Urganch davlat universiteti turizm va iqtisodiyot fakulteti
Download 0.61 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Samarqand-Buxoro turizm rayoni
- Qarshi-Termiz turizm rayoni
- 2.3. Xiva shaxri turistik majmuasi faoliyatini ratsional boshqarish va rivojlantirish muammolari, hamda uning echimlari
- 2.3.1-jadval. Xorazm viloyatida turizm sohasini rivojlanishining 2012 - 2014 yillarda asosiy ko‘rsatkichlari 29
- 2.3.2-jadval. Xiva shaxrining asosiy rejasini 2030 yilgacha o’zgarishi bo’yicha iqtisodiy va texnik ko’rsatgichlari 30
|
Toshkent turizm rayoni Toshkent viloyatini qamrab oladi. Bu tuman turizmning barcha turlari uchun universal imkoniyatlarga egadir. Toshkent turizm rayonining diqqatga sazovor bo`lishidagi muhim omili uning boy landshaftli tabiati, rang-barang o`simliklar va hayvonot dunyosidir. Tumandagi Tuyabug’iz va Chorvoq suv omborlarida dam olish hududlari tashkil etilgan. «Chimyon» kompleksi bazasida tog’-piyoda va tog’-changi turizmi etarli rivojlangan. Yaxshi tarmoqlangan avtomobil va temir yo`llari Toshkent turizm rayonining turizm markazlarini bir-biri bilan bog’laydi va shahar atrofidagi temir yo`l va avtomobil turizmning rivojlanishiga imkon yaratadi.
viloyatlari hududini o`z ichiga oladi. Bu tumanda turizmning rivojlanishi Samarqand va Buxoroning butun dunyoga mashhur me’morchilik obidalari
57 asoslangan. Cho`lning issiq iqlimini hisobga olgan holda yagona bosh reja asosida bunyod etilgan Navoiy shahri ham ta’limiy ahamiyatga ega. Tumanning geografik joylashuvi turizmni rivojlantirish uchun juda qulaydir. Zarafshon daryosi bo`ylab o`tkazilgan temir yo`l, keng rivojlangan shosse yo`llari tarmog’i, Zarafshon orqali unchalik baland bo`lmagan dovonlar va yaxshi suqmoqlarning mavjudligi tumandan turizm maqsadlarida foydalanishni g’oyatda osonlashtiradi.
Amudaryoning chap qirg’og’ida joylashgan bo`lib, Xorazm viloyatining hududini egallagan. Tumandan turizm maqsadlarida foydalanish asosan Ichanqal’a me’morchilik qo`riqxonasida joylashgan Xiva tarixiy-me’morchilik yodgorliklariga asoslanadi. Ko`plab tarixiy madaniy yodgorliklari butun rayon bo`ylab joylashgan. Xivadan janubi-sharq tomonda Sho`rko`l ko`li bor. Rayondagi taraqqiy etgan aloqa yo`llari tizimi kelajakda bu erda rayon va rayonlararo ahamiyatga ega bo`lgan turli xil turizm marshrutlarini o`rnatishga imkon beradi. Jizzax turizm rayoni. Sirdaryo va Jizzax viloyatlari hududlarini o`z ichiga oladi. Mazkur rayonning transport bilan yaxshi ta’minlanganligi va unda tabiiy resurslarining mavjudligi undan turizm maqsadlarida foydalanish istiqbollarini belgilab beradi. Bu erda shu erlik va yaqinda joylashgan turizm rayonlari aholisi uchun mo`ljallangan dam olish kunlari marshrutlarini va qisqa muddatli dam olishni tashkil qilish mumkin. Qarshi-Termiz turizm rayoni Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlari hududlaridan iborat. Shahrisabz, Qarshi va Termiz shaharlaridagi arxeologik va tarixiy-arxeologik yodgorliklar, Kitobdagi astronomik kenglik, Dendropark rayonida turizmni rivojlantirishning asosini tashkil qiladi. Qashqadaryo, Surxondaryo, amudaryo qirg’oqlarida, Chimqo`rg’on, Pachkamar va Janubiy Surxondaryo suv omborlarida turizm va dam olish maskanlarini yaratishning istiqbollari bor. Xisor tog’ tizmasi yonbag’irlarida tog’ turizmi bazalarini joylashtirish mumkin. Kelgusida O`zbekistonning yana bir O`rta Qoraqalpoq rayonini ham o`zlashtirish mumkin. Bu hududni o`zlashtirish kommunikatsiyalar qurish uchun 58 katta kapital mablag’larni, katta hajmdagi obodonlashtirish ishlarini talab qiladi. Bu erda Tuproqqal’a, Burgutqal’a, Gildursun qal’alari, Qiyot shahri kabi ekskursiya ob’ektlari joylashgan. Bu arxeologik yodgorliklar qadimgi Xorazm tsivilizatsiyasiga oid bo`lib, ta’limiy turizm resurslari sifatida tarixiy-me’morchilik ahamiyatiga ega bo`lgan Xorazm turizm rayoni bilan chambarchas bog’liqdir. Ushbu yodgorliklar majmuasiga borish uchun bu hududda yaxshi transport yo`llari mavjudligi ularni Xorazm rayonining turizm resusrslariga kiritilishini taqozo qiladi. Turistik xizmatlar ekportining hajmi (2012 -yil prognoz hisoboti). ·
·
Xorazm viloyatida – 2,4 million dollar; ·
Samarqand vivolatida – 10,3 million dollar; ·
Buxoro viloyatida – 3,9 million dollar va buni quyidagi rasmdan ko’rib olishimiz mumkin.
rivojlantirish muammolari, hamda uning echimlari Vaqt o’tishi bilan turizm integratsion jarayonlariga imkon tugdirishi mumkin. Hozirgi kunda Osiyo davlatlari «Buyuk Ipak Yuli» markali yagona turmahsulotini tashki bozorlarda sotishi mumkin. Bunda O’zbekistonnning boshqa shaxarlaridan tashqari Xiva, Urganch shaxarlari bo’ylab, TRASECA loyihasi bo’yicha Turkmaniston, Kozogiston bo’ylab yo’nalishlardan foydalanish mumkin. Jaxon integratsiyasining boshqa shakli, masalan. Internetdan foydalanish mumkin. Ba’zi ekspertlarning fikricha, Afgoniston va Tojikistonni regional turizmga jalb qilish, bu davlatlarda siyosiy va iqtisodiy xolatlarning muvozanatlashuviga yordam berishi mumkin. Boshqa tomondan turizmda katta e’tibor xavfsizlikka qaratiladi. Yuqori kriminal holatdagi yoki nostabil siyosiy xolatdagi davlatlar turoperatorlar va turistlar tomonidan ahamiyat qilinadi. JST «Gruppa Mak Nalti» xalqaro ekspertlari fikricha O’rta Osiyo regionida turistik bozorning 3 ta segmenti shakllandi: 59 1. Vaqtining hammasini O’zbekistonda o’tkazuvchi turistlar. 2.
3.
Biznesmenlar. Turistik agentlarning javoblariga qaraganda, Buyuk Ipak Yulining boshqa davlatlariga jumladan, Xitoy, Eron, Birlashgan Arab Amirliklariga qaraganda turmahsulotlar narxi O’zbekistonda pastroqdir. Shu ta’kidlash zarurki, bu davlatlar reklamaga va marketing tadqiqotlariga ko’proq xarajat qilishlari sababli 90 yillar o’rtasida chet ellik turistlar 1,5 ming AQSh dollari atrofida sarf qilishgan bo’lsa, 2015 yilga kelib bu summa 2 ming AQSh dollariga etdi.
Turizm xizmatlari hajmi, mln.so‘m 4525,0
7013,9 12267,8
Turistik xizmatlari eksporti (ming AQSh dollari) 2357,4
3405,8 5435,2
Turistlar soni (ming kishi) 73,3 82,6
99,3 Xorijiy turistlar soni, ming kishi 51,6
58,1 69,8
Ichki turistlar soni, ming kishi 21,7 24,5
29,5 Mehmonxonalar soni 33 39
48 Mehmonxonalardagi joylar soni 1550,0
1747,0 2103
Xorazm yiloyatiga kelgan xorijiy turistlarning deyarli 100 % i, ichki turishlarning 90 % i qadimiy va ochiq osmondagi muzeylar shahri bo’lgan Xiva shahriga to’gri keladi. Xiva shahrida turizmning rivojlanishi to’g’risidagi tahlil shuni ko’rsatadiki 2012 yilda Xiva shahriga jami 73,3 ming kishi tashrif buyurgan, shundan 51,6 ming turist xorijiy turist bo’lsa, 21,7 ming turist ichki turist hisoblangan. 2014 yilga kelib xorijiy turistlar soni 69,8 ming kishi va ichki turistlarning soni 29, 5 ming bo’lib, shu yili jami kelgan turistlar soni 99,3 ming kishiga yetgan. Bu 2012 yilga qaraganda 26 ming kishiga ko’pdir.
29 “O’zbekturizm” МК Хоrazm viloyati mintaqaviy bo’limi ma’lumotlari asosida tayorlandi. 60 Bunda turistik oqimlarning o’sish tendentsiyasi kelgusida ham saqlanib qoladi, masalan 2020 yilga kelib, Xiva shahriga keluvchi turistlar soni ikki yuz mingdan oshishi mumkin. O’zbekistonda jumladan, Xiva shahrida turizm foydani narxni ko’tarish hisobiga emas, balki yangi xizmatlarni ko’rsatish hisobiga oladi.
Undan tashqari o’zbek turizmi Yeropa standarti va tendentsiyalarini yanada ko’prok jalb etadi, bunda u o’zining sharqona xususiyatlarini saqlab qoladi, chunki ushbu xususiyatlar chet ellik turistlarni o’ziga jalb etadi. Tabiyki, turistik iqtisodiyot muammolari ham jahonnikiga o’xshash bo’lib qoladi. MILLER FRIMAN TRAVEL GROUP tomonidan TTG WORLD HOTEL REPORT mehmonxonalar industriyada tadqiqotlar o’tkazilishi natijasida quyidagi muammolar aniqlandi:
- mehmonxonalarning soliq to’lashi ko’payadi va uning soliq to’lashda turizmning bo’lagi 2009 yildan boshlab 11% dan 2015 yil 11,8% gacha etadi;
- xukumat tomonidan turizmni targ’ibot qilish uchun harajatlar o’sadi; - mehmonxona industriyasi o’z foydalarini bo’lish usullarini o’zgartiradi; - Yevropadagi butun mehmonxonalarning 30% mehmonxona sexlariga qarashlidir. O’zbek turizmini targ’ibot qilishda davlatning ham qatnashishi muhim rol o’ynaydi. Masalan Frantsiya 2010 yilda turizmga byudjetdan 620 mln. ajratma ajratdi, Ispaniya - 88 mln. - AQSh - 21 mln. $, Irlandiya - 31 mln. $, Xitoy - 7 mln. $, Polsha - 8 mln. $, Turtsiya - 610 mln. , Indiya - 608 mln. gacha pul ajratishgan. Ekspert guruxi Mak Nayati O’zbekiston xukumati 2015 yilgacha 2,1 $ - 2,2 mln. $ ni marketing tadqiqotlarini o’tkazishga sarflashi lozim, 65 mln. AQSh $ - kapital jamgarmani milliy infrastrukturani rivojlantirishga sarflash lozim deb hisoblaydi. Ushbu tadbirlar amalga oshirilsa, 2015 yil qo’shimcha daromad 200 mln. AQSh $ miqdorni tashkil qiladi deb tahlil qiladi. Har bir turistdan o’rtacha O’zbekistonga 1600-1800 AQSh dollari miqdorida valyuta kiradi va bundan qanday sof foyda olish mumkinligini hisoblab chiqish qiyin emas. 61 Xiva shahri sayyohlari xizmatiga 30 dan ortiq turli kattalikdagi mehmonxona va mehmonxonalar majmuasi shay turibdi. Turbazalar, Kempinglar, avtotransport xo’jaligi mamlakatning dikkatga sazovor joylari bilan tanishtiruvchi ichki turizm, «O’zbekturizm» Milliy Kompaniyasining bulinmalarida ham rivojlanmokda. Turistlarning katta oqimi dam olish uchun kushni davlatlar Turkmaniston, Qirgiziston va Kozogistonga kelishadi. Kompaniya samoletda, avtotransportda va poezdda 100 tadan ortiq yo’nalishlarni, shu jumladan «Buyuk Ipak Yuli» xalqaro loyixasi yo’nalishlarini ishlab chikdi. Turizm va aviatsiya - bu bir butunning ikki yarmidir. Milliy aviakompaniya va respublika xukumati Samarqandda, Buxoro va Urganchdagi aeroportlarni ham rekonstruktsiya kildi, ular ham poytaxt aeroporti kabi xalqaro avialiniyalarda ishlashadi. Kompaniyaning «A-310», «Boing - 767», «RJ - 85» samolyotlarini sotib olishi va muntazam ravishda Yaponiya, Indoneziya, BAA, Frantsiyaga yangi aviareyslarning ochilishi chet eldan keladigan turistlar sonining usayotganligini va qo’shimcha valyutaning oqimini bildiradi. Albatta, aviakompaniya faoliyatida ham kamchiliklar mavjuddir. Chet ellik turistlar asosiy noroziliklari bu rasmiyatchiliklarning ko’pligi, xalqaro standartga tugri kelmaydigan aeroportdagi xizmat
ko’rsatish va
ma’lumotlarning yetishmasligi. Ikkinchi katta, DAK «O’zbekiston temir yullari» hamma vaqt turistlarga ichki turda sayohatlarni va ommabop bo’lgan MDH davlatlari bo’ylab, Rossiya, Belorussiya, Ukraina bo’ylab yo’nalishlarni taklif qiladi. Mehmonxona servisi ham Xiva shahrida xalqaro standart darajasiga etgan. Buni respublika xukumatining va MK «O’zbekturizm»ning chet el investitsiyalarini jalb yetishi va bo’larni eski mehmonxonalarni rekonstruktsiya qilishga va yangilarini qurishga ishlatishidan ham qurish mumkin. Muvaffaqiyatli amalga oshirilgan qo’shma loyihalardan O’zbek-Rossiya Angliya mehmonxonasi, Xitoylik hamkorlar bilan birgalikda rekonstruktsiya qilingan mehmonxona va boshqa yuqori klassli mehmonxonalarni ishga tushirishdi.
62 Shu qatorda chet ellik mutaxassislar tomonidan qurilgan «Aziya Xiva» mehmonxonasi ham bor. Hozirgi kunda «Xorazm Palas» eng yuqori didli oddiy va mustaqil klientlarning talablariga javob beradi. Malayziyalik hamkorlar Xiva shahrilik quruvchilar bilan birgalikda ko’pgina ishlarni amalga oshirishmoqda. Toshkentda «Le Meredien» va «Intercontinental» larning paydo bo’lishi bilan ishlar ancha ilgariladi. Avvalgi statusini saqlab kolish uchun MK «O’zbekturizm»ning aktiv ta’siri natijasida mehmonxonaning rekonstruktsiyasi dasturi ishlab chiqildi. Yashash fondi -350 nomer yangilanayapti, uning 60% i «lyuks» kategoriyasiga qarashlidir. 17-qavatni 3 ta prezident nomeri deb ataluvchi xonalar boyitadi. Oxirgi yillarda bu erda jahonning 70 ta davlatidan klientlar qabul kilindi, yakin va uzoq chet eldan keluvchi sayyohlarni qabul qilish ancha o’sdi. Xiva shahrining turistik mahsuloti bozorining turli-tumanligi turistlar uchun qiziqish uyg’otadigan 3 ta katta guruxga ajratish mumkin. 1.
Umumiy qiziqish uyg’otadigan bozor.
Xiva shahrida turizm tarixiy va madaniyat yodgorliklariga boy shaharlardagi mahsulotda mujassamlashgan. «Dam oluvchilar», tarixiy joylarni ko’rish bilan birgalikda, sanoat kundalik hayot, tabiat va h.klar bilan tanishishga qiziqishadi.
Konsultantlar fikriga Xiva shahrida bozor segmentlarining bu talablariga javob berish klientlari mavjud. Sayyohlarga axolini, ularning ovkatlari yashash tarzi, bozorlari, an’analari bilan yaqindan tanishishga imkon yaratadi. Ipak ishlab chiqarish va undan mato-to’qish, gilam-to’qish jarayonlarini gapirib va ko’rsatib berilsa, u sayyohlarda qiziqish uyg’otadi. Chet ellardan kelgan sayyohlarda qanday qilib «qurtdan gilamgacha» bo’lgan davrda ipakning olinishini bilish ishtiyoki tug’iladi. 2.
shunday turini kiritamizki, ular alohida bilimni talab qilib, ba’zi bir kishilar kategoriyasi uchun kuchli qiziqish uygotadi. Xorazm viloyatida ularni misol qilib, mejada ko’llar bo’yiga olib chiqish, to’qaylar, daryo bo’ylarida dam olish va shu
63 kabilarni amalga oshirish mumkin. Bundan tashqari turistik poxodlar, otda yurish, eshak va tuyada yurish va x.k.larni amalga oshirish mumkin.
3. Oldindan yig’ilgan tarixiy tajribalarni yo’qotish mumkin emas. Arxeologiya va ekologiya ishlarini olib borish, turli qazish ishlarini olib borish bilan bog’liq turizm tizimini rivojlantirish ham muhim ahamiyat kasb etadi. Keluvchilar chegaralangan songa qaramasdan bizning fikrimizcha Xiva shahrining foydalanish lozim bo’lgan imkoniyatidan maksimal foydalanish lozimdir. Turizm
faoliyatining bunday
alohida turlari
mamlakatning ommaboplashuviga va kelajakda yanada rivojlanishiga olib keladi. 2013 yil 15 mayda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 131- soni Qarori bilan “Xiva shaxrining 2030 yilgacha bo’lgan asosiy rejasi (genplan)” tasdiqlandi. Unga ko’ra Xiva shaxrida qurilish ishlari 2 davrga ajratilgan: 1. 1-bosqich: 2015 yilgacha qurilish va shaxarni kengaytitish; 2. 2-bosqich: 2030 yilgacha qolgan qismini qurilishi va shaxarni kengaytitish. Xiva shaxridagi o’zgarishlarni quyidagilarda ifodalash mumkin: 1.
Aholi va territoriyasi. 2030 yilga keib shaxar aholisi 95 ming kishiga yetadi va uning territoriyasi 830 gektardan 3408,6 gektarga etadi. 2.
uzunlikdagi ko’chalarda jamoat transpoti yuradi, 2030 yilga kelib, bu ko’rsatgich 100,95 km ga yetadi va 28,6 mln. passajir tashish mo’ljallangan. 3.
2030 yilgacha 67, 15 km vodopravod liniyasini qurish. 2015 yilga kelib, 50% aholi kanalisatsiya tizimiga ulanishi va 2030 yilga kelib 80% aholi kanalisatsiya tarmog’iga ulanishi lozim. 2015 yilgacha 63,4 kWt/soat va 2030 yilgacha 132,7 kWt/soat energiya yetkazib berish, issiqlik energiyasi 2015 yilgacha 86,08 Gkal/soat va 2030 yilgacha 140,76 Gkal/soat ga yyetkazish, gaz ta’minoti 2015 yilgacha 74,7 mln.n.kub.m/yil млн va 2030 yilgacha 122,3 mln.n.kub.m/yil bo’lishi kerak.
64
iqtisodiy va texnik ko’rsatgichlari 30 № № п/п Ko’rsatgichlar Birliklar
yil yanvar holatig a Rejalashtirilgan davr 2015 y. 2008 y n. %da 2030 y. 2015 y. % da. 1 2 3 4 5 6 7 8 I. Aholisi 1.
Shahar aholisi soni ming.
kishi 53,6
65,0 121,2
7 95,0
146,15 2.
Shaharga qo’shilishi mo’ljallangan qishloq pasyolkalari ta/ming
kishi. - 8/6,25 - 4/12,4
4 50/199,0
4 II. Asosiy obyektlar bo’yicha
Jami: ming. kishi
9,2 11,52 125,2 17,47 151,65 1. Sanoat korxonalarida ming. kishi
2,77 3,36 121,3 5,74 170,83
2. Ilmiy tadqiqot birlashmalari ming.
kishi 0,34
0,4 117,6
5 0,54
135,0 3.
Medetsina tashkilotlari ming. kishi
0,68 0,84
123,5 3 1,83 217,86 4.
Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va o’rta ta’lim muassalari ming. kishi
1,33 1,53
115,0 4 1,8 117,65 5.
Xomashyo tayyorlov tashkilotlari ming. kishi
0,11 0,14
127,2 7 0,17 121,43 6.
Aqminstrativ va boshqa shaharga tegishli bo’lmagan tashkilotlar ming. kishi
1,68 1,7
101,1 9 1,8 105,88 7.
Qurilish va montaj korxonalari ming. kishi
1,12 1,62
144,6 4 2,3 141,98 8.
Tashqi transport: avtomobil ming. kishi
0,08 0,43 537,5 1,15 267,44
Quvur
ming. kishi
0,13 0,13 100,0 0,14 107,7
9. Тuristik tashkilotlar ming.
0,18 0,31 172,2 0,7 225,8
30
www.lex.uz ma’lumotlari asosida tayyorlandi 65 kishi 2 10. Qishloq xo’jaligi ming. kishi
0,5 0,75 150,0 0,9 120,0
11. Boshqalar ming. kishi
0,28 0,31
110,7 1 0,4 129,0 III. Maydoni
Jami maydon gektar 830,0 2319,5 279,4 3408,6 146,95
Jami shaxar maydoni: shu jumladan: gektar
1476,3 3 - -
shaharga bo’ysunuvchi shaharcha va boshqa obyektlar gektar
646,33 - - - -
Shu jumladan:
а) Ko’chirilgan maydon - jami: gektar
660 1690,5
7 256,1
5 2663,4
4 157,55
Shundam:
1 kishiga hisoblanganda kv.м/kishi . 123,13 260,1 211,2 329,73 126,77 Shundan :
Uy joylar va mikrorayonlar - jami: gektar
528,0 1160,5
5 219,8
1842,0 5 158,72 1 kishiga hisoblanganda kv.м/kishi 98,5 178,55
181,2 7 193,9 108,6
Ko’kalamzorlashtirilg an maydonlar gektar
14,5 78,0 537,9 114,0 146,15
hisoblanganda kv.м/kishi 2,71 12,0 442,8 12,0 100,0
Qurlishga kiritilgan obyekt va maydonlar gektar
47,63 93,47 196,2 163,84 175,29
1 kishiga hisoblanganda kv.м/kishi . 8,89
14,38 161,7
5 17,25
119,96
Sport inshootlari gektar 7,8
35,75 458,3 52,25 146,15
1 kishiga hisoblanganda kv.м/kishi 1,46 5,5
376,7 5,5
100,0
O’quv muassalari va nodavlat notijorat tashkilotlari gektar 25,26
34,33 135,9 49,83 145,15
1 kishiga hisoblanganda kv.м/kishi 4,71 5,28 112,1 5,24 99,24
Suv yo’llari gektar 5,7
169,7 103,9
2 169,7
100,0
1 kishiga kv.m/kishi 1,06
26,1 85,66 17,86 68,43
66 hisoblanganda Sog’liqni saqlash muassalari gektar
10,11 10,11 100,0 10,11 100,0
hisoblanganda kv.m/kishi 1,89 1,55 82,01 1,06 68,39
Turizm va dam olish joylari gektar
21,0 29,44
110,6 7 29,44 100,0
1 kishiga hisoblanganda kv.m/kishi 3,92 4,53 91,33 3,1 68,4
Sanitar-himoya va himoyalangan suv zonasi
gektar - 79,22 - 82,22
103,79
1 kishiga hisoblanganda kv.m/kishi - 12,19
- 8,65
70,96
Zaxira maydon gektar - - - 150,0
-
1 kishiga hisoblanganda kv.m/kishi - -
15,79 -
b) Ko’chirilmagan maydon — jami: Га 170,0 628,93 369,9 745,16 118,48 1 kishiga hisoblanganda kv.m/kishi 31,72 96,7 304,8
5 78,4
81,08
Sanoat korxonalari, omborxona, baza va avtobazalar gektar 54,0
167,6 310,4 192,02 114,57
Muhandislik va gidrotexnik inshootlari gektar 14,7
16,4 111,5
6 67,0
408,5
Shu jumladan: gektar
Kollektor, elektr liniyalar va boshqalar gektar
13,5 48,8 361,5 43,9 89,9
Qabristonlar gektar 3,5
20,13 575,1 21,03 104,5
Magistral yo’llar, ko’chalar va avtostoyankalar gektar 17,3
297,7 1720,
8 372,7
125,2
Qishloq xo’jaligida foydalaniladigan yerlar
gektar 67
78,3 116,8
6 48,51
61,9 Download 0.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|