Uslubiy ko‘rsatma t oshkent 2020 Tuzuvchilar: Mamarasulova F. S., Karimov R. Ch. «Elektr ta’minoti ishonchliligi»

3.3.Mustаqil bajarish uchun misоllаr.
1-misol. Sanoat korxonasi elektr motorining statori chulg‘amini tuzatish jarayonida izolyasiyaga shikast yetish holati, haddan tashqari kuchlanish oshishi yoki noto‘g‘ri foydalanish natijasida buzilishi mumkin. Ma‘lum muddatda T ehtimollik q₁ izolyasiyaning shikastlanishiga teng. Haddan tashqari kuchlanish oshishi ehtimolligi – q₂ va q₃ noto‘g‘ri foydalanishga teng bo‘ladi. Shikastlanishning sababi bo‘lgan ehtimollikni topish: 1) izolyasiyaning shikastlanishi; 2) haddan tashqari kuchlanish oshishi; 3) noto‘g‘ri foydalanish; 4) izolyasiyaning shikastalanishi va haddan tashqari kuchlanish oshishi; 5) izolyasiyaning shikastalanishi va noto‘g‘ri foydalanish; 6) haddan tashqari kuchlanish oshishi va noto‘g‘ri foydalanish; 7) izolyasiyaning shikastlanishi, haddan tashqari kuchlanish oshishi va noto‘g‘ri foydalanish.
Variantlarga asosan q_1, q_2, q₃ ehtimolliklar 3.1-jadvalda keltirilgan.
3.1-jadval.

№	q1	q2	q3	Buzilish sabablari
1.	0,192	0,091	0,011	1), 2), 6)
2.	0,188	0,082	0,012	2), 3), 5)
3.	0,175	0,093	0,014	1), 3), 7)
4.	0,193	0,116	0,015	1), 4), 7)
5.	0,182	0,105	0,013	2), 4), 5)
6.	0,168	0,095	0,016	2), 4), 7)
7.	0,195	0,088	0,017	3), 4), 5)
8.	0,201	0,097	0,012	1), 4), 5)
9.	0,197	0,089	0,014	2), 4), 5)
10.	0,185	0,087	0,019	1), 3), 4)

Nazorat savollari:
1. Bog‘liq bo‘lgan hodisalar uchun ehtimollik qonunini ta‘riflang va uning formulasini keltiring.
2. Bog‘liqlik hodisasi uchun ko‘paytirish qonunini ta‘riflang va uning formulasini keltiring.
3. To‘liq ehtimollik formulasini izohlang va uning formulasini keltiring.


4-AMALIY MASHG‘ULOT
GIPOTEZ TEOREMASI (BAYES FORMULASI)

Reja:
4.1.Nazariy qism.

4.2.Mаsаlаlаrni yechish uchun misоllаr.
4.3.Mustаqil bajarish uchun misоllаr.


Amaliy mashg‘ulotning maqsadi: Talabalarga gipotez teoremasi (bayes formulasi) va ular to‘g‘risidagi qonunlar haqida ma‘lumot berish. Gipotez teoremasi (bayes formulasi) va ular to‘g‘risidagi qonunlari haqida talabalarda amaliy ko‘nikma hosil qilish.


4.1. NAZARIY QISM
A hodisadan B hodisagacha shartli ehtimollik hodisasi ( ) B hodisa ro‘y berganda A hodisa ehtimollik hodisasi deb ataladi.
1. Bog‘liq bo‘lgan hodisalar uchun ehtimollik qonuni. A hodisadan B hodisagacha shartli ehtimollik hodisasiтштп bir-biriga mos yoki bir-biriga bog‘liqligi ularning ehtimollik munosabatlarining bir vaqtda va uning ikkinchi hodisaning ehti-molligiga bog‘liq:

shunda,

2. Bog‘liqlik hodisasi uchun ko‘paytirish qonuni. Ko‘paytma ehtimolligi yoki bir vaqtning o‘zida ikki bog‘liq va bir-biriga mos hodisalarning bittasini joyiga ega bo‘lgan sharti bilan bitta ehtimollik ko‘paytmaning boshqa shartli ehtimollikka tengdir.

3. Bayes formulasi (gipoteza teoremasi). Bu formula yakka hodisalar natijasi bo‘yicha aniqlash imkoniyatini beradi. To‘liq natijalar sistemasini tashkil etuvchi A₁, A₂, A₃ lar to‘liq guruhlarga ega:

B hodisada bu tasodifiy hodisaning asossiz natijasini ko‘paytirish qonuni bo‘yicha bir-biriga bog‘liq hodisalar uchun yozish mumkin:

Bayes formulasini qo‘yish mumkin:

yoki

to‘liq ehtimollik formulasi bo‘yicha aniqlanadi:
.