ЎҚув мақсадларини тўҒри белгилашнинг инновацион таълим технологияларини қЎллашдаги аҳамияти

Одатда педагог ва талабанинг ўқув ёки тарбиявий характердаги хатти-ҳаракатлари маълум ҳолатни инобатга олиш билан белгиланади. Асосий ҳолатлар феъллар ёрдамида ифодаланади

“Б.Блум таксономияси”да ифодаланган асосий феъллар

№	Мезонлар	Мезонларга мос феъллар рўйхати
1.	Билиш	Айтиш Ёзиш Ёдга олиш Ёдда тутиш Ахборот бериш	Тасвирлаш Фарқлаш Танлаб олиш Айтиб бериш Такрорлаш
2.	Тушунтириш	Тушунтириш Далиллаш Алмаштириш Белгилаш Кўчириш	Изоҳлаш Очиб бериш Қайта ишлаш Намойиш этиш Тизимлаштириш

“Б.Блум таксономияси”да ифодаланган асосий феъллар

3.	Фойдаланиш	Татбиқ этиш Ҳисоблаш чиқиш Намойиш қилиш Фойдаланиш Ўқитиш	Аниқлаш Амалга ошириш Ҳисоблаш Ечиш Аниқлаш
4.	Таҳлил қилиш	Фараз қилиш Олдиндан кўриш Келтириб чиқариш Ажратиш Турлаш	Саралаш Бўлиб чиқиш Текшириб кўриш Гуруҳлаштириш Туркумлаштириш

“Б.Блум таксономияси”да ифодаланган асосий феъллар

5.	Синтезлаш	Режалаштириш Ишлаб чиқиш Тузиш Лойиҳалаш Умумлаштириш	Бирлаштириш Кашф қилиш Тизимлаштириш Яхлитлаштириш Яратиш
6.	Баҳолаш	Ташхислаш Назорат қилиш Текшириш Ўлчаш Таққослаш	Солиштириш Аниқлаш Исботлаш Асослаш Баҳолаш

Ўтган асрнинг 50-60 йилларида ўқув мақсадларини ташқаридан кузатиладиган ҳаракат моҳиятига кўра яхлит ифодалаш технологияси – бихевиоризм ғояси шаклланди

Бихевиоризм (инг. “behaviour” – хулқ, хатти-ҳаракат) – инсон руҳиятини фақатгина у томондан бевосита ифодаланган ва кузатиш имконияти бўлган хатти-ҳаракат, нутқ асосида таҳлил қилиниши, ўрганилишини ёқловчи таълимот

Америка психологиясининг асосий йўналишларидан бири бўлган бихевиоризм бевосита амалий характерга эга

Ўқув мақсадларини бихевиористик усулда алоҳида қисмларга ажратиш уларни ташқаридан кузатиладиган хатти-ҳаракатларга айлантириш, яъни қатъий назорат қилиш мумкин бўлган ҳаракатлар билан ифодалаш саналади

М: “таништириш”, “қайтариш”, “ёзиб олиш” ўрнига “билиш” ва “тушуниш” нисбатан аниқроқ. Шу боис ўқув мақсадларини аниқлашда “билиб олиш”, “ўз учун кашф этиш”, “идрок қилиш”, “сезиш”, “тушуниш” каби умумий маъно берувчи ҳолатлар ўрнига “танлаш”, “номини айтиш”, “санаб бериш”, “ёзма тарзда ифодалаш”, “таърифлаш”, “кўрсатиш” каби феълларни қўллаш самарали

Амалий топшириқ: Қуйидаги мавзуларда ЎМни белгиланг! 1. АЛ ва КҲК учун мўлжалланган “Чақирувга қадар бошланғич тайёргарлик” фанидан “Разкедка” мавзуси бўйича. 2. АЛ ва КҲК учун мўлжалланган “Маънавият асослари” фанидан “Табиатни асраш – инсон маънавиятининг муҳм белгиси” мавзуси бўйича

“КЛАСТЕР” ГРАФИК ОРГАНАЙЗЕРИ (ГО)

• “Кластер” (ғунча, тўплам, боғлам) график органайзери пухта ўйланган стратегия бўлиб, уни ўқувчи (талаба)лар билан якка тартибда, гуруҳ асосида ташкил этиладиган машғулотларда қўллаш мумкин. Кластерлар илгари сурилган ғояларни умумлаштириш, улар ўртасидаги алоқаларни топиш имкониятини яратади

ГОдан фойдаланиш шартлари:

• Нимани ўйлаган бўлсангиз, уни қоғозга ёзинг! Фикрингизнинг сифати ҳақида ўйлаб ўтирмай, шунчаки ёзиб боринг!

• Ёзувингизнинг орфографияси ёки бошқа
• жиҳатларига эътибор берманг!

• Белгиланган вақт ниҳоясига етмагунича, ёзишдан тўхтаманг! Агар маълум муддат ўйлай олмасангиз, у ҳолда қоғозга бирор нарсанинг расмини чиза бошланг! Бу ҳаракатни янги ғоя туғилгунига қадар давом эттиринг!

• Муайян тушунча доирасида имкон қадар кўпроқ янги ғояларни илгари
• суриш, улар ўртасидаги ўзаро алоқадорлик, боғлиқликни кўрсатинг!

ГО ёрдамида топшириқ бўйича фикрлар кластер (алоҳида қисмлар) тарзида қуйидагича ифодаланади:

Амалий топшириқ: Ўрганилган мавзу бўйича кичик гуруҳларда кластерни шакллантиринг!

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!