Узбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети оила щу+У+и асослари


Download 0.5 Mb.
bet19/58
Sana02.11.2023
Hajmi0.5 Mb.
#1740124
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   58
Bog'liq
оила хукуки

Никох шартномаси

Узбекистон Республикаси оила конунчилигида илк бор никох шартномаси тыгрисида маълумотлар берилган.


Никох шартномаси эр ва хотиннинг мавжуд мол-мулкига нисбатан щам, былгуси мол-мулкига нисбатан щам тузилиши мумкин.
Оила кодексида никох шартномасига 29-36-моддалар ажратилган. Уларда никох шартномаси тушунчаси, шартномасини тузиш асослари, никох шартномасининг мазмуни, никох шартномасини ызгартириш ва бекор килиш, никох шартномасини хакикий эмас деб топиш, щак ундиришни эр-хотиннинг мол-мулкига каратиш, никох шартномаси тузиш, уни ызгартириш ва бекор килишда кредиторлар хукук ларининг кафолатлари ва эр-хотин ыртасидаги мулкий-шартномавий муносабатлар баён этилган.
Никох шартномаси тарафлари факат никохга кирувчилар ва никохдаги эр-хотиндан иборат былиши мумкин. Никох шартномаси нотариал контораларда тузилади.
Никохланувчи шахсларнинг ёки эр ва хотиннинг никохда былган даврида ва (ёки) эр ва хотин никохдан ажратилган такдирда уларнинг мулкий хукук хамда мажбуриятларини белгиловчи келишиуви никох шартномаси деб щисобланади.
Эндиликда конуний мулк тартибини саклаб колиш билан бир каторда мулкни шартномавий тартибга солиш мумкинлиги конунлаштирилди. Эр ва хотин никох шартномасига биноан ищтиёрий ва келишган щолда никохда былган даврида ёки улар никохдан ажратилган пайтларида ыз хукук ва мажбуриятларини аниклаб олишлари мумкин.
Никох шартномаси тарафлари никохга кириувчилар ва никохдаги эр ва хотиндан иборат былиши мумкин. Бу шартнома эр-хотин ыртасида вужудга келиши мумкин былган низоларни суд амалиётида тыгри щал килишга ёрдам беради.
Узбекистон Республикаси Оила кодексининг 30 моддасига биноан никох шартномаси никох давлат рыйхатига олингунига кадар щам, шунингдек никох даврида щам тузилиши мумкин.
Никох давлат рыйхатига олингунига кадар тузилган никох шартномаси никох давлат рыйхатига олинган кундан бошлаб кучга киради.
Никох шартномаси ёзма шаклда тузилади ва нотариал тартибда тасдикланиши лозим.
Никох шартномасини тузиш ихтиёрий. Бу тыгрисида, Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексининг 354 моддасида “Фукаролар ва юридик шахслар шартнома тузишда эркиндирлар. Шартноманинг шартлари тарафларнинг хощиши билан белгиланади, тегишли шартнинг мазмуни конун щужжатларда кырсатиб кыйлган щоллар бундан мустасно” деб ёзилган.
Никох шартномаси ыз мазмунига кыйидагиларни киритади. Эр ва хотин никох шартномасига кыра биргаликдаги умумкий мулкининг конунда белгиланган тартибини ызгартиришга, эр ва хотиннинг барча мол-мулкига, униг айрим турларига ёхуд эр ва хотиндан щар бирининг мол-мулкига нисбатан биргаликдаги, улушли ёки алощида эгалик килиш тартибини ырнатишга щаклидир.
Никох шартномаси эр ва хотиннинг мавжуд мол-мулкига нисбатан щам, былгуси мол-мулкига нисбатан щам тузилиши мумкин. Никох шартномаси муайян муддат билан чекланиши мумкин.
Никох шартномасини ызгартириш ва бекор килиш асосларига куйидагилар киради. Никох шартномаси эр-хотиннинг келишуви билан исталган вактда ызгартирилиши ёки бекор килиниши мумкин. Никох шартномаси кандай шаклда тузилган былса, унинг ызгартирилиши ёки бекор килиниши щам шундай шаклда амалга оширилади.
Никох шартномасини бажаришдан бир томонлама бош тортишга йыл кыйилмайди. Никох шартномаси эр-хотиндан бирининг талаби билан Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексида белгиланган асослар ва тартибда суднинг хал килув карори билан ызгартирилиши ёки бекор килиниши мумкин.
Никох тугатилган пайтдан бошлаб никох шартномасининг амал килиши щам тугайди, никох шартномасида никох тугатилганидан кейинги давр учун назарда тутилган мажбуриятлар бундан мустасно.
Никох шартномасига асосан эр-хотин конунда йыл кыйиладиган барча мулкий шартномавий муносабатларга ызаро киришишга хаклидир.



Download 0.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   58




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling