Узбеки стон республикаси олий ва урта махсус


 Боищарув техникаси тушунчаси ва турлари


Download 1.98 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/117
Sana27.06.2023
Hajmi1.98 Mb.
#1656953
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   117
Bog'liq
Zaynutdinov Sh Menejment asoslari

12.2. Боищарув техникаси тушунчаси ва турлари 
Бошкарув техникаси - бу аклий мекнат техникаси, бошкарув 
тизимида ахборотни кайта ишлаш техникаси. Техника воситалари 
Канчалик такомиллашган булса бошкарув технологияси, бошкарув 
мехнатини ташкил этиш ва бутун бошкарув жараёни шунчалик 
самарали булади. Хисобларга асосан мамлакат иктисодиётини 
макбул бошкариш учун йил давомида 10 та элементар арифметик 
операция бажариши зарур булса, бошкарув ходимлари 10 та, яъни 
10 минг марта кам операция бажариш кобилиятига эга эканлар. 
Бу муаммони муваффакиятли кал этиш учун бошкарув мехнатини 
такомиллаштириш, ахборот т^плаш ва кайта ишлашни 
механизациялаш ва автоматлаштириш зарур. Бошкарув техникасини 
Факат хисоблаш машиналари билангина боглаш нотугридир. 
Даеглабки техника воситалари 100 йил аввал пайдо булган ручка, 
чизгичдан тортиб ЭХМ ва компьютергача булган техника 
воситаларини куйидаги икки гурухга ажратиш мумкин: оргтехника 
Ва
Хисоблаш машиналари. 
Оргтехника воситаларига жуда турли-туман ускуна ва куроллар 
'оддий курол ва восита, ахборот олиш ва кайта ишлаш, к^чириш, 
Упайтириш, алока воситалари ва ахборот узатиш, хизмат 
курсатищ, хизмат хоналари ускуналари) киради. Бошкарув мехнати 
99 


турли оддий курол ва ускуналардан (калам, ручка, идор
а 
дафтарлари, жадвал, график ва бошкалар) фойдаланищг
а 
асосланади. Энг сунгги авлоддаги Э \ М ва компьюгерлар оддод 
техника воситалари (калам ва чизгич) урнини тулик боса олмайди, 
кулай, оддий чидамли бу воситалар техника воситалари сингарц 
жуда мукимдир. Оддий курол ва ускуналарни ахборотни кайта 
ишлаш боскичлари буйича гурухларга ажратиш мумкин. Бу аввало 
ёзув воситалари (калам, ручка, муйкалам, трафарет), тасвир 
воситалари (жадвал, диаграмма, назорат ва нозирлик журналлари, 
маршрут схемалари), кужжатлар сакдаш воситалари (токча, конверт, 
картотека, пефокарта ва х к ) , ахборот кабул килиш ва мусгахкамлащ 
воситалари (тарози, соат, хисоб машинаси, улчов воситалари, 
кучирувчи машиналар), алока воситалари (телефон, АТС, рахбар 
ва диспечер коммутатор, радио алока, радиофон, сигнал ускуналари, 
овоз бериш ускуналари), ахборот узатувчилар (овоз, нур, карточка, 
ойна, металл), бошкарув машиналарида кулланиладиган ахборот 
узатувчилар (магнит ленталари, дисклар, когоз). 
12.3. Коммуникация 
Коммуникация - бу ахборот алмашишдир. Ана шу ахборот 
негизида ракбар маълумотлар олиб, самарали карорлар кабул 
Килади ва ишчи ходимларга етказади. 
Ракбарлик фаолияти самарали ахборот алмашинувни талаб 
Килади. Агар инсонлар узаро ахборот алмашинмаса, улар биргаликда 
ишлай олмайди ва олдиларига куйган максаднинг шаклланиши, 
унга эришиши кийин булади. 
Бошкарув фаолиятида ахборот алмашув муким акамиятлилиги 
учун ракбар Уз вактининг 50-90%ини коммуникацияга сарфлайди. 
Ахборот алмашишнинг сифати бошкарув карорларига таъсир 
курсатади. 
Коммуникациянинг мажлислар, хизмат ёзув-чизувлари, телефон 
оркали мулокотлар, кисоботлар, видеотасмалар ва юзма-юз сухбатлар 
оркали купгина муаммоларни хал килишда ёрдам беради. 
Корхона ташки мухит билан алока боглашда, турли-туман 
воситалардан фойдаланади. Мавжуд харидорлар билан улар реклама 
оркали борланибгина колмай, махсулотни бозорга олиб кирадигаН 
бошка дастурлардан хам фойдаланади. 
Ахборотлар корхона ичида боскичма-боскич, яъни вестикал 
коммуникациялар оркали Утади. Ахборотлар юкори бошкарУ® 
100 


ганларидан, пастки органларга утади. Шунингдек пастки 
0 1 ?
ганлардан
юкори бошкарув булимларига ахборотлар окими 
келади. Айнан иккинчи жараён корхоналарда ижобий узгаришларга 
оЛИ
б келади. 
Корхонада буйлама коммуникациялардан ташкари, уфкий 
коммуникациялар кам мавжуд. Маълумки корхоналарда турли хил 
функционал булимлар, цехлар ва бошка булимларнинг мавжудлиги 
улар орасидаги ахборот окимининг кераклигини англатади. Масалан, 
назарий технология асосида, корхона турли-хил махсулотлар 
ишлаб-чикариши мумкин, шунинг учун кам маркетинг 
булимининг ахборот ахамиятлиги саклаб колинади ва унинг 
талабларини уз вактида кондирилишини таъминлайди. 
Хулоса 
1. Ахборот - менежмент учун зарурий хабар ва маълумотлар 
мажмуидир. Ахборотсиз бошкарув булмайди. 
2. Бошкарувчи ва бошкарилувчи тизимлар уртасидаги 
богликлик шакллари ишлаб чикариш ахборотларидир. 
3. Иктисодий ахборот - менежментда мухим урин тутади. 
4. Ахборот тизимлари мураккаб ахборот тузилмалари булиб. У 
турли хужжатларни, ахборот окими, алока каналлари, техника 
воситалари, автоматлаштирилган бошкарув тизимларини уз ичига 
опади. 
5. Рахбар кабул килган бошкарув карорлар ва унинг маъноси 
ахборот хизматларига боглик-
6. Коммуникация жараёни - бу икки ва ундан ортик одамлар 
Уртасидаги ахборот алмашиш жараёнидир. 
7. Компькггерлар нафакат ишлаб чикаришни бошкариш учун, 
балки иктисодиётнинг барча жабхаларига керак. 

Download 1.98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   117




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling