Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма
Download 3.89 Mb. Pdf ko'rish
|
Qurilish mashinalari.Qurilish jarayonlari texnologiyasi-maruza-1585404135
|
n
b m z Q 2 2 sm 3 /min bunda: z - aylantiruvchi g’ildirakdagi tishlar soni; m - shesternyani tishlashish moduli; 1.2-rasm. 1,2-tishli g’ildiraklar, 3- korpus. 45 Ь - shesternya eni, sm; p - aylantiruvchi shesternyani aylanish amplitudasi, min -1 . Porshenli xaydagichlar. Aksialьno-xaydagichli, radialьno-xaydagichli turlari bo’ladi. Eng ko’p tarqalgani birinchisi bo’lib, ular qurilish mashinalarining gidrouzatmalarida qulayroq ishlatiladi. Ish tartibi: suyuqlik, xaydagich validan aylanish o’qi 1-1 bo’yicha 3- burchak ostida 6-shayba va unga bog’langan porshenь 5-shatuni, 4-porshenь, D sh -diametr oraliq bo’yicha o’tkaziladi. Xaydagich, shaybani og’ishi xisobiga tsilindr porshenlarining oldinga va orqaga tomon xarakatga keltiradi. Bu yarim aylanish bilan shaybani xar bir porsheni, bir yo’nalish bo’yicha to’la tushib chiqadi. Ikkinchi yarim aylanishda esa, teskari yo’nalish bo’yicha porshenь xarakatlanadi. Taqsimlovchi ( 7 ) yordamida porshenni chapga xarakati bilan tsilindr bo’shlig’i gidrosistemaning to’ldiruvchi chizig’i bilan qo’shiladi, teskari suyuqlikda so’ruvchi (tortuvchi) chizig’i bilan mos tushadi. Bunday xaydagichning xaydashi shayba qiyaligi ga bog’liq. Moslashtiriladigan xaydagichlarda shayba qiyaligi maxsus qismlar orqali boshqarib turiladi(1. 3. rasm). Aksialьno-porshenli xaydagichni xaydash ko’rsatkichi quyidagicha bo’ladi. tg n D i d Q б 2 0785 bunda: d-tsilindr diametri, sm; i-tsilindr soni; D b -tsilindr markazi bo’yicha doira diametri, sm; p - xaydagich valining aylanish ampliatudasi, min -1 . Agar 0 bo’lsa qiyalik shayba va tsilindr blok 1-1 o’q bo’yicha aylanadi, ya’ni porshenlarga «qaytarma-tushirma» xarakat qo’shilmaydi va xaydagich unumdorligi 0 Q bo’ladi. Aksialьno – porshenli xaydagichlar 40-50 MPa bosim bilan 750 l/min va val aylanishi 1000-3000 min -1 da 0,85-0,9 ga qadar ish unumdorligi bilan ishlay oladi. Kurakchali xaydagichlar. Bunday xaydagichlar 3-korpus va aylantiruvchi valga markazdan qochma kuch ta’siri doirasida o’rnatilgan 8-rotor va uni teshikchalariga o’rnatilgan 9-plastinka orqali boshqariladi. Aylanish xisobiga korpus va kurakchalar orasidagi oraliq prujinalar orqali korpusga tegib jipslashadi. Natijada kamera xosil bo’ladi, ya’ni suyuqlikni V bo’shliqdan N sochuvchi bo’shliqgacha tashuvchi xolat yuz beradi. Bunda rotor markazidan qochma kuch ye qanchalik katta bo’lsa, uzatilayotgan suyuqlik xajmi shuncha katta bo’ladi. Natijada so’rilish bo’shlig’idan suyuqlikni o’tishi V bo’shliqda muallaq bo’shliq paydo qiladi va bu suyuqlik bakidan so’rishni ta’minlaydi. Xaydagichni ish unumdorligi quyidagicha topiladi: 2 2 2 р c r r b n Q bunda n - rotorni aylanish amplitudasi, min -1 ; Ь - plastina eni, sm; g s ; g r - stator (korpus) va rotor radiusi, sm. Bunday xaydagichlar 16-18 MPa bosim va foydali ish koeffitsienti 0,8-0,85 bilan ishlaydi. Kompressorlar. qurilishda xavo yordamida ishlovchi qo’l kuchi mashinalarini xavo bilan ta’minlovchi qurilmalardir. SHuning uchun dvigatellarni uzatish sistemalarida xavo yig’uvchi va ularni yetqazuvchi manbaa sifatida kompressor moslamalari (xavo xaydovchi stantsiyalar) o’rnatiladi. qurilishda kompressor stantsiyalari ko’chirib o’rnatilishiga ko’ra uchta turga bo’linadi: ko’chiriluvchi, pritsepli va o’zi yurar. 1.3- rasm. Porshenli xaydagich. 46 Birinchisi oddiy, kichik ish unumdorligi bilan ishlaydigan bo’lib, g’ildirakli ramalarga o’rnatiladi. Bularni qurilish maydonchasida ko’chirib yuriladi. Pritsepli kompressorlar ikki o’qli, g’ildirakli aravachalarga o’rnatilib, avtomobilь yoki traktorlar yordamida xarakatlanadi. O’ziyurar xavo xaydagichlar asosan yuk tashuvchi avtomobillarga o’rnatilgan bo’ladi. Ular ishlash printsiplariga ko’ra: porshenli, rotatsion va vintli turlarga bo’linadi (1.4- rasm). Porshenь tsilindr ichida xarakatlanib, borib- kelish xarakati bilan uzatish qismlari orqali tirsakli vali va shatun yordamida dvigatelь orqali ta’minlanadi. TSilindr qopqog’ida avtomatik tarzda so’ruvchi va sochuvchi klapanlar (3 va 4) xarakatlanadi. Porshenni pastga xarakatida «qo’zg’almas» nuqtada tsilindrda so’rilish xosil bo’lib klapan (3) ochiladi va tashqi xavo so’riladi. SHu tariqa bosim xosil bo’ladi. Bunda bosim 0,8 MPa ga boradi. 4-klapan ochilishi bilan siqilgan xavo tashqariga chiqib, xavo to’plagichda yig’iladi. Bu bir tsiklda bajariladi. Ular bir yoki ko’p tsilindrli bo’ladi. O’zok, muddat ishlashi uchun ular suv yoki xavo yordamida sovitilib turiladi. qurilish mashinalari xisoblangan kompressorlar oddiy, arzon, xavo yordamida sovutiladi. qurilishda ularni mexnat unumdorligi 0,8 MPa bo’lib, foydali ish koeffitsienti 1m 3 /min atrofida bo’ladi. Ko’chirilib yuruvchi kompressorlarni mexnat unumdorligi 10 m 3 /min, bosimi 0,8 MPa gacha boradi. Rotatsion kompressorlar ishlash mobaynida avtomatik ravishda siqilgan xavo bo’shlig’iga yog’ sochilib turadi. Bu esa uni sovitib turish bilan bir vaqtda detallarni moylab turadi. Sanoatda ish unumdorligi 10m 3 /min, bosimi 0,8 MPa li rotatsion kompressorlar ishlatiladi (1.5. rasm). 1.5- rasm. Rotatsion kompressor sxemasi. 1,2-xavo so’riladigan oraliq bo’shliqlari; 3,4-_xavo siqiladigan va sochiladngan oraliq bo’shliqlari; 5,6-xavoni jamlovchi oraliq bo’shliqlari 7-kurakchalar;8-tsilindr; 9-rotor. Vintli kompressorlar bunda bitta tishli g’ildirak aylantiruvchi xisob-lanadi. Vintlarni ko’ndalang kesimi doimo bir xil bo’lib, ular aniq tekislangan korpus ichiga o’rnatiladi. Ya’ni ular bir-biri bilan kesishib (1.6-rasm) sakkizlik shaklida xarakatlanadi. Download 3.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|