ЎҚув-методик қЎлланма ўзсср халқ таълими вазирлиги


Download 1.44 Mb.
bet85/85
Sana15.09.2023
Hajmi1.44 Mb.
#1678555
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   85
Bog'liq
Roza Qurbongaliyeva O\'rta asrlar tarixi

МУНДАРИЖА



Кириш




3










1-мавзу

Эрамиздан аввалги I аср ва эрамизнинг 1 асрида қадимги гсрманларнинг ижтнмоий тузуми............

10











2-мавзу

«Сали ҳақиқати» бўйича франкларнинг хўжалиги ва ижтимоий тузуми.................................................

35











3-мавзу

«Деҳқончилик қонуни» бўйича Внзантия жамоаси ва феодал муносабатларнинг ривожланиши..............................................................

55










4-мавзу

Франклар давлатида феодаллашиш жараёни (VII— VIII асрлар) ....................................................

65











5-мавзу

VIII—IX асрларда феодал поместьеси.....................

82










6-мавзу

Араблар ва ислом динининг пайдо бўлиши, унинг ижтимоий моҳияти.....................................................

100











7-мавзу

XII—XV асрларда ўрта аср ғарбий евронасида шаҳарлар ва ҳунармандчилик цехлари....................

119











8-мавзу

XIII—XIV асрларда Франция деҳқонларинпнг аҳволи ва Жакерия.....................................................

144











9-мавзу

XIII асрда Англияда сиёсий кураш ва «Эркинликларнинг буюк хартияси»........................

165











10-мавзу

XIII—XIV асрларда Англия деҳқонларининг аҳволн ва Уот Тайлер қўзғолони (1381 й.) .............

181











11-мавзу

XII—XV асрларда Чехия ва Гусчилар уруши.........

198










12-мавзу

ХVI асрда Германияда деҳқонлар уруши ...............

227










13-мавзу

ХVI асрда Англияда ерларни тўсиб олиш ва Роберт Кет қўзғолони................................................

247











14-мавзу

Ришельенинг «Сиёсцй васияти» бўйича Франция абсолютизмииинг синфий моҳиятн.........................

264


На узбекском языке


РОЗА КУРБАНГАЛИЕВА

УЧЕБНО-МЕТОДИЧЕСКОЕ ПОСОБИЕ


ПО КУРСУ ИСТОРИИ
СРЕДНИХ ВЕКОВ

Для студентов исторических


факультетов педииститутов

Переработанное и дополненное


2-издание


Ташкент «Укитувчи» 1991
Муҳаррирлар Д. Бегимқулов, М. Маҳмудова
Мусаввир А. Шмаков
Техник муҳаррир Т. Золотилова
Мусаҳҳиҳ Ш. Тўлаганов

ИБ № 5218


Теришга берилди 10.11.89. Босишга рухсат зтилдн 01.01.91. Формати 81 Х 108. Тип коғози № 2. Литературная гарнитураси. Кегли 10 шпонсиз. Юқори босма усулида босилди. Шартли б.л. 14,7. Шартли кр. -отт. 14,86. Нашр л. 14,71 Тиражи 10000. Зак. № 18 0. Баҳоси келишилган нархда.

«Ўқитувчи» нашриёти 700129. Тошкент, Навоий кўчаси 30. Шартнома 07—181—90.


Область газеталарининг М. В. Морозов номндагн бирлашган нашриёти ва босмахонаси. Самарканд ш. ( У. Турсунов кўчаси, 82. 1991.


Объединенное издательство н типография областних газет им. М. В. Морозова, Самарканд, ул. У. Турсунова, 82.


К 80



Курбонгалиева Р.
Ўрта асрлар тарихи: Ўқув-методик қўлл.: Пед. ин-тларининг тарих фак. студ. учун ўқув-методик қўлл. — Т.: Ўқитувчи, 1991. — 280 б.


Курбангалиева Р. Учебно-методическое пособие по курсу истории средних веков: Для студ. ист. фак. пед. ин-тов.

ББК 63.3 (0) 4я73.



1 Эслатма: қўлланмада манбалардан берилган матнларни муаллифнинг ўзи тўплаб эркин таржима қилган. Китобнинг ҳажми ортиб кетганлиги сабабли моддалардаги айрим параграфлар қисқартирилди.

2 Ф. Энгельс. Марка. — К. Маркс и Ф. Энгельс. Соч.; 19-том, 327-345- бетлар.

3 «Древние германцы». Сборник документов. Сост. М.Н.Греков, С.П.Моравский и А.И Неусихин. М. Соцэкгиз., 1937, 11-29-бетлар.

4 «Древние германцы». Сборник документов. Сост. М.Н.Греков, С.П.Моравский и А.И Неусихин. М. Соцэкгиз., 1937, 55-81-бетлар.

5 Карпат тоғлари.

6 У пайтда Скандинавияни орол деб ҳисоблашарди.

7 Соррат – Рим кумуш чақа пулн. бигат — икки от қўшилган аравача тасвири туширилган, кумуш динор қўшилган.

8 Тогу — балоғатга етганлигини тан олиш одати.

9 У вақтда германларда ҳали давлат йўқ эди. Тацит уларга Рим тартибларини кўчиради. Қабила кўзда тутилади.

10 Отларнинг эгар-жабдуғини безайдиган қимматбаҳо тўқа.

11 Дунай, Рейн қирғоқлари.

12 Баъзи бир тадқиқотчиларнинг кўрсатишича: «ер ҳамма қишлоқ томонидан хўжалик аъзоларининг сонига қараб эгалланади ва улар уни сифатига қараб ўзаро бўладилар.

13 «Древние германцы». Сборник документов. Сост. М.Н.Греков, С.П.Моравский и А.И Неусихин. М. Соцэкгиз., 1937, 42-51-бетлар.

14 Плиний Шимолий денгизни кўзда тутади.

15 Яъни — торф.

16 Убилар — Рейннинг ўнг қирғоғида яшовчи герман қабилалари. Цезарь даврида римликлар томонилан бўйсундирилиб, сўнгра анча романлашганлар.

17 Мергель — оҳакли тупроқ.

18 «Древние германцы». Сборник документов. Сост. М.Н.Греков, С.П.Моравский и А.И Неусихин. М. Соцэкгиз., 1937, 55-81-бетлар.

19 Страбон албатта, давлат тузумини эмас, балки германлардаги ҳали уруғ-қабила кўринишида бўлган бошқариш тартибини кўзда тутади.

20 Альбия — Эльба.

21 Страбоннинг бу маълумотига танқидий қараш лозим; Цезарнинг маълумотидан германлардаги деҳқончиликни биламиз.

22 Бу фармондан парчалар «Сали ҳақиқати»иинғ иловасида келтирилган» («Салическая правда». проф. Н.П.Грацианский таржимаси. М., 1960).

23 Аллод кейинчалик жамоанинг хусуснй мулкига айланади.

24 Солид — Рим-Византияда чиқадиган олтин танга бўлиб, IV—VI асрларда франклар ўртасида ҳам кенг тарқалган.

25 Лит — ярим эркин киши.

26 «Салическая правда». проф. Н.П.Грацианский таржимаси. М., 1950.

27 Денарий — кумуш танга, 40 кумуш денарий битта солидни ташкил қилади: кейингиларда биз жарималарни денар билан тўланганини ёзмаймиз.

28 Қиз ўғирлаган киши билан никоҳдан ўтиши учун ўғирланганлиги ҳақида фикр юритилади.

29 Бу ерда қулнинг меҳнатини ўзаро бўлиб олиш ҳақида фикр юритилади.

30 Рейпус — ҳақ тўлаш.

31 Тунгин, ёки центенарий — юзлар суди мажлисинннг раиси.

32 Ўлганшшг ўғиллари кўзда тутилади.

33 Мортит — ижарачи; марти — ижара ҳақи, ҳосилнинг 1/10 ига тенг.

34 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С. Д. Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1961, 344-351-бетлар.

35 12 фоллев 1/24 тангага тенг, танганинг қийматн 4,5 олтинга тенг.

36 «Сборник документов по социально-экономической истории Византии»., М., 1951, 119-120-бетлар.

37 Прекарий — икки томондан тузилган битим ҳақидаги ҳужжат. Агар прекарий сўровчн томонидан ёзилган бўлса, прокарий деб аталади, агар прекарий берувчн ер эгасн томонидан ёзилган бўлса престарний деб аталади.

38 Коммендация — латинча соmmendacio, сўзидан олинган «ҳомий» демакдир.

39 «Хрестоматия по истории средних веков». том 1, 1961, 431-бет


40 Фогт — черков ташкилотларига қарам кишилар устидаи суд ва маъмурий функцияларни амалга оширувчн амалдор руҳоний шахс. Деҳқон жамоаларига ҳомийлик қилувчи фогт, амалда уларни ўзига бўйсундириб, кейинчалик жамоа ерларини ўзининг хусусий мулкига айлантиради.

41 «Хрестоматия по истории средних веков». Н.П.Грацианский ва С.Д.Сказкин таҳрири остида, 1-жилд 3-нашри, Учпедгиз, М., 1953. 148-149-бетлар.

42 Бу формула Испанияда тузилган Вестгот тўпламига кирган, лекин унда ёритилган жараёнлар франк давлати учун ҳам жуда характерлидир.

43 И.П.Грацианский. Западная Европа в средние пека. М. — Л., 1926. 35-бет.

44 И.П.Грацианский. Западная Европа в средние века. Источники социально-экопомическойи нстории. М., — Л., 1925, 34-бет.

45 «Хрестоматия по истории средних веков». Н.П.Грацианский ва С.Д.Сказкин таҳрири остида, 1-жилд 3-нашри, Учпедгиз, М., 1953. 152-бет.

46 Социальная история средневековья. Е.А.Косминский ва Л.Д.Удальцов таҳрири остида. М. — Л., 1927, 142-150-бетлар.

47 И.П.Грацианский. Западная Европа в средние пека. М. — Л., 1926. 35-бет.

48 Хрестоматия памятников феодального государства и права стран Еврони. М., Госюриздат, 1961, 50-бет.


49 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С. Д. Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1961, 435-бет.

50 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С. Д. Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1961, 435-бет.

51 Н.П.Грацианский. Бургундская деревня в X — XII столетиях. М., 1935, 68-бет.

52 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С.Д.Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1961, 435-бет.

53 Социальная история средневековья. Е.А.Косминский ва Л.Д.Удальцов таҳрири остида. М. — Л., 1927, 184- бет.

54 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С. Д. Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1961, 433-бет.

55 Социальная история средневековья. Е.А.Косминский ва Л.Д.Удальцов таҳрири остида. М. — Л., 1927, 195- бет.

56 Социальная история средневековья. Е.А.Косминский ва Л.Д.Удальцов таҳрири остида. М. — Л., 1927, 196- бет.

57 Социальная история средневековья. Е.А.Косминский ва Л.Д.Удальцов таҳрири остида. М. — Л., 1927, 184- бет.

58 И.П.Грацианский. Западная Европа в средние века. Источники социально-экопомическойи нстории. М., — Л., 1925, 62-69-бетлар.

59 Ўша жойда.

60 И.П.Грацианский. Западная Европа в средние века. Источники социально-экопомическойи нстории. М., — Л., 1925, 62-69-бетлар.

61 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С. Д. Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1961, 452-455-бетлар.

62 И.П.Грацианский. Западная Европа в средние века. Источники социально-экопомическойи нстории. М., — Л., 1925, 62-69-бетлар.

63 Ўша жойда.

64 Фиск — давлат қурилишларининг йиғиндиси, Фискка бир неча помсстьелар кириши мумкин бўлган. Ҳар фискнинг алоҳида бошқарувчиси бўлган.

65 Модийиинг иккита тури мавжуд бўлиб, бири (кичик) — тахминан 14 метр, иккинчиси Карл Буюк томонидан белгнланган бўлиб, тахминан 21 метр эди.

66 Короб 12 модийга тенг.

67 Провендарийлар — ҳар куни поместьеда ишловчи ўз чек ерларига эга бўлмаган, тўлиқ ҳолда ҳукмдорлик қарамоғида бўлган шахслар.

68 Вайда — кўк бўёқ олинадиган ўсимлик.

69 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. С. Д. Сказкина, том 1, М., Соцэкгиз, 1962, 452-455-бетлар.

70 Стаффельзее — Аугсбург епископлигида жойлашган.

71 Пенс — ўлчов бирлиги, 30 кг га тенг.

72 Социальная история средневековья. Е.А.Косминский ва Л.Д.Удальцов таҳрири остида. 1-жилд, 142-150-бетлар.

73 Бонуарий, арипенн, пертик — ер ўлчовларн. Бонуарийда (тахминан десятина 10 арииенн ёки 50 пертик). Арипенн бонуарийнинг ўндаи бири. Пертикни баъзида бонуарийнинг 1/50 деб ҳисоблашади. Катта пертик ёки арипеннипг 1/50 кичик пертик дейилади.

74 Модий қанчалиги кўрсатилмаган (ред.).

75 Хрестоматия по истории средних веков. 217-250-бетлар.

76 Фарсаҳ хачир бемалол юриб, бир соатда босиб ўтадиган масофа.

77 Мен — бир суткада ўлчанадиган ноаниқ ўлчов.

78 Мужавирлар — бу ерда авлиёлар, Оллоҳнинг истагини тар- ғиб қнлувчилар маъносида.

79 Мағриб — Шимолий Африканинг ғарбидаги араб мамлакатлари (ҳозирги вақтда Марокаш, Жазоир, Тунис).

80 «Хрестоматия по истории средних веков». Под ред. М.П.Грацианского и С.Д.Сказкина. 1-том, М., 1949, 247-250-бетлар.

81 Қурайшлар — Каъбанинг калитларига эгалик қилган Ҳижоздаги қабила.

82 Китоб — Қуръон.

83 «Коран». Законодательная книга Мохаммеданского вероучения. Казань, 1877, 149, 153, 420-бетлар.

84 «Средиие века» тўпламида М., СССР ФА нашриёти, X—XI чиқиши, 1957—1958.

85 Проба — олтиннинг қанчалик софлигини кўрсатиш учун урилган тамға.

86 Л. И. Киселева. «Средние века» тўплами, М., СССР ФА нашрнёти, X чиқиши, 1957, 351-356-бетлар.

87 Тонлье — давлат фойдаси учун товардан олинадиган солиқ.

88 Л. И. Киселева. «Средние века» тўплами, М., СССР ФА нашриёти, X чиқиши, 1957, 358-360-бетлар.

89 Социальная история средневековья. 277-бет.

90 Л. И. Киселева. «Средние века» тўплами, М., СССР ФА нашрнёти, XI чиқиши, 1958, 205- бет.

91 Немецкий город XIV—XV в. Материаллар тўплами. В. В. Стоклицкая-Терешкович. Соцэкгиз, М., 1936. 57-бет.

92 А. А. Кирилова. Ученне записки. — МГПИ. им. Ленина. каф. истории средних веков. т. 59. 3-сон, 1949, 63—64-бетлар.

93 Немецкий город XIV — XV в. в. 34-36-бетлар.

94 Ўша вақтда рейн гульдени 3 марка ва 4 шиллингга тенг эди.

95 Вайспфеннинг — оқ, яъни кумуш пфеннинг, икки шиллингга тенг.

96 А. А. Кирилова. Ученне записки. — МГПИ. им. Ленина. каф. истории средних веков. 59-том. 3-сон, 1949, 60-61-бетлар.

97 Олдермен — шаҳар оқсоқоли.

98 Марка — 13 шиллинга ва 4 пенсга тенг; 1 шиллинг — 12 пенсга тенг.

99 А. А. Кирилова. Ученне записки. — МГПИ. им. Ленина. каф. истории средних веков. т. 59. 3-сон, 1949, 55-бетлар.

100 «Немецкий город XIV вв.» Сб. мат. В. В. Стоклицкая-Терешкович М., Соцэкгиз, 1963, 55-бет.

101 Ўша китоб, 54 — 55 бетлар.

102 Хрестоматия по истории средних веков. 404-бет.

103 Германия ва Францияда хотин-қизларнинг ипак тўқиш, ипак йигириш ва бошқа махсус цехлари мавжуд эди. Уларда усталар. халфалар, шогирдлар фақат хотин-қизлардан эди.

104 Немецкий город XIV—XV в. в. 25-29-бетлар.

105 Ипакни ишлашда баъзи бир машиналарнинг кириб келиши назарда тутилади.

106 Рейн гуяьдени — 3 маркага ва Кёльн валютасининг 5 шиллингига тенг.

107 Немецкий город XIV — XV вв., 70-71-бетлар.

108 Альбус — вайспфеннингга тенг.

109 Хрестоматия по истории средних веков, 406-407-бетлар.

110 «Хрестоматия по истории средних веков». С. Д. Сказкин таҳрири остида, II жилд, II том, М„ Соцэкгиз, 1963, 360-361-бетлар.

111 Версон қишлоғи Нормандиянинг Одон дарёси қирғогида жойлашган. Поэмада сервларии озод қилиш натижасида ўз эркинлигига эга бўлган вилланлар ҳақида эмас, балки эски вилланлар деб аталган вилланлар ҳақида гап бормоқда.

112 Хрестоматия по истории средних веков. Н. П. Грацианский ва С. Д. Сказкин таҳрири остида, II жилд. М., Учпедгиз, 1950, 47-49-бетлар.

113 Хрестоматия по истории срелних веков. С. Д. Сказкин таҳрнрн остида, II жилд. Соцэкгиз, М., 1963, 307-369-бетлар.

114 Шитница — дон омбори.

115 Денарий (денье) — эски фраицуз чақа пули; 12 денарий 1 су ни ташкил қиларди; 20 су 1 ливрга тенг келарди.

116 Прево — қирол доменидаги алоҳида округии бошқарувчи амалдор шахс.

117 Париж ливри — 20 су.

118 Талья — Франция деҳқонларининг мажбуриятларидан бири, ҳажми «сеньор» хоҳишн билан белгиланадиган асоссиз талья соли0и хам мавжуд бўлган.

119 Французская деревня XII — XIV вв. и Жакерия. Ҳужжатлар. С. А. Косминский ва А, Д. Удальцов таҳрири остида, М. — Л., Соцэкгиз, 36-бет.

120 Хрестоматия по истории средних веков. Н. П. Грацианскии ва С. Д. Сказкин таҳрири остида, II жилд, Учпедгиз, М.. 1950, 44-45-бетлар.

121 Французская деревня XII — XIV вв. и Жакерия. Ҳужжатлар С. А. Косминский ва А. Д. Удальцов таҳрнри остида, М. — Л., Соцэкгиз, 36-бет.

122 Официаллар — амалдор шахслар.

123 Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. Н. П. Грацианского и С. Д. Сказкина. II том., Учпедгиз, 1950, 45—46-бетлар.

124 Франк — эски француз тилида «эркин» демакдир.

125 Баляж — бальилар ихтиёридаги округлар.

126 Хрестоматия по истории средних веков. Н. П. Грацианский ва С Д Сказкин таҳрири остида, II жилд, Учпедгиз, М., 1950 г. 49-55-бетлар.

127 Диоцез — епархия черков округи.

128 Хрестоматия по истории средних веков. Н. П. Грацианский ва С Д Сказкин таҳрири остида, II жилд, Учпедгиз, М., 1950 г. 53-54-бетлар.

129 Хрестоматия по истории средних веков. Н. П. Грацианский ва С Д Сказкин таҳрири остида, II жилд, Учпедгиз, М., 1950 г. 54-57-бетлар.

130 Учта табақа вакиллари — йирик феодаллар, руҳонийлар ва шаҳарлик зодагонлар.

131 «Монжуа» — француз рицарларининг ҳарбий ҳайқириқлари.

132 Хрестоматия по истории средних веков. С. Д. Сказкин таҳрири остида, II жилд., Соцэкгиз, 1963, 381-382-бетлар.

133 Хрестоматия по истории средних веков. С. Д. Сказкин таҳрири остида, II жилд., Соцэкгиз, 1963, 389-391-бетлар.

134 Хрестоматия по истории средних веков. II жилд., Соцэкгиз, 1963, 391-393-бетлар.


135 Памятники истории Англии XI — XIII вв. (Под ред. Д. М. Петрушевского.) М., Соцэкгиз, 1936; 88-бет.

136 Хвестоматия по истории средннх веков. Н. П. Грацианский ва С Д Сказкин таҳрири остида, II жилд, Учпедгиз, М., 1950 г. 73-74-бетлар.

137 Легат — Рим папасининг элчиси.

138 1208 йилда папа томонидан Англияга интердикт қўйилган (черков хизматларини ман қилиш).

139 1215 йил 2 февраль.

140 Ўзини крестчи деб эълои қилиб крест юришида иштирок этишта ваъда берди.

141 Ренименд воҳаси — қирол томонидан «Эркинликларнинг буюк хартияси» тасдиқланган жой.

142 «Памятники истории Англии XI — XIII вв. Тузувчи Д. М. Петрушевский. Соцэкгиз, М., 1936, 96-116-бетлар.

143 Қирол судининг судьялари.

144 Шериф — графнинг тепасида турувчи амалдор, бэйлиф — унинг ёрдамчиси, юзларни бошқарувчи ва солиқларни йиғувчи.

145 Фуқаролар ишини кўрувчи қирол судида кўрнладиган ишлар.

146 Қирол кенгаши.

147 Бундай жой — вестминестерлик.

148 Хрестоматия по истории средних веков. II том. Соиэкгиз, 1963, 343-353-бетлар.

149 Рицарлар ва шаҳарликларнинг сайланиши ҳақида қирол буйруғи.

150 Кўп депутатлар парламентга келишдан бош тортганлар. Шунннг учун кафолат талаб қилинган.

151 Имтиёзлари чегараланган бошқа шаҳарларшшг ҳаммаси бурглар деб номланган.

152 Оксфорд шаҳри Англиядаги кўплаб шаҳарлар каби иммунитет ҳуқуқидан фойдаланиб, шаҳар территориясига қирол буйруқларини бажаришини текшириш мақсадида қиролнинг амалдор шахсларига ва шерифларига кириш ман этилган эди.

153 Шаҳар жамоалари деб бу ерда ҳамма тўла ҳуқуқли шаҳарликлар олинган.

154 Ордонанс — қирол фармони.

155 Хрестоматия ио истории средних веков. II жилд, Соцэкиз. М., 1963, 312-бет.

156 Хрестоматия памятников феодального государства и права стран Европы. В. М. Корецкий таҳрири остида, Госюриздат, М., 1861, 149-151, 164-бетлар.

157 Хрестоматия по истории средних веков. II жилд, Соцэкгиз, М., 1963. 318-320- бетлар.

158 Давлатга тўланадиган солиқ.

159 Хрестоматия по истории средних веков. II жилд, Учпедгиз, М., 1950, 80-91-бетлар.

160 Уйнчестер қонуни (1285 й.) таловчи ва қотиллар билан курашнн кучайтиришга қаратилган.

161 Лаврентий из Бржезовой. Гуситская хроника. М., 1962, 32-34-бетлар.

162 Янги Прага шаҳри — Прагаиинг мустақил қисми бўлиб, Влтаванинг ўнг қирғоғида ҳунармандчилик маркази сифатида XIV асрда пайдо бўлган.

163 Копа — 60 тийиндан иборат бўлган пул бирлиги.

164 Хмель — ўсимлик.

165 Хайно — ҳозирги Хинс қишлоғи, Прага яқинида жойлашган.

166 «Хрестоматия по истории средних веков». Под ред. С. Д. Сказкина. II т., М., 1963, 607-608-бетлар.

167 Хрестоматия по истории средних веков. II жилд, М., 1968, 609-бет.

168 Хрестоматия по истории средних веков. II жнлд, 1950, 184-139-бетлар.

169 Декретда тевтонлар чех халқининг бир овозига қарши уч овозга эга эдилар, дейилган.

170 И. Рабинович. Как боролись чехи с немцами за права своей народности. Пг. 1916, 11-бет.

171 А. В. Мезиер. Из оков к свободе. Рассказн из нсторни чешского народа. Спб. 1905, 86-бет.

172 Богемия — ўрта асрлар даврида Чехия Богемия деб ҳам аталар эди.

173 Ротманлар — немис шаҳарлари шаҳар Кенгашининг аъзолари.

174 В. А. Бильбасов. Чех Ян Гус из Гусинца, Спб., 1869, 11-бет.

175 А. В. Мезиер. Из оков к свободе Расскази из истории чешского народа Спб., 1905, 86-бет.

176 В. А. Бильбасов. Чех Ян Гусиз Гусннца Спб, 1869. LХVII бет.

177 Ўша китоб, LХХIII бет.

178 Ўша китоб, LХХVIII бет.

179 Послания Магистра Иоанна Гуса, сожженного римской курией в Констанца 6 июль 1415 года. М., 1903, 254-272, 282-284-бетлар.

180 Таинство причашения — сирли дилни поклаш.

181 Кимки Гусни оқлаш тарафдори бўлса ўз сўзини «Ҳа» деб тугатади. Кимки қораламоқчи бўлса ўз сўзини «йўқ» деб тугатади.

182 Апостоль – афсонавий Исонинг ўн икки шогирдидан бири.

183 Аудиенция — давлат арбобининг расмий равишда бирор шахсни қабул қилиши.

184 Богема — моддий аҳволи оғир бўлиб, бетартиб ҳаёт кечирувчи интеллигентлар табақасини антишган.

185 Лаврентий из Бржезовой. Гуситская хроника М., 1962, 32-34-бетлар.

186 XV асрда «Прага шаҳри» термини, турлн пайтда пайдо бўлган ва ҳар бир алоҳида ҳуқуқлардан фойдаланувчи ва баъзи эркинликларга эга бўлган учта мустақил шаҳар жамоаларининг (Эски шаҳар, Ян — шаҳар, Кичик шаҳар) йиғилган номи эди.

187 Шаҳар судининг маслаҳатчилари, айни пайтда икки вазнфанинг битта шахсга ўтиши.

188 Лаврентий из Бржезовой. Гуситская хроника, 59-бет.

189 Богемия кироллиги — чех қиролининг немисча аталиши.

190 Чехияга қарши салб юриши. Сигизмунд Словакия ва Силезиядан қўзғолончи Чехияга қарши юришда плацдарм сифатида фойдаланмоқчи эди.

191 И. Мацек. Табар в гуситском революционном движении. М., 1959 г. 223-бет.

192 Хрестоматия по истории средних веков. II том, 1950, 163-164-бетлар.

193 А. В. Мензер. Из оков в свободу, Рассказм из исторического народа. 159-бет.

194 К. Маркс и Ф. Энгельс. Соч., т. VII. 413-бет.

195 Катта десятина кўзда тутилади — черков фойдасига ғалладан олинади. Бундан ташқари қорамол ва сабзавотлар учун олинадиган кичик десятина ҳам бўлган.

196 Хрестоматия по истории средних веков. Н. П. Грацианский па С. Д. Сказкин таҳрири остида. III жилд, Учпедгиз, 1950 г. 114-бет.

197 Люгнер — яъни ёлғончи. Томас Мюнцер Лютерга ишора қилган.

198 Хрестоматия по истории средних веков. 3-жилд, М., 1950 г. Учпедгиз, 115-бет.

199 Мюнцер Библия ва Инжил матнларига ишора қилади.

200 Хрестоматия по истории средних веков, 3-жилд, М., 1950 г. Учпедгиз, 126, 128-бетлар.

201 Хрестоматия по истории средних веков. 3-жилд. М., Учпедгиз, 1950, 115-216-бетлар.

202 Хрестоматия по истории средних веков. III жилд, М., Учпедгиз, 1950, 122-126-бетлар.

203 Катта десятина кўзда тутилади — черков фойдасига ғалладан олинади. Бундаи ташқари қорамолдан ва сабзавотлардан олинадиган кичик десятина ҳам бўлган.

204 «Ўлим солиғи» деб номлангаи взносни шахсан қарам деҳқонлар ерни меросга олган пайтда феодалга тўлаганлар.

205 Хрестоматия по социально-экономической истории Европи в новое и новейшее время. В. П. Волгин таҳрири остида. М. — Л., 1920 г. 150-156-бетлар.

206 Пробстлар — кафедрал соборида епископдан кейин иккинчи шахс.

207 Декс — кафедра соборининг бош руҳонийси.

208 Нолльгардлар (ёки бегардлар) — ярим монахлик жамоалари.

209 Камергерихт — империя палата суди. Император Максим даврида империя реформаси натижасида киритилган.

210 Бож солиқлари кўзда тутилади.

211 Яъни «Герман миллатининг Муқаддас Рим империяси» императори.

212 Майда ишларни кўрувчи судьялар.

213 Ю. М. Саприкин. Крестьянское движенне в Западной Европе в XIV — XVI вв. изд-во МГУ, М., 1960 г., 90-91, 93-94-бетлар.

214 Эски ер ўлчови. Бир иш кунида қўшилган сўқа билан ҳайдаладиган экин майдони.

215 Копигольдерлар — «копия ҳуқуқи билан ерга эгалик қилувчилар». Англияда шахсан эркин деҳқонлар шундай деб аталган.

216 «Хрестоматия по истории средних веков». Под ред. Н. П. Грацианского и С. Д. Сказкина, т. 3. М., Учпедгиз, 1950 г. 258-259-бетлар.

217 Эсквайр ёки сквайр («қуролбардор») — рицарлик унвонига эга бўлмаган дворянлик унвони.

218 Я – яъни қул маъносида.

219 Хрестоматия по истории средних веков. 3-жилд; М., Учпедгиз, 1950 г., 255-256-бетлар.

220 Патрон одатда лорд, маҳаллий приход черковининг ҳомийси ҳисобланади.

221 Фригольд — Англияда эркин мерос ерларга эгалик қилиш бўлиб, хусусий мулкка эгалик қилишга яқин. Фригольднинг эгаси эркин деҳқон, шаҳарлик, феодал бўлиши мумкин.

222 Томас Мор, Утопня М., 1953, 62-64-бетлар.

223 В. Ф. Семенов. Огораживання и крестьянские движения в Англии XVI в, М., — Л., СССР ФА нашриёти, 1949, 67-бет.

224 Хрестоматия по истории средних веков. III жилд, М., Учпедгиз, 1950 г., 261-263-бетлар.

225 Галлон 4,5 литр атрофида.

226 Патрон — ҳимоячи, ҳомий.

227 Бу тўлов лорд томонидан қиролга қасрни сақлаш эвазига тўланган.

228 Феодарийлар — ер ишларини бошқаруочи қироллик амалдори, қиролнинг қўл остида ишлайди.

229 Исчиторлар — қирол амалдорлари. Эгалари улган ерларни қирол ихтиёрига ўтгунча бошқарадиган қироллик ер ишлари амалдори.

230 Викарий - бу ерда черков руҳонийсининг ёрдамчиси маъносида.

231 Томас Код — 1549 йилда Норич шаҳри мэри бўлган. Томас Олдрич эса Норичнинг ольдермени бўлган.

232 Ришелье парламентни назарда тутади.

233 Хрестоматия по истории средних веков. III жилд, Учпедгиз 1950 г, 182-184-бетлар.

234 Хрестоматия по истории средних веков, III жилд, Учпедгиз, 1950, 186-187-бетлар.

235 С. Д. Сказкин. Старий порядок во Франции. М., — Л., 11-19-бетлар.


Download 1.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   85




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling