzuning dolzarbligi, ishning maqsadi, ishni bajarish uchun oldiga qo’yilgan vazifalar aniq qilib qo’yilgan. Ishni bajarishda olingan natijalar, qilingan xulosalar
talaba tomonidan oldiga qo’yilgan maqsad va vazifalarni to’liq bajarilganligini tasdiqlaydi. Ishda ilovalar keltirilmagan. Malakaviy ishda ilmiy manbalar. Fan-texnika innovatsiya yutuqlari natijalaridan foydalanilganligi: Tadqiqotchi bitiruv malakaviy ishini bajarishda 53 ta ilmiy-metodik adabiyotlar, mavzuga oid ilmiy maqolalardan va internet ma’ lumotlardan foydalangan.
Mustaqillikka erishganimizdan so’ng ta’lim tizimiga ilg’or pedagogik texnologiyalarni joriy etish bo’yicha ko’plab ishlar qilinlmoqda. Bu ishlar kimyo fanini o’qitishda ham o’z samarasini bermoqda. Lekin olib borilayotgan ilmiy tadqiqot ishlarda kimyoni o’qitishni inividuallashtirish va differensiallash masalalari kam o’rganilgan.
Ishda
taklif qilinayotgan metodik tavsiyalarning amaliy ahamiyati juda katta.Ishdagi individual va differensial yondashuvga oid ishlab chiqilgan metodik tavsiyalar va dars senariylari kimyo o’qitishda o’quvchi va talabalarning ilmiy dunyoqarashini kengaytirishga imkon beradi. Ishlab chiqilgan metodik tavsiyalardan uzluksiz ta’lim kimyo o’qituvchilari o’z pedagogik faoliyatlarida foydalanishlari mumkin. Bitiruv malakaviy ishidagi kamchiliklar Ishda ayrim orfografik va imloviy kamchiliklar mavjud. Matmuratov Ollayor Baxtiyorovichning bitiruv malakaviy ishi hajmi, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati jihatidan, bitiruv malakaviy ishlariga qo’yiladigan talablarga javob beradi. Men bu ishning DAKda muvaffaqiyatli himoya qilinishiga ishonaman. Taqrizchi: UrDU qoshidagi 3-son akademik litseyning kimyo fani o’qituvchisi: X.Abdullayeva 2015 yil « 3 » iyun Bitiruv malakaviy ishni DAK tomonidan baholash mezonlari № Baholanadigan bo’limlar Eng yuqori ko’rsatkich ball hisobida 1 BMI ning “Kirish” qismida mavzuning dolzarbligi, maqsad va vazifalarning yoritilishi 10 2 Ishning asosiy
(tushuntirish) qismining Nizom talablariga mos xolda bajarilishi 35 3 “Xulosa” qismida ilmiy-nazariy va amaliy
tavsiyalarning mavjudligi 10 4 Ishni bajarishda mavzuga oid manbaalarning tahlili. Chet el adabiyotlaridan va internet materiallaridan foydalanish 15 5 Ishdagi ilovalarning mavzu mazmuniga mosligi. Ishni
bajarishda grammatika qoidalariga amal
qilinganligi 10 6 Himoyaga ish mazmunini bayon qila bilganligi. Savollarga berilgan javoblar darajasi 15 7
konferentsiyalarda ma’ruza (axborot) bilan ishtiroki, maqola (tezis) nashr qilinganligi 5 Eslatma: har bir kafedraning xususiyatlari e’tiborga olingan holda baholash mezonlariga o’zgartirishlar kiritish maqsadga muvofiq. Urganch davlat universiteti Tabiatshunoslik va geografiya fakulteti kimyo yo’nalishining bitiruvchisi Matmuratov Ollayor
Baxtiyorovichning “Kimyo o’qitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari” mavzusida bajarilgan bitiruv malakaviy ishi DAK ning «____» « iyun» 2015 yil dagi majlisida himoya qilinadi. Davlat attestattsiya komissiyasi bitiruv malakaviy ishga quyidagi o’zlashtirish ko’rsatkichlarini belgilaydi. № Baholanadigan bo’limlar Eng yuqori ko’rsatkich ball hisobida Komissiya belgilagan foiz 1 BMI ning “Kirish” qismida mavzuning dolzarbligi, maqsad va vazifalarning yoritilishi 10 2 Ishning asosiy (tushuntirish) qismining Nizom talablariga mos holda bajarilishi 35 3
qismida ilmiy-nazariy va amaliy
tavsiyalarning mavjudligi 10 4 Ishni bajarishda mavzuga oid manbaalarning tahlili. Chet el adabiyotlaridan va internet materiallaridan foydalanish 15 5 Ishdagi ilovalarning mavzu mazmuniga mosligi. Ishni bajarishda grammatika qoidalariga amal qilinganligi 10 6 Himoyaga ish mazmunini bayon qila bilganligi. Savollarga berilgan javoblar darajasi 15 7
konferentsiyalarda maruza (axborot) bilan ishtiroki, maqola (tezis) nashr qilinganligi 5
Davlat attestattsiya komissiyasi majlisining qarori: 1. Matmuratov Ollayor Baxtiyorovichning “Kimyo o’qitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari” mavzusida bajargan bitiruv malakaviy ish uchun _______ lik o’zlashtirish ko’rsatkichi belgilansin va «______ » deb baholansin. 2. DAK raisi: dots., k.f.n. Qulimov A.K.______________________ A'zolari: dots., p.f.n. Eshchanov E.U. dots., k.f.n. Hasanov Sh.B. dots., k.f.n. Azizjanov X.M. k.f.n. Baltayeva M.M._____ k.f.n. Abduraxmanova T.R. ______Masharipov A.________ 2015 yil «______ » Urganch Davlat universiteti Tabiatshunoslik va geografiya fakulteti “Umumiy kimyo” kafedrasi Bitiruv malakaviy ish ____________________________sonli tartib raqam bilan qayd qilindi.
Matmuratov Ollayor Baxtiyorovich Bitiruv malakaviy ishning mavzusi: “Kimyo o’qitishni differensiallash va individuallashtirish masalalari” Ilmiy rahbar (maslahatchi) ning ismi-sharifi: Eshchanov Erkaboy Uskinovich Bitiruv malakaviy ish kafedraning 2015 yil «_____»________ da o’tkazilgan majlisi qaroriga muvofiq DAK majlisida himoya qilindi.
kimyo fani o’qituvchisi D. Dushamov tayinlandi. Kafedra mudiri: dots. Hasanov SH.B. Kafedraning bitiruv malakaviy ishni DAK majlisida himoya qilish bo’yicha tavsiyasiga roziman. Fakultet dekani: dots. Polvonov X.Q. Urganch Davlat Universiteti Tabiatshunoslik va geografiya fakulteti “Umumiy kimyo” kafedrasi Kimyo yo’nalishi 5140500 ta’lim bakalavr «Tasdiqlayman» fakultet dekani ___________ dots. Polvonov X.Q. “___”__________ 2015 y.
masalalari» «20» dekabr 2014 yil universitet rektorining № 217-Т §3-sonli buyrug’ i bilan tasdiqlangan. 2. Ishni topshirish muddati: “5” iyun 2015 y. 3. Mavzu bo’yicha dastlabki ma’lumotlar beruvchi adabiyotlar ro’yxati: 1. Hasanboev J., Sariboev H., Niyozov G., Hasanboeva О., Usmonboeva M. Pedagogika. O’quv qo’llanma. - Toshkent: Fan, 2006. - 282 b. 2. Сeлeвкo Г.К. CoBpeMeHHbie oбpaзoвaтeльныe тeхнoлoгии: Y4e6.noc. для By3oB. - М: Hap.o6pa3oBaH^, 1998. - 256с. 3. Гузик Н.П., ny4KoB Н.П. Лeкциoннo-сeминaрскaя систeмa oбучeния химии.-Киeв: Рaдянськa ш тга,1990.-75 с. 4. Ингe Унт. Индивидуялизяция и диффeрeнциaции oбучeния.-M.:Пe- дaгoгикa,1990.-192 с. 5.
Химиядaн yкувчилap билaн индивидуэл иш oлиб бoриш. /Тузув- чи: Т. В .Чeрeмухинa. -Т oшкeнт: У китувчи, 1989.-136 б. . 6..Кaчaлoвa Г. С. Мeтoдикa изучeния ocнoвных BonpocoB курсэ химии 8 Knacca. - Нoвocибиpcк: Изд. НГПУ, 2008. -305 с. 7.Чepнoбeльcкaя Г.М. Мeтoдикa oбучeния химии в cpeднeй шкoлe: y4e6H. Для студ. высш. ;Y4e6. зaвeдeний. - М.: ВЛАДОС, 2000. - 336 с. 8..Rahmatullayev N.G’., Omonov H.T., Mirkomolov Sh.M. Kimyo o’qitish metodikasi. -Тoшкeнт:Iqtisod-moliya,2013.-320 b. 9.
16. Сeлeзнёв А.Т. Об иcпoльзoвaнии элeмeнтoв тeхнoлoгии уpoвнeвoй диффepeнциaции // Химия в шкoлe.- 2000.- № 5.- С.57. 10. CipeKaraHa Л.А. Личностно op^ffrnpoBaHHbra подход: o6y4eH^ в индивидувльном темпе // Химия в школе.- 2007.- № 9.- С.54.
differensial yondoshuvdan foydalanish metodikasini ishlab chiqish. 5. Chizma materiallar ro’yxati: 6. Maslahatchilar: dots. E. Eshchanov., X.Rajabov Bo’limlar Maslahatchi F.I.Sh. Imzo, sana Topshiriq berdi Topshiriq qabul qildi Kirish
E. Eshchanov 10.12.2014 10.01.2015 IBob. Ta’lim jarayonida idividual va differensial yondashuvni amalga
oshirishning ilmiy -metodik asoslari
E. Eshchanov 20.12.2014 11.02.2015 II Bob. Kimyo o’qitishda individual va differensial yondashuvdan foydalanish metodikasi E. Eshchanov X.Rajabov 11.01.2015 19.03.2015 Olingan natijalar muhokamasi E. Eshchanov X.Rajabov 11.03.2015 22.04.2015 Xulosa
E. Eshchanov 15.05.2015 28.05.2015 Ishga taqriz yozuvchi: UrDU qoshidagi 3-akademik litsey kimyo fani o’qituvchisi Abdullayeva .X 7. Ilmiy rahbar: dots. E. Eshchanov ______________
MUNDARIJA KIRISH......................................................................................................... 3 I BOB. TA’LIM JARAYONIDA INDIVIDUAL VA DIFFERENSIAL YONDASHUVNI AMALGA OSHIRISHNING ILMIY - METODIK ASOSLARI.................................................................... 5 1.1. Ta’limni tashkil etish shakllari va ularning didaktikada rivojlanishi 5 1.2. O’qitishni differensiallash va individuallashtirish........................... 14 1.3. Mustaqil ishlarni tashkil etishda individual va differensial yondashuv........................................................................................... 20 II BOB KIMYO O’QITISHDA INDIVIDUAL VA DIFFERENSIAL YONDASHUVDAN FOYDALANISH METODIKASI............ 25 2.1. Kimyo o’qitishni differensiallashda modulli ta’lim
texnologiyasidan foydalanish............................................................ 25 2.2.
Kimyo darslarida o’quvchilarning mustaqil ishlarini tashkil etish metodikasi........................................................................................ 46 XULOSALAR.................................................................................. 56 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 57
KIRISH Mavzuning dolzarbligi. Mustaqillik yillarida jamiyatimizning barcha sohalarida bo’lgani kabi ta’lim tizimida ham bir bir qator islohotlar amalga oshirilmoqda. «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi» va «Ta’lim to’g’risida»gi qonunlarda O’zbekiston Respublikasida ta’lim-tarbiya tizimini zamonaviy talablar darajasiga ko’tarish va ta’limning uzluksizligini ta’minlashning asosiy maqsadlari va shart sharoitlari belgilab berildi.O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining IX sessiyasida(1997 yil 29 avgust) Prezident I.A.Karimov ta’kidlab o’tganidek, «Ta’limning yangi modeli jamiyatda mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keladi. Biz o’zining qadr-qimmatini anglaydigan,irodasi baquvvat,iymoni butun,hayotda aga ega bo’lgan insonlarni tarbiyalash imkoniga ega bolamiz»[1]. O’qituvchi bir vaqtning o’zida sinfning barcha o’quvchilari bilan ish olib borganda o’rtacha bilimga ega bo’lgan o’quvchiga qarab yo’l tutadi. O’qitishning bunday tizimida asosiy kamchilik shundan iboratki,ba’zi o’quvchilar bilimining ortishi sekinlashadi va boshqa o’quvchilar uchun yengib bo’lmaydigan darajada qiyinchiliklar yuzaga keladi. Shuning uchun o’qituvchi oldida har bir o’quvchining imkoniyatini bilish vazifasi turadi. Bu esa o’quvchilarning individual xususiyatlarini e’tiborga olgan holda dars jarayonini tashkil qilish,ya’ni o’qitishni inividuallashtirishni taqoza etadi.O’qituvchi dars o’tish davomida har bir o’quvchining moyilligi, qobiliyati, qiziqishi, xotirasi va fikrlashidagi xususiyatlarini bilib oladi. Bu turli o’quvchilarga individual yondashish uchun harakat qilish va butun sinf jamoasini tarbiyalash, differensial o’qitish metodini tashkil etish imkonini beradi. Kimyo o’qitishni inividuallashtirish va differensiallash ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini oshirish omili bo’lishiga qaramay shu kungacha u ilmiy jihatdan yetarli darajada tadqiq etilmagan. Download 0.7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|